De tijd dat bedrijven uitsluitend bij banken aanklopten voor financiering is voorbij. Steeds vaker nemen ondernemers een externe partij in de arm, zoals een crowdfundplatform, kredietunie of factoring maatschappij.

Deze zomer bleek uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) dat Nederlandse MKB’ers vaker bot vangen bij het regelen van bancaire financiering dan elders in Europa. Dat is op zich vreemd omdat het winstniveau en de vermogenspositie van kleine en middelgrote bedrijven in Nederland gemiddeld beter is dan elders in Europa.

Volgens het CPB kan de relatief geringe concurrentie tussen grootbanken in Nederland een rol spelen bij het strenge beleid ten aanzien van MKB-financiering. Tegelijk maakt dit Nederland bij uitstek geschikt als markt voor alternatieve financierng.

Vorig jaar hebben kleine en middelgrote bedrijven meer dan 1 miljard euro opgehaald bij alternatieve geldschieters, zo blijkt uit onderzoek van de Stichting MKB Financiering. Dat is maar liefst 51 procent meer dan het jaar ervoor.

Volgens de Stichting is de rek er nog lang niet uit: zij verwacht dat de teller over drie jaar op 4,4 miljard euro staat. Daarmee zou dan ongeveer 35 procent van de totale verwachte financiering onder de 1 miljoen euro aan kleine en middelgrote bedrijven afkomstig zijn van andere partijen dan banken. Nu is dat nog 8,3 procent.

Alternatieve financiering voor ondernemer

Een van de verklaringen voor deze groei is dat investeerders vanwege de lage rente op zoek gaan naar andere manieren om rendement te behalen. Maar het voorziet ook in een vraag van ondernemers, merkt Ronald Kleverlaan, voorzitter van Stichting MKB Financiering. “Zij gaan op zoek naar nieuwe financieringsvormen. Dat komt deels omdat banken terughoudender zijn in het financieren van kleine bedragen – onder 1 miljoen euro - maar ook omdat bepaalde sectoren moeilijk aan financiering kunnen komen.”

Bovendien zijn er via fintechbedrijven veel mogelijkheden bijgekomen om eenvoudiger financiering (online) te verstrekken.

Voor ondernemers is het natuurlijk gunstig om meer keuze te hebben en niet afhankelijk te zijn van de grillen van de bank. Zij kunnen de financieringsvorm kiezen die het best past bij hun bedrijf.

Een ander voordeel is dat het eenvoudiger wordt om het vereiste bedrag bij elkaar te sprokkelen als je de financiering kunt spreiden over verschillende partijen. Voor een investeerder is het misschien een brug te ver om het volledige bedrag op te hoesten, maar als een andere partij de helft op tafel legt, is de drempel om het restant te financieren natuurlijk een stuk lager.

Fijn voor ondernemers is ook dat investeerders vaak minder zekerheden vragen dan een bank, zoals een pand, toekomstige facturen of een privéborgstelling. Dat biedt meer flexibiliteit en vrijheid en het voorkomt cashflow-problemen als je bedrijf snel groeit.

We zetten zes alternatieve financieringsvormen voor je op een rij, gerangschikt naar omvang.

1. Factoring

Als je een dienst of product hebt geleverd aan een klant, moet je vaak lang wachten tot het geld op de bankrekening staat. Je kunt ervoor kiezen om de facturen als voorschot te laten uitbetalen door een factoringmaatschappij. Vervolgens int de factormaatschappij de rekening bij de klant.

Vind je het vervelend om het contact met je klanten over te laten aan een externe partij, dan kun je ook kiezen voor 'stille' factoring, waarbij je klant niet merkt dat je gebruik maakt van een factoringmaatschappij.

Factoring is de populairste en ook snelst groeiende niet-bancaire financieringsvorm voor ondernemers. Volgens Stichting MKB Financiering verstrekten de vier grootste factorbedrijven van ons land vorig jaar 294,8 miljoen euro aan bedrijven, 75 procent meer dan in 2017.

Het totale bedrag dat in factoring omgaat is waarschijnlijk nog een stuk hoger. Het is namelijk lastig om een compleet beeld te krijgen, aangezien het een sterk versnipperde markt is.

