Lang niet alle westerse bedrijven weten met wie zij zakendoen. Een Europese
manager van een investeringsfonds met belangen in Rusland die wel op de
hoogte is, geeft in de krant toe dat het zakendoen met voormalige
KGB-agenten eng is. Zaken gaan echter voor, vond de respondent die anoniem
wilde blijven. Westerse bedrijven besteden over het algemeen weinig aandacht
aan ethische vraagstukken, aldus The New York Times.
De komst van Vladimir Poetin, in de jaren tachtig en negentig werkzaam
voor de buitenlandse veiligheidsdienst, aan de top van de Russische staat,
leidde tot de rehabilitatie van de opvolgers van de KGB. Poetin omringde
zich met ex-collega’s in de regering en gaf hen ook leidinggevende posities
bij staatsbedrijven.
Ook privé-bedrijven varen vaak beter met een KGB’er aan het hoofd. De KGB
(tegenwoordig gesplitst in binnenlandse veiligheidsdienst FSB en de
buitenlandse variant SVR) bood en biedt een hoge opleiding, talenonderwijs,
zeer invloedrijke connecties en niet te vergeten macht. "De FSB heeft
de beschikking over troepen, milities en inlichtingenmateriaal," aldus
deskundige Jevgenia Albats die onderzoek heeft gedaan naar de Russische
veiligheidsdienst. "Een dergelijke zakenrelatie heeft de mogelijkheid
om geweld te gebruiken."
Het is voor westerse ondernemingen echter moeilijk om alle
FSB-connecties te achterhalen en vaak onmogelijk dergelijke contacten te
vermijden. Voormalige KGB-agenten zitten overal in de top van het
bedrijfsleven en de bankenwereld. Renault doet bijvoorbeeld zaken met de
autogigant AvtoVaz, geleid door een voormalige collega van Poetin, Sergej
Tsjemezov. "Wij vinden AvtoVaz een interessante partner en doen zaken
met het management. Dat is de heer Tjsemezov," aldus een woordvoerder
van Renault.
Energiemaatschappij Rosneft wordt geleid door Igor Setsjin, eveneens voormalig
geheim agent. Vice-premier Sergej Ivanov leidt de staatsmaatschappij die
vliegtuigen produceert. Ook kinderen van oud-agenten zitten hoog in het
bedrijfsleven.
Mensen die in actieve dienst van de FSB of SVR zijn, mogen geen nevenfuncties
hebben. Maar het probleem is, aldus The New York Times, dat een lid van de
geheime dienst nooit ophoudt te dienen. "Er bestaat niet zoiets als een
voormalige Tsjekist," zei Poetin zelf in 2000. De KGB heette tussen
1917 en 1922 Tsjeka en de benaming voor de werknemers van de dienst wordt
nog steeds gebruikt.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl