Sinds jaar en dag hanteert de Amerikaanse overheid de ratings die
bureau Standard & Poor’s uit de hoed tovert. Of het nu gaat om de
cijfers voor de kredietwaardigheid van landen inzake een bilaterale
overeenkomst, of om private ondernemingen: S&P stelt de norm. No one
argues.
Maar nu Uncle Sam zelf wordt aangepakt, komt er plotseling een
onderzoek door beurswaakhond SEC. Is dat niet een beetje hypocriet? Maar een
kat in het nauw maakt rare sprongen.
Beurs haalt z’n gelijk
Dat is overigens symptomatisch voor deze periode. In de afgelopen maanden
zijn er talloze bezwerende bijeenkomsten door de verschillende overheden
gehouden, maar de markt reageert gelukkig als vanouds, als plotseling toch
blijkt dat er een hoop aan onze economie mankeert. Dat wil zeggen: met een
uitverkoop op de beurs. Punt. Niets aan te doen. Zelfs niet als Merkel en
Sarkozy samen onder de wol kruipen.
Bankentaks
Na onze gram gespuid te hebben in deze inleiding, terug naar de feiten. De
Europese Unie is voorstander van een bankentaks, die banken zwaarder belast
naarmate zij met meer kortlopende leningen gefinancierd zijn. Dit is bedoeld
om wat meer stabiliteit te geven in spannende tijden, want banken die voor
langere tijd zijn gefinancierd, hebben minder problemen als financiers er
even de brui aan geven.
Het probleem is alleen dat langlopende obligaties minder gewild zijn als de
rente nagenoeg nul is. Met een kans van 80 procent dat de rente vanaf dit
niveau alleen maar zal stijgen, is de vraag naar langlopend papier
getemperd.
Slechte timing
Hoewel het idee dus valide is, is de timing dat minder. Op dit moment
verkeren de banken namelijk opnieuw in een periode van schuldafbouw. Zie deze
grafiek (1) Dus zullen zij een afnemend beroep doen op de kapitaalmarkt
en de bankentaks versterkt alleen maar dat effect.
Het is een beetje het paard achter de wagen spannen als je de economie wilt
stimuleren. Voortbordurend hierop, in de afgelopen week zagen we ook een
scherpe stijging van de zogenoemde cash bond spread (oplopende rente
voor bedrijfsobligaties, red). Zie deze
grafiek (2). Het was de snelste stijging binnen een week in de historie
van de euro.
Deze stijging, na de oplaaiende discussie over de bankentaks kan geen toeval
zijn. Het effect is dus tegengesteld is aan wat onze gewaardeerde leiders
beogen, maar het schept voor beleggers wel weer kansen in schuldmarkten.
Transactiebelasting
Om speculatie op de beurs wat in te dammen en om nog wat extra inkomsten te
genereren in de problematische eurozone, is de belasting op financiële
transacties ook weer van stal gehaald.
Het idee is niet nieuw. In 1984 bijvoorbeeld voerde Zweden een soortgelijke
belasting in op transacties in aandelen en obligaties. Het effect was dat
binnen een paar jaar 50 procent van de handel in Zweedse effecten was
weggelekt naar de beurs in Londen.
Beurshandel op de tocht
Nu is het voorstel van de EU wat gematigder in tarieven, maar beleidsmakers
moeten zich realiseren dat de volumes per transactie nu veel groter zijn en
de marges kleiner, dus de impact kan per saldo nog groter zijn.
Bovendien zijn de landen waar de grootste volumes worden verhandeld, de VS en
de het Verenigd Koninkrijk, fel gekant tegen het voorstel. Drukt de Europese
Unie het voorstel toch door, dan kan het zo maar zijn dat een deel van de
handel verhuist naar de Singapore of Hong Kong, waar niemand nog zicht heeft
op wat er gebeurt.
Genuanceerd
Het is verdedigbaar dat de regelgever een nieuwe kredietcrisis beoogt te
voorkomen door de regels aan te passen. Maar de financiële sector heeft op
de beurs al aardig wat te lijden gehad (de koersen van Bank of America, ING
en Aegon spreken boekdelen). Niemand is gebaat bij een langdurige aversie
van beleggers.
Een genuanceerd beleid is zeker aan te bevelen, want de financiële sector
staat bekend om haar inventiviteit. En een kat in het nauw, u weet wel.
Lees ook:
Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau Uniquest.
De informatie in deze column bevat geen individueel beleggingsadvies of
aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl