De kern van een van de reactoren in de nucleaire centrale Fukushima 1 dreigt
te smelten door oververhitting. Volgens Amerikaanse wetenschappers is de
situatie zeer ernstig, maar zijn er nog mogelijkheden om een ramp te
voorkomen.

De Vereniging van Bezorgde Wetenschappers, UCS, stelt op basis van informatie
van exploitant Tepco dat de stroom van de kerncentrale op 250 kilometer van
Tokio door de zware aardbeving van vrijdag automatisch is uitgegaan. Daarna
sloegen noodaggregaten aan, die zorgden dat de kern van de reactor gekoeld
kon blijven.

Station blackout
Maar ook deze energievoorziening viel na enige tijd uit. Vermoedelijk had dat
te maken met de tsunami, die ongeveer een uur na de beving aan land kwam in
het noordoosten van Japan. Door dit stroomprobleem ontstond een van de
ernstigste situaties in een kerncentrale: een station blackout.

Daardoor zijn de mogelijkheden om de reactorkern te koelen beperkt. Rond de
kern zit water dat kan verdampen om de temperatuur omlaag te brengen als er
geen elektriciteit meer is. Dat is inmiddels in Fukushima gebeurd, waardoor
nu geprobeerd wordt het koelwater aan te vullen met brandslangen. Normaal
gebeurt dat met pompen, die op elektriciteit werken. Ook moest radioactieve
stoom worden vrijgelaten, omdat de druk in de reactor te hoog opliep.

Gevaar oververhitting
Ook zou het volgens de wetenschappers mogelijk zijn een soort batterij op te
halen in een andere kerncentrale. Die zou dan tijdelijk de
energievoorziening kunnen regelen. Het grootste gevaar is dat het water rond
de kern van de centrale zo laag komt te staan dat deze oververhit raakt.

Mocht dit scenario zich voordoen, dan is er sprak van een meltdown. De kern
wordt dan zo heet dat deze smelt, en zich door het huis rond de reactor
boort. Daarbij kan veel radioactiviteit vrijkomen. Rondom de kern staat een
beschermend gebouw dat de straling kan tegenhouden. De vraag is echter of
deze huls door de aardbeving is beschadigd.

Volgens een analyse van een actiegroep in Japan duurt het vanaf het moment dat
de bovenkant van de kern droog komt te staan veertig minuten voor er schade
aan de kern ontstaat. Negentig minuten daarna kan de radioactieve massa zich
door het huis rond de reactor boren en een potentiële ramp veroorzaken.

Zes reactoren
Fukushima heeft zes werkende reactoren. Bij drie reactoren viel de stroom in
eerste instantie uit. De eerste heeft een output van 460 megawatt, de andere
twee verstrekken elk 784 megawatt.

De Vereniging van Bezorgde Wetenschappers, UCS, werd in 1969 opgericht door
wetenschappers en studenten van de Massachusetts Institute of Technology
(MIT). De vereniging doet wetenschappelijk onderzoek rond thema's waar de
leden zich zorgen over maken, zoals kernenergie.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl