- Mateusz Morawiecki , de Poolse premier, wijst “chantage” over de rechtsstaat in zijn land af, zo maakte hij dinsdag kenbaar in het Europees Parlement in Straatsburg.
- De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zei dat het dagelijks EU-bestuur onderzoek doet naar welke maatregelen tegen Polen kunnen worden genomen.
- Verscheidene Europarlementariërs, waaronder Malik Azmani van de VVD, haalden hard uit naar de Poolse premier over diens opvattingen.
De Poolse premier Mateusz Morawiecki wijst “chantage” over de rechtsstaat in zijn land af, zei hij in het Europees Parlement in Straatsburg. “We moeten naar elkaar toe bewegen maar aanvaarden en respecteren dat er verschillen zijn.” Hij beschuldigt Brussel ervan “steeds meer bevoegdheden naar zich toe te trekken” en benadrukte dat de Poolse grondwet boven het EU-recht staat.
Morawiecki was persoonlijk naar het parlement gekomen om over de rechtsstaatscrisis rond zijn land te debatteren. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, trapte het debat af met de verzekering dat de commissie nauwkeurig onderzoekt welke maatregelen tegen Polen kunnen worden genomen. “We kunnen en zullen niet toestaan dat onze gemeenschappelijke waarden worden bedreigd”, zei ze.
Het dagelijks EU-bestuur heeft een aantal mogelijkheden, waaronder EU-geld voor Polen bevriezen of opnieuw naar het EU-hof stappen. Het Poolse coronaherstelplan dat dit voorjaar werd ingediend en het land 36 miljard euro kan opleveren heeft de commissie nog steeds niet goedgekeurd.
Lees ook: Elke dag dat deze Poolse bruinkolenmijn open blijft, moet de regering van het land €500.000 betalen
Polen ligt al geruime tijd op ramkoers met de Europese instellingen en andere EU-landen over de rechtsstaat in Polen. Die staat onder druk doordat de regering in Warschau volgens de Europese Commissie en het Europees Parlement haar greep op de rechtsorde probeert te verstevigen met onder meer een tuchtcollege voor rechters. Volgens het Europees Hof van Justitie moet dat college worden ontbonden, maar het Poolse grondwettelijke hof heeft onlangs geoordeeld dat het EU-recht in bepaalde gevallen geen voorrang op Pools recht heeft.
"De rechtsstaat is de lijm die de EU bijeen houdt", aldus Von der Leyen. "Zonder onafhankelijke rechters zijn de burgers minder beschermd." Morawiecki bezwoer dat de uitspraak van het Poolse grondwettelijke hof "niet een politieke ingreep" is. "Polen wordt op een eenzijdige manier aangevallen, ook in deze zaal."
Verscheidene Europarlementariërs haalden hard uit naar Morawiecki. Volgens Malik Azmani (VVD) bedreigt hij de stabiliteit en veiligheid van de EU. "Al jaren infecteert u het denken van het Poolse volk met leugens over Europa. Welke wetten vindt u zo verwerpelijk? De bescherming van de vrijheid van religie of de rechten van individuen? Of misschien de persvrijheid of de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht? Laat me u eraan herinneren dat Polen precies om deze waarden te beschermen tot de EU is toegetreden."
