Nu de crisis achter ons ligt en ook zestienjarigen al mogen starten, neemt de belangstelling voor rijlessen weer toe. Het CBR nam vorig jaar 406.000 examens af, ruim 11.000 meer dan het jaar ervoor.
Een rij-opleiding is wel erg duur. Gemiddeld moet je volgens het CBR rekenen op 2.327 euro voor het hele traject, inclusief twee theorie- en praktijk examens en rijbewijs. De gemiddelde automobilist moet namelijk twee keer examen doen.
Rijlessen nemen dus een flinke hap uit je budget. Het is dan ook verstandig om te kijken hoe je de kosten binnen de perken kunt houden. Daarnaast is natuurlijk ook de kwaliteit van belang: je wil straks veilig de weg op kunnen.
Het aantal rij-instructeurs is het afgelopen decennium explosief gestegen. In 2005 waren er nog 10.554 bevoegde rij-opleiders. Nu zijn dat er meer dan 15.000.
Vooral sinds de crisis is de aanwas sterk gegroeid. In totaal stonden er in oktober 8.626 rijscholen bij de Kamer van Koophandel geregistreerd. Het aanbod is dus enorm groot, waardoor er echt wat te kiezen is.
1. Slagingspercentage
Een aardige graadmeter is het slagingspercentage. Op deze website kun voor honderden rijscholen zien hoeveel kandidaten afgelopen jaar examen hebben gedaan en wat het gemiddelde slagingspercentage was voor het eerste examen en voor de herexamens. Niet alle regio's zijn hier overigens vertegenwoordigd.
Het gemiddelde slagingspercentage ligt in Nederland op 50,3 procent. Kies dus bij voorkeur een rijschool die daarbij in de buurt komt of daar iets boven zit.
Enorme regionale verschillen
Er zijn wel enorme regionale verschillen in slagingspercentages. De Randstad scoort een stuk slechter dan het platteland; mogelijk omdat daar veel meer examens worden afgenomen.
Rotterdam heeft het laagste slagingspercentage van Nederland (36,1 procent) en Maastricht het hoogste (63,4 procent). Ook in Almelo, Sittard, Urmond en Horn liggen de percentages boven de 60 procent. Zet voor een eerlijk beeld de cijfers van de rijschool dus niet alleen af tegen het landelijk gemiddeld, maar ook tegen het gemiddelde in jouw regio.
Bij het bekijken van de cijfers moet je je wel realiseren dat ook veel examens door de kandidaat worden geboekt, in plaats van de opleider. Hierdoor blijven sommige rijscholen met lage slagingspercentages buiten beeld. Kijk dus ook goed naar het aantal afgenomen examens.
Ook kan het voorkomen dat kandidaten tegen het advies van hun instructeur snel examen willen doen, terwijl ze daar eigenlijk nog niet klaar voor zijn. De slagingspercentages zeggen dus wel iets, maar niet álles.
2. De kosten
Voor een rijles van 60 minuten ben je gemiddeld 42 euro kwijt, maar de kosten variëren sterk per rijschool. Ga je uit van 38 rijlessen, dan ben je bij een rijschool die vijftien euro minder rekent ruim 500 euro goedkoper uit. Dat is snel verdiend.
Zorg er wel voor dat je geen appels met peren vergelijkt. Sommige rijscholen stunten met lage tarieven, maar verzorgen lessen van 50 minuten in plaats van een uur of anderhalf uur.
Informeer ook naar de kosten voor het examen. Het CBR rekent 102 euro voor een examen. Daarnaast brengt de rijschool een extra tarief in rekening voor administratiekosten, de aanwezigheid van de instructeur en het gebruik van de lesauto. Dit bedrag varieert per rijschool.
Pakketten
Veel rijscholen bieden pakketten aan, van bijvoorbeeld tien of twintig lessen, inclusief examen. De kosten per rijles zijn dan meestal lager dan bij losse lessen, maar je bent dan wel minder flexibel: wil je voortijdig switchen naar een andere rijschool, dan ben je dat bedrag kwijt.
Ook loop je het risico dat je je geld kwijt bent als de rijschool failliet gaat, tenzij deze is aangesloten bij het Bovag Garantiefonds.
Wil je een pakket afnemen, kijk dan goed wat erbij is inbegrepen. Krijg je voor dat bedrag ook theorielessen examens en een tussentijdse toets? Zit er naast een examen ook een herexamen in het pakket, informeer dan of je de kosten voor het herexamen terugkrijgt als je in één keer slaagt.
3. De rij-instructeur
Omdat je sneller leert van een rij-instructeur bij wie je je thuisvoelt, is het ook belangrijk dat je een klik met hem of haar hebt. Daarnaast is het fijn als je een vaste instructeur hebt.
Uiteraard is ook van belang dat je rij-instructeur wettelijk bevoegd is om rijles te geven en over een geldige WRM-bevoegdheidspas beschikt. Je zou verwachten dat elke instructeur zo'n pas op zak heeft. Maar het CBR vermoedt dat enkele honderden instructeurs in Nederland actief zijn zonder bevoegdheid of met een verlopen pas.
Check daarom op deze website of jouw rijschoolhouder en instructeur bevoegd zijn. Je moet wel de naam en geboortenaam weten.
4. Aangesloten bij garantiefonds
Slechts 15 procent van de rijscholen is aangesloten bij een branche-organisatie. Toch kan het verstandig zijn om een rijschool te kiezen die hiervoor heeft gekozen. Zo zijn alle BOVAG-rijscholen aangesloten bij een Garantiefonds, waardoor bij een onverhoopt faillissement jouw vooruitbetaalde lesgelden zijn veilig gesteld. Daarnaast kun je bij een geschil gratis bij BOVAG terecht voor bemiddeling en hebben alle instructeurs een Verklaring Omtrent Gedrag.
5. Kwaliteit van de lessen
De kwaliteit van de lessen is vooraf natuurlijk lastig te beoordelen. Informeer daarom bij vrienden en familieleden naar hun ervaringen met een rijschool.
Verder is het een pre als je rij-instructeur werkt met instructiekaarten waarop hij de voortgang van de opleiding bijhoudt. Je weet dan precies hoe ver je bent gevorderd en aan welke punten je nog moet werken.
Spoedcursus
Een versnelde rijopleiding blijkt in de praktijk niet goedkoper te zijn dan een reguliere opleiding. Het enige voordeel is dat je je rijbewijs sneller hebt. Het is wel heel intensief, omdat je meerdere uren per dag les hebt.
Er zijn zelfs rijscholen die spoedcursussen van vijf dagen aanbieden. Je maakt dan wel lange dagen. Het is de vraag of dat verstandig is, omdat het moeilijk is om je zo lang achter elkaar te concentreren.
Sommige rijscholen onderwerpen belangstellenden eerst aan een test om de concentratie en de leersnelheid te meten. Wie hiervoor zakt, mag er niet aan beginnen, omdat dat geen zin heeft.
Kies je voor een spoedcursus, informeer dan of je alle lessen alleen volgt of samen met een andere cursist.
Aantal rijlessen
Uiteraard is het aantal lessen van grote invloed op de totale prijs van je rij-opleiding. Hoeveel jij er nodig hebt, hangt af van de snelheid waarmee je leert, het aantal lessen per week en de kwaliteit van de rijschool. Gemiddeld moet je rekenen op 38 lessen.
Houd wel rekening met lange wachttijden voor het examen. Het CBR streeft ernaar dat je voor het eerste praktijkexamen binnen zeven weken na de aanvraag aan de beurt bent en voor een herexamen binnen vijf weken. Momenteel moet je gemiddeld rekenen op respectievelijk 7,4 en 3,9 weken.
Maar deze termijnen kunnen per examenplaats behoorlijk verschillen. Vooral in Middelburg, Amsterdam, Leiden, Rijswijk en Leusden is geduld geboden: 9 tot 10 weken. Het snelst kun je terecht in Mierlo en Assen: een tot twee weken. Hier vind je de actuele wachttijden.
Tips voor minder lessen
Wil je zo efficiënt mogelijk te werk gaan, zorg er dan voor dat je al bezig bent met de theorie voordat je je eerste rijles hebt. Ook is het verstandig om meer dan één les per week te nemen: je bent dan niet alleen sneller klaar, maar het is ook effectiever omdat alles dan beter beklijft.
Heb je last van examenstress, dan kun je overwegen om een zogeheten tussentijdse toets te doen, ofwel een proefexamen. Dan weet je alvast hoe zo'n examen verloopt. Volgens het CBR hebben examenkandidaten die eerst zo'n toets hebben gedaan een grotere kans om te slagen: hun slagingspercentage ligt rond de 58 procent. Dat is 14 procent hoger dan bij kandidaten die die toets niet hebben afgenomen.
Vroeg beginnen
Sinds enkele jaren geldt de regeling 2toDrive. Scholieren mogen dan al vanaf 16,5 jaar rijlessen volgen en vanaf 17 jaar praktijkexamen doen. Tot hun achttiende mogen ze alleen de weg op in gezelschap van een begeleider.
Een voordeel van vroeg starten is dat je dan alvast onder begeleiding wat ervaring op kunt doen voor je zelfstandig gaat rijden en onder het toeziend oog van een volwassene niet zo snel slechte gewoonten aanleert. In andere landen is aangetoond dat op deze manier het aantal ongelukken onder de beginnende bestuurders fors daalt. Ook is de kans groter dat je sneller slaagt, omdat jongeren sneller leren dan ouderen.
Daar staat wel tegenover dat van de begeleiders - meestal de ouders - een flinke inspanning wordt gevraagd; zeker als je je kind veel rij-ervaring wil laten opdoen.
De regeling is erg populair. 23 procent van de Nederlandse zeventienjarigen haalde vorig jaar zijn rijbewijs, zo blijkt uit cijfers van het CBR. Vorig jaar zijn voor het eerst meer zeventienjarigen voor hun eerste rij-examen geslaagd dan achttienjarigen.
