Een EU-embargo op Russische olie is een stuk waarschijnlijker geworden nadat Duitsland vorige week aankondigde klaar te zijn om te stoppen met het importeren van olie uit Rusland. Zo’n embargo kan zware gevolgen hebben voor Moskou.

“De Russische economie zal volgens de ramingen toch al met meer dan 10 procent krimpen, maar met een olie-embargo van de Europese Unie belandt Rusland waarschijnlijk in een depressie”, zegt olie-analist Matt Smith van marktonderzoeksbureau Kpler tegen Insider. 

Zonder Europese kopers zal Rusland een alternatief moeten vinden voor ongeveer 2,5 miljoen vaten olie per dag. De kans is volgens Smith groot dat Moskou niet snel genoeg kopers vindt, of of op z’n minst een plek om al die olie op te slaan. Het gevolg is dan dat Rusland de olieproductie drastisch moet terugschroeven.

Rusland kan zijn enorme netwerk aan pijpleidingen gebruiken als opslagplek, maar dat is niet genoeg voor het totale olie-overschot, legt Smith uit. Ook kan onverkochte ruwe olie in tankers geladen worden en op zee worden opgeslagen.

Maar zulke maatregelen zijn geen oplossing voor de enorme klap die een EU-embargo zou toedienen aan de Russische economie. De olie-export is verantwoordelijk voor 11 procent van het Russische nationaal inkomen, veel meer dan de 2,3 procent tot 2,6 procent die de export van gas bijdraagt, zo stelt de Rhodium Group

"Een terugval van de exportopbrengsten zal uiteindelijk een flinke verslechtering betekenen voor de economie van het land", zegt Smith. "Het lijkt erop dat het terugschroeven van de productie de weg van de minste weerstand is, maar ook dat heeft zo zijn eigen gevolgen."

Waarom Poetin niet op China en India kan rekenen

India importeert al 600.000 vaten Russische olie per dag, omdat de hoge prijskortingen op Russische olie opwegen tegen de enorme internationale druk om de zakelijke banden te verbreken.

In het geval van een EU-embargo kan India nog meer olie uit Rusland gaan inkopen en ook China kan helpen een deel van het overschot aan Russische olie af te nemen. Beide landen hebben Moskou niet veroordeeld voor de oorlog in Oekraïne en kunnen zo'n 1 miljoen vaten olie extra uit Rusland importeren, schat Smith.

Als Beijing minder gaat afnemen van zijn huidige olieleveranciers, kan dat worden vervangen door Russische olie met flinke korting.

Maar zelfs als China en India de import van Russische olie opschroeven, blijft het "zeer onwaarschijnlijk" dat ze 100 procent van het overschot kunnen afnemen.

"India importeert zo'n 4,5 miljoen vaten per dag. Het zal logistiek heel ingewikkeld zijn om veel extra ruwe olie te importeren, aangezien het land ook vast zit aan langetermijncontracten met landen in het Midden-Oosten", zegt Smith.

Hij wijst daarbij ook op andere logistieke uitdagingen, zoals het afsluiten van verzekeringen voor nieuwe ladingen olie en het vinden van genoeg schepen om de olie mee te vervoeren.

Ondertussen is de vraag van China naar energie gedaald vanwege het zero-Covid beleid dat Beijing voert. Chinese olieraffinaderijen zijn op een lagere capaciteit gaan draaien.

Het is nog steeds mogelijk dat China meer Russische olie kan kopen en simpelweg wacht op een EU-embargo, zodat het land van nog meer korting kan profiteren, zegt Smith. Maar dat zal voor Moskou hoe dan ook minder olie-opbrengsten betekenen.

LEES OOK: Rusland accepteert Chinese yuan bij de verkoop van zijn olie en kolen: daarmee wordt de Chinese munt gebruikt om de dominantie van de dollar te ondermijnen