Vier clubs voor zelfstandige ondernemers bezegelden deze week hun samenwerking met pensioenbelegger APG en diens verzekeringsdochter Loyalis. Maar ZZP Pensioen is lang niet de enige optie voor eenpitters om vermogen voor later op te bouwen.
Zelfstandigen zonder personeel krijgen meer keuze voor hun pensioenopbouw. Twee nieuwe initiatieven staan in de startblokken.
ZZP Pensioen is een samenwerking tussen vier belangenorganisaties voor zelfstandigen zonder personeel aan de ene kant en pensioenbelegger APG en diens dochterbedrijf Loyalis aan de andere kant. APG belegt onder meer de pensioenen van deelnemers van pensioenfonds ABP en is één van de grootste pensioenbeleggers ter wereld.
Maar naast ZZP Pensioen hoopt ook BrightNL voor het eind van dit jaar de benodigde vergunningen te krijgen om in januari van start te gaan. BrightNL afficheert zich als een partij “voor iedereen die zijn of haar pensioen zelfstandig moet regelen”. Dus ook directeur-grootaandeelhouders en mensen in loondienst zonder pensioenregeling zijn welkom.
Een derde partij die al langer actief is met een pensioenrekening voor zzp’ers – maar ook met bijvoorbeeld een DGA-rekening voor directeur-grootaandeelhouders – is Brand New Day.
ZZP Pensioen kreeg het afgelopen halfjaar relatief veel aandacht als 'pensioenfonds' voor zzp'ers, zoals ook in de kop van dit artikel staat. Maar feitelijk is dat niet juist, zo merkt toezichthouder AFM fijntjes op.
ZZP Pensioen is geen werkgeverspensioen maar "een individuele regeling voor de ZZP-organisaties Zelfstandigen Bouw, PZO-ZZP, stichting ZZP Nederland en FNV Zelfstandigen", aldus de AFM. De toezichthouder vindt dan ook eigenlijk dat de term pensioenfonds niet gebruikt moet worden voor ZZP pensioen.
Het aangeboden product is in ieder geval goed vergelijkbaar met de twee andere hierboven genoemde partijen. Lastig is alleen dat ZZP Pensioen tot de daadwerkelijke marktintroductie in januari op een aantal punten geen openheid van zaken wenst te geven.
Pensioenproduct voor zzp'er
De pensioenaanbiedingen van de drie bovengenoemde partijen kennen een aantal gemeenschappelijke punten. Grofweg is het idee dat je als zelfstandige op een geblokkeerde rekening flexibel geld inlegt. Dat wordt belegd in aandelen en obligaties, waarbij het opgebouwde vermogen is vrijgesteld van de vermogensheffing in box 3.
Wie bij de fiscus een aantoonbaar 'pensioengat' heeft, kan gebruik maken van mogelijkheid om de ingelegde jaarpremies in te zetten als aftrekpost voor de inkomstenbelasting. Zie ook deze uitleg van de Belastingdienst.
Aan het eind van de rit, vanaf je 60ste of later komt het vermogen vrij en moet dat verplicht in een uitkering worden gestopt. Die keert vaste bedragen uit gedurende een aantal jaren en desgewenst levenslang. Over de uitkeringen moet je wel belasting betalen in box 1 van de inkomstenbelasting.
Voor alle partijen geldt dat ze waarschijnlijk kunnen profiteren van een nieuw wetsvoorstel van staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken, dat beoogt de pensioenopbouw van zelfstandigen te beschermen als zzp'ers in de bijstand komen. In dat geval zou het pensioenpotje niet meetellen voor de vermogenstoets die wordt gehanteerd bij het toekennen van de bijstandsuitkering.
Ook moet het mogelijk worden opgebouwd vermogen eerder aan te spreken bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Streven van de staatssecretaris is om het wetsvoorstel per 1 maart 2015 van kracht te laten worden.
Maar wat zijn de verschillen tussen de drie aanbieders?
1)Uitkering opgebouwd pensioen
Binnen de fiscale constructie, waarbij het vermogen in de opbouwfase wordt vrijgesteld van de vermogensbelasting, geldt als voorwaarde dat opgebouwd kapitaal aan het eind van de rit in een uitkering moet worden gestoken.
ZZP Pensioen geeft op zijn website aan dat dit in principe via Loyalis gebeurt, een verzekeringsdochter van pensioenbelegger APG. De woordvoerder van Loyalis wil desgevraagd niet zeggen of er een mogelijkheid komt om bij een andere bank of verzekeraar een uitkeringsproduct aan te schaffen.
Deelnemers kunnen bij ZZP Pensioen kiezen voor een bancaire uitkering, waarbij het geld in tien, vijftien of twintig jaar in tranches wordt uitgekeerd en het restant vermogen bij overlijden naar de erfgenamen gaat.
Kiezen voor een levenslange uitkering is bij ZZP Pensioen ook mogelijk. Dan is de uitkering wat lager en betaal je een premie voor de kans dat je langer dan verwacht leeft. Bovendien gaat eventueel restant kapitaal niet naar de erfgenamen, maar het is eventueel wel mogelijk om de uitkering bij overlijden te laten overgaan in een pensioen voor je partner.
Zowel bij BrightNL als bij Brand New Day krijgen deelnemers expliciet de mogelijkheid om het opgebouwde kapitaal bij een bank of verzekeraar naar keuze weg te zetten. Dit kan dus een bancaire uitkering zijn met vaste uitkeringsperiode en behoud van het eigendomsrecht over het kapitaal, of een klassieke verzekeringsconstructie met een lijfrenteuitkering. Deze vrijheid om te shoppen biedt wat meer flexibiliteit om verschillende aanbiedingen tegen elkaar af te wegen.
Zie ook dit artikel op Z24: Uitkeren pensioen? Pas op met verzekeraar
2)Beleggen: wat zijn de mogelijkheden?
Zowel ZZP Pensioen als BrightNL gaan uitsluitend werken met een zogenoemde 'life-cycle'-aanpak. Dit betekent dat, afhankelijk van beoogde beleggingsduur, de mix tussen aandelen en obligaties min of meer automatisch wordt gereguleerd.
Aandelen kennen op de lange termijn gemiddeld een hoger rendement dan vastrentende obligaties, maar ook een hoger risico op tussentijdse koersverliezen. Naarmate de einddatum nadert waarop het opgebouwde vermogen beschikbaar moet zijn voor uitkeringen, wil je als pensioenbelegger doorgaans geen risico op grote koersschommelingen. Lifecyle-fondsen reguleren dit min of meer automatisch door het aandeel van aandelen in de beleggingsportefeuille te reduceren, naarmate de einddatum dichterbij komt.
Van belang bij dit alles is uiteraard wel hoe er precies in aandelen en obligaties wordt belegd. Een populaire manier om dat te doen is een belegging in fondsen die een brede marktindex volgen, zoals de MSCI Wereldindex met ongeveer 1.700 aandelen uit geïndustrialiseerde landen.
BrightNL geeft desgevraagd aan dat de basis bestaat uit twee beleggingsportefeuilles: een 'neutraal' fonds dat voor de helft risicovolle beleggingen in portefeuille heeft (zoals aandelen) en voor de helft risicomijdende beleggingen (zoals staatsobligaties). Het tweede basisfonds is 'defensief' en bestaat voor de 75 procent uit risicomijdende beleggingen.
Inhoudelijk kiest BrighNL voor een mix van beleggingsfondsen die brede indices volgen. De totale jaarlijkse kosten mogen hierbij gemiddeld niet boven de 0,2 procent van het vermogen uitkomen. Drie aanbieders zijn geselecteerd: Think ETFs (iBoxx AAA-AA Government Bonds), iShares/Blackrock (Core Euro Corporate Bond, Core MSCI Emerging Markets) en Vanguard (S&P-500, FTSE Developed Europe en Developd Asia Pacific ex Japan).
Ook Brand New Day biedt klanten met een ZZP Pensioenrekening indexfondsen aan, waaronder een obligatiefonds en een fonds dat de MSCI Wereldindex volgt en valutarisico's afdekt. Beide komen van de Amerikaanse specialist Vanguard.
Standaard werkt de ZZP Pensioenrekening hierbij met een life-cycle profiel, waarbij de mix tussen aandelen en obligaties automatisch wordt aangepast. "Maar desgewenst kunnen klanten daar ook vanaf wijken door voor een andere verdeling tussen aandelen en obligaties te kiezen," zegt woordvoerder Bas van Beusekom van Brand New Day. Ook is er de mogelijkheid om kosteloos switchen naar andere fondsen dan de twee basisfondsen.
Woordvoerder Sjaak Zonneveld van BrightNL meldt dat juist bewust alleen is gekozen voor een standaard life-cycle model waarbij de vermogensmix automatisch van meer naar minder risicovol verschuift. "Wij willen werk uit handen nemen en mensen geen lastige keuzes laten maken die verkeerd kunnen uitpakken."
ZZP Pensioen geeft op de website niet aan hoe er precies wordt belegd. De woordvoerder van Loyalis wilde hier desgevraagd geen nadere informatie over geven.
3)Kosten: wat telt mee?
De opbrengst van beleggen is altijd onzeker, maar dat geldt veel minder voor de kosten. Voor pensioenbeleggers zijn lage kosten dan ook van groot belang. Op de lange termijn kan een jaarlijks verschil van een paar tienden van een procent namelijk veel schelen voor de uiteindelijke opbrengst.
In de tabel hieronder zijn de kosten weer gegeven die respectievelijk ZPP Pensioen, BrightNL en de ZZP Pensioenrekening van Brand New Day op hun sites noemen. Voor Brand New Day is hierbij uitgegaan van een standaardbelegging in BND Wereld Indexfonds (aandelen) en het BND Euro Obligatie Indexfonds.
Voor ZZP Pensioen is het uitgangspunt dat de genoemde beheerkosten van 0,35 procent alle kosten dekken, dus ook de onderliggende vergoeding voor fondsmanagement. Als dat niet zo is, vallen de kosten mogelijk wat hoger uit. Maar ook op dit punt komt pas in januari meer duidelijkheid.
(klik voor uitvergroting)
Alle drie de partijen rekenen eenmalige kosten, maar voor het uiteindelijke plaatje moet je vooral kijken naar de kosten die jaarlijks worden afgeboekt.
Bij ZZP Pensioen en BrightNL bestaan de jaarlijkse kosten uit een percentage van het opgebouwde vermogen plus een vast bedrag voor administratie.
Bijzonder bij BrightNL is dat de vaste kosten van 210 euro voor 100 euro bestaan uit een lidmaatschap dat zeggenschap geeft. Als er in de toekomst veel deelnemers zijn en de opbrengsten van de 210 euro per deelnemer hoger zijn dan de totale administratiekosten, kan het bedrag van 210 euro omlaag, of kan het overschot uitgekeerd worden aan de deelnemers.
Brand New Day hanteert in tegenstelling tot ZZP Pensioen en BrightNL geen vast bedrag aan kosten per jaar, maar bundelt alle kosten in een percentage dat gekoppeld is aan het vermogen. Per saldo levert dit verschillende kostenprofielen op.
Hoogte opgebouwd vermogen en beleggingstermijn
Bij ZZP Pensioen moet je rekening houden met de combinatie van een vast bedrag van 35 euro per jaar en een percentage van 0,35 procent over het vermogen; BrightNL rekent zoals hierboven aangegeven een hoger vast bedrag van 210 euro per jaar en een iets lager kostenpercentage van 0,2 procent; Brand New Day hanteert alleen een kostenpercentage van 0,59 procent.
Reken je dit door dan ligt het zogenoemde break-even punt bij Brand New Day en ZZP Pensioen op ongeveer 15 duizend euro. Bij een vermogen onder dat bedrag ben je goedkoper uit bij Brand New Day, bij een hoger vermogen bij ZZP pensioen.
In de vergelijking tussen Brand New Day en BrightNL ligt het omslagpunt op ongeveer 56 duizend euro. Boven dat bedrag ben je goedkoper uit bij BrightNL, daaronder bij Brand New Day.
Dit kun je ook in de tijd meten. Stel bijvoorbeeld dat een zzp'er 4.000 euro per jaar opzij zet, ofwel 333 euro per maand. De beleggingen leveren bruto gemiddeld 6,5 procent per jaar op.
Reken je dit door dan is Brand New Day de eerste drie jaar goedkoper dan ZZP Pensioen en daarna is ZZP Pensioen goedkoper. Brand New Day is de eerste acht jaar goedkoper dan BrightNL en daarna is BrightNL goedkoper. Tot slot is ZZP Pensioen bij een inleg van 4.000 euro per jaar de eerste 14 jaar goedkoper dan BrightNL en daarna is BrightNL goedkoper.
Dit soort sommetjes is uiteraard afhankelijk van veel variabelen, zoals de inleg per jaar, het vermogensbedrag dat je opbouwt en dus ook het feitelijke rendement op de beleggingen.
"Onze ervaring is overigens dat op de ZZP Pensioenrekening relatief lage bedragen worden opgebouwd, omdat zzp'ers vaak ook andere potjes reserveren voor hun pensioen, zoals hun bedrijf en woning", zegt Van Beusekom van Brand New Day.
Uit een peiling van ZZP Barometer van afgelopen donderdag kwam naar voren dat 4.000 euro per jaar reserveren voor pensioen een relatief hoog bedrag is voor zzp'ers. In 2015 zouden zzp'ers gemiddeld 2.620 euro willen wegzetten voor een aanvulling op de AOW-uitkering.
Lees ook
Lans Bovenberg: geef iedereen een persoonlijke pensioenpot
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
