Eeuwigdurende obligaties waren lange tijd in trek bij banken en beleggers.
Banken beschouwden ze als een goedkope manier om hun balans te versterken,
want ze mogen dit schuldpapier tot hun eigen vermogen rekenen, terwijl de
rentebetalingen een fiscale aftrekpost vormen. Voor beleggers leverden
perpetuals veel rente op. Maar daar is nu de klad in gekomen.

Toch zijn er nog steeds eeuwigdurende obligaties te koop die een hoge
couponrente uitkeren en aantrekkelijk geprijsd zijn. Dit zijn wel
tweedehansjes. Er worden op dit moment namelijk geen nieuwe perpetuals
uitgegeven.

Wat is het?
Perpetuals onderscheiden zich van andere obligaties doordat ze geen einddatum
kennen en dus in theorie niet afgelost hoeven worden. In ruil voor dit
ongemak leveren ze normaal gesproken een hogere rente op. In de praktijk
losten veel uitgevende instellingen de obligaties echter toch vervroegd af,
veelal na tien jaar, om vervolgens weer nieuw papier uit te geven.

Voor de calculerende belegger betekende deze constructie dubbel voordeel: hij
ontving een hoge rente en zag toch zijn inleg terug. Kassa.

Wat levert het op?
De kredietcrisis heeft deze voordelen echter teniet gedaan. Veel banken staan
er momenteel zo zwak voor dat rentebetalingen uitblijven. Ook vervroegde
aflossing is in veel gevallen onzeker. Met andere woorden: veel perpetuals
dreigen nu echt eeuwigdurend te worden, zonder dat hier enige compensatie
tegenover staat.

Toch hoeven we dit marktsegment niet helemaal af te schrijven, meent Kees van
Lieshout, directeur van Lieshout & Partners Vermogensbeheer. Er zijn
namelijk nog steeds perpetuals in omloop waar wèl flink op verdiend kan
worden. Bijvoorbeeld het eeuwigdurend schuldpapier van Wolters Kluwer of
Friesland Coberco Dairy Foods. Deze perpetuals kennen een hoge vaste
couponrente en hebben hun beurskoers onlangs fors zien dalen. Bovendien
bewegen ze zich – als niet-financials - buiten het oog van de kredietstorm.

Wat zijn de risico’s?
Met een juist gekozen perpetual valt dus veel geld te verdienen. Maar het
blijft een speculatieve belegging. Als de uitgevende instelling failliet
gaat, pakt dit voor de perpetualbelegger desastreus uit: hij mag achteraan
sluiten als crediteur. De fiscus, leveranciers en gewone obligatiehouders
hebben voorrang. Of er uit de rokende resten voor jou nog wat overblijft,
valt nog te bezien.

Wie de risico’s zoveel mogelijk wil indammen, moet zich goed in de materie
verdiepen. Zal de uitgevende instelling overleven? Hoe zijn haar resultaten
en schuldpositie? En keert het bedrijf nog dividend uit? De rentebetalingen
zijn namelijk veelal gekoppeld aan de winstuitkering aan aandeelhouders.
Belandt het dividend in de ijskast, dan kun je een rentebetaling doorgaans
op je buik schrijven.

Neem ook het prospectus door. Welke clausules zijn in het vuistdikke boekwerk
opgenomen waarmee de emittent, de partij die de obligaties uitgeeft,
rentebetalingen kan ontlopen?

Bedenk verder dat je te maken kunt hebben met forse koersschommelingen. Onder
het huidige gesternte zijn de beurskoersen van veel eeuwigdurende afgelopen
jaar fors gekelderd; soms wel met 90 procent. Omgekeerd kan bij een
opkrabbelende markt het koersherstel ook hard gaan.

Kun je van je stukken af?
Perpetuals zijn verhandelbaar op Euronext. Maar vanwege de beroerde
marktomstandigheden zijn veel eeuwigdurende obligaties de laatste tijd een
stuk minder liquide geworden. En zoals gezegd zijn de koersen van veel
perpetuals vorig jaar fors gedaald. Beleggen in dit product moet je daarom
nooit doen met geld dat je snel nodig hebt.

Zijn er alternatieven?
"Obligaties golden altijd als een safe belegging. Het afgelopen jaar
hebben beleggers ontdekt dat er in dit marktsegment forse verschillen
bestaan. Staatspapier van landen met een hoge kredietstatus (AAA) geldt
doorgaans als meest veilig. Meer risico loop je met bijvoorbeeld high yield
bonds van ondernemingen met een zeer lage rating. En momenteel met
perpetuals. Over het algemeen geldt net als bij aandelen dat een hoger
rendement hand in hand gaat met een hoger risico.

Gezien het bovenstaande is duidelijk dat beleggen wat wegheeft van een potje
roulette. Maar met een goede selectie kun je er ook veel geld aan verdienen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl