“Je moet kopen als het laag staat”, moet de directie van Aegon gedacht hebben
en ze
begonnen een nieuwe bank.

Als je een bank begint in deze tijd moet je wel weten wat je doet. De
regulering is volop in beweging en een strategie uitzetten is lastig.
Regulering is één, maar de perceptie van de consument is twee en dat bij
elkaar opgeteld geeft geen drie. Dus het blijft een dapper initiatief.

Temeer daar er nog niet een echte trendomslag in de schuldenafbouw bij banken
waar valt te nemen (zie deze
grafiek). Dit ondanks het feit dat bedrijven veel meer dan voor de
crisis netjes hun geld op de bank zetten (zie deze
grafiek).

Wat dat laatste betreft zien we in Europa een opmerkelijk, maar volkomen
begrijpelijk verschijnsel. In de afgelopen twaalf maanden is bij banken in
Spanje, Portugal, Ierland en Griekenland meer dan 325 miljard Euro aan cash
en deposito’s weggetrokken. In dezelfde periode nam de omvang van deze
middelen bij de banken van de zeven sterkste landen van de Eurozone toe met
ongeveer hetzelfde bedrag.

Door deze beweging betalen debiteuren in de zuidelijke lidstaten twee procent
meer rente dan hun lotgenoten in de noordelijke lidstaten. Alleen dat al is
voldoende om een wig te drijven in de monetaire unie. Het is louter te
danken aan de Europese Centrale Bank met haar driejarige leningen aan banken
dat de situatie beheersbaar blijft.

Vrij verkeer van kapitaal

Het geeft echter wel aan dat de overheden achter de feiten aanlopen. Het geld
wordt feitelijk verdiend door bedrijven en particulieren en niet door
overheden. Tenzij de bezitters van dat geld de macht erover ontnomen wordt,
bepalen ze toch echt zelf wat ze er mee doen.

Vrij verkeer van personen, goederen en geld binnen de Europese Unie is één van
de grondrechten van de Unie. Pakken ze dat rechtstreeks aan, dan wordt de
hele Unie ongeloofwaardig. Vandaar dat Brussel zo veel haast heeft met die
Bankenunie. Daar kun je eventuele restricties moeiteloos in onderbrengen. De
eurozone begint alleen een beetje op de toren van Babel te lijken. Je moet
er steeds wat bijbouwen om hem in stand te houden. Uiteindelijk wordt hij
topzwaar en valt toch om.

Banken in de periferie, die geconfronteerd worden met een uitstroom van geld,
moeten veelal intern de balans in evenwicht brengen. Lokale leningen worden
gecompenseerd met lokale deposito’s. Dit, tezamen met het feit dat deze
banken in toenemende mate in de staatsleningen van het eigen land beleggen,
werkt financiële disintegratie in de hand. Dat heeft weer zijn weerslag op
de economie.

Risico Europese belastingbetaler

Maar het omgekeerde is ook waar. Economische- en financiële disintegratie
versterken elkaar. Italiaanse banken konden eerder dit jaar de uitstroom op
tijd stoppen door de rente op deposito’s fors te verhogen. Spanje wilde dat
ook, maar kwam in botsing met de eigen centrale bank, die de depositorente
aan banden legde. Vandaar dat Italië in dit verhaal een beetje buiten schot
blijft.

Aan de andere kant zijn de tarieven op persoonlijke leningen in Italië nu
hoger dan in Spanje of Portugal en de vraag is hoe lang ze dat volhouden.
Vanaf vorige maand is de beperking op de Spaanse rentetarieven overigens
weer opgeheven.

Ondertussen blijven bedrijven en particulieren uit de noordelijke zone hun
tegoeden wegtrekken uit het zuiden. De gaten worden noodgedwongen gedicht
door de ECB. Daardoor wordt het risico nu verdeeld over alle
belastingbetalers van de Europese Unie. Een soort onvrijwillige crowd
funding dus.

Het zal duidelijk zijn dat in bankenland nog het één en ander staat te
gebeuren. We zijn benieuwd.

Lees meer artikelen van Rob Putter

Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau
Uniquest, onderdeel van de Latin
Capital Group. De informatie in deze column bevat geen individueel
beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Volg
de markten op Z24 Beurs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl