- Het Russische gasbedrijf Gazprom levert vrijdag gewoon op normale wijze gas aan Europa.
- De Russische president Vladimir Poetin dreigde donderdag gasleveringen stop te zetten, als landen niet in roebels zouden afrekenen.
- Rusland lijkt voor lopende contracten echter de mogelijkheid te bieden om het dreigement van Poetin te omzeilen.
- Lees ook: Als Rusland de gaskraan dicht draait, zijn de gevolgen groot voor Nederland, aldus CPB
De Russische gasleveringen aan Europa gaan vrijdag gewoon door. Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom liet vrijdagochtend weten dat de export via pijpleidingen in Oekraïne in lijn blijft met de verzoeken van Europese partijen die gas hebben ingekocht.
Uit gegevens blijkt wel dat de gastoevoer via de Yamal-pijp naar Duitsland is stopgezet. Maar dat is afgelopen tijd vaker gebeurd en kan meerdere redenen hebben.
Rond de gasleveringen ontstond donderdag veel onduidelijkheid. President Vladimir Poetin zei toen dat Russisch gas vanaf april met roebels betaald moet worden, terwijl onder meer de Italiaanse premier Mario Draghi kort daarvoor had gezegd dat de Russen nog wel euro’s zouden blijven accepteren.
Uit een decreet viel later op te maken dat er een financiële constructie zou worden opgetuigd die het voor buitenlandse partijen mogelijk moet maken om via een omweg gewoon in euro’s te blijven afrekenen.
Diverse analisten hebben er in zakenkrant Financial Times op gewezen dat Moskou op deze manier eigenlijk een gat in de westerse sancties tegen het land probeert te slaan. De retoriek over het wel of niet in roebels betalen zou niets te maken hebben met het dichtdraaien van de gaskraan, maar zijn bedoeld om het Westen te dwingen zaken te doen met de Russische financiële sector.
Ook hebben de kenners aangegeven dat de discussie voor de gasleveringen in april waarschijnlijk weinig uitmaakt, omdat die leveringen veelal pas in mei afgerekend zouden moeten worden.
Gasstromen binnen Europa lijken normaal
Voor vrijdag staat er volgens Gazprom wel iets minder aan Europese leveringen op de planning dan donderdag. Maar dat zou niet liggen aan wijzigingen aan Russische zijde, maar komt omdat er iets minder gas is ingekocht door de andere landen in Europa.
Verder bleek vrijdagochtend dat de gasstroom via de Nord Stream-pijp naar Duitsland eveneens op gang is. Ook hier ging het om iets kleinere hoeveelheden, maar nog steeds in de buurt van de volledige capaciteit van de verbinding.
Alleen gaat er geen gas meer westwaarts door de Yamal-pijp. Daar stroomt het gas zelfs in de tegenovergestelde richting. De reden hiervan is niet bekend. Eerder dit jaar, voor de Russische inval in Oekraïne, stroomde het gas via deze pijpleiding al geregeld oostwaarts. Dat kan te maken hebben gehad met de hoge gasprijzen, waardoor het aantrekkelijker werd om in Duitsland opgeslagen gas te kopen dan duur Russisch gas.
Toch met euro's betalen voor Russisch gas via omweg
Het Kremlin heeft een presidentieel decreet naar buiten gebracht waarin sprake is van een constructie waarbij buitenlandse partijen hun dollars en euro's omzetten in roebels bij een Russische bank.
Een bron binnen de Franse regering heeft aan persbureau Bloomberg laten weten dat het nieuwe mechanisme ervoor zou zorgen dat er niet heel veel hoeft te veranderen aan de gasbetalingen. Die zouden eigenlijk kunnen doorgaan zoals in contracten staat vastgelegd.
Rond de kwestie is evenwel nog veel onduidelijk. Opmerkingen van Poetin dat gas wel degelijk in roebels betaald zou moeten worden volgden donderdagmiddag kort op uitlatingen van onder meer de Italiaanse premier Mario Draghi. Volgens Draghi kon er juist nog wel in euro's worden betaald.
Door de ontwikkelingen veerde de Europese gasprijs donderdagmiddag meerdere keren op. Maar kort daarna zakte de prijs op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam telkens weer wat. Van een enorme prijspiek is geen sprake, wat erop zou kunnen wijzen dat handelaren niet het gevoel hebben dat de situatie heel erg zal veranderen.