2. Leasing

Bij leasen is de lening verbonden aan een object, zoals een auto of een machine. Er bestaan twee varianten: financial lease, waarbij je een annuïtaire lening afsluit en operational lease, waarbij je een het recht krijgt om het object na afloop van de huurperiode te kopen.

Er zijn volgens MKB Financiering de laatste jaren veel nieuwe partijen op de markt gekomen met nieuwe producten en voorwaarden. Vorig jaar werd er 244 miljoen euro gefinancierd via leasing. Dat is een groei van maar liefst 66 procent op jaarbasis.

3. Crowdfunding

Je kunt er ook voor kiezen om een groep investeerders gezamenlijk een project of nieuw bedrijf te laten financieren. Vraag en aanbod worden bij elkaar gebracht via een online crowdfunding platform. In ruil voor een kapitaalinjectie ontvangen de investeerders, rente, aandelen, een deel van de winst of korting op producten of diensten.

Crowdfunding kun je voor verschillende doelen inzetten. Maar het leent zich bij uitstek voor start-ups en innovaties, aangezien banken vaak huiverig zijn om bedrijven of producten te financieren die zich nog niet hebben bewezen.

Een groot voordeel van crowdfunding is dat het een mooi instrument is om je bedrijf te promoten. Je presenteert je onderneming of product op het crowdfunding platform en je financiers worden ambassadeurs van je bedrijf.

Financiering via de crowd gaat meestal snel: vaak is het benodigde kapitaal al binnen enkele dagen of weken binnen.

Een nadeel van deze constructie is wel dat je vertrouwelijke informatie, zoals je businessplan, toekomstplannen en kredietwaardigheid moet delen met de financiers. Ook is de rente wat hoger dan bijvoorbeeld de hypotheekrente, maar daar staat tegenover dat vaak geen onderpand wordt gevraagd.

Vorig jaar ging er 237 miljoen euro om in crowdfunding, een stijging van 32 procent op jaarbasis.

4. Direct lending

Bij direct lending verstrekken investeerders leningen aan bedrijven zonder tussenkomst van een bank. Dit gebeurt via fondsen en platforms.

Omdat de bank buitenspel staat, verloopt het proces vaak heel snel en efficiënt. Voor kleine bedragen, onder de vijf ton, vindt de beoordeling van een aanvraag meestal online plaats en krijg je al binnen enkele dagen uitsluitsel. Bij grotere kapitaalinjecties is het traject persoonlijker en kan het wat langer duren voordat je groen licht krijgt.

Volgens de Stichting MKB Financiering is het aantal aanbieders de afgelopen jaren fors toegenomen en zijn er veel spelers bijgekomen die zich richten op een specifieke niche in de markt, zoals financiering van groei of werkkapitaalfinanciering.

Het aanbod aan leningen is heel divers: er zijn leningen met en zonder zekerheden, voor kleine tot grote bedragen. Je kunt direct lending inzetten voor verschillende soorten investeringen, van de aankoop van kantoorinventaris tot een verbouwing en van inkoop van producten tot een overname.

Uit cijfers van Stichting MKB Financiering blijkt dat het totale bedrag dat via direct lending werd gefinancierd vorig jaar met 45 procent is gestegen naar 216,2 miljoen euro.

5. MKB beurs

NPEX is een beurs waar beleggers rechtstreeks kunnen investeren in MKB bedrijven, via aandelen of obligaties. Deze financieringvorm is niet bedoeld voor start-ups, maar voor bedrijven die al enkele jaren bestaan en verder willen groeien. Het gaat hierbij om grote financieringsaanvragen, van meer dan 1 miljoen euro.

Net als bij crowdfunding kun je via de MKB beurs je naamsbekendheid vergroten. Maar anders dan bij crowdfunding en direct lending zijn de stukken verhandelbaar. Bovendien is het aanvraagproces een stuk uitgebreider, legt Kleverlaan uit. “Het lijkt meer op een IPO bij een beursgang.” Er moet bijvoorbeeld een prospectus worden opgesteld.

Vorig jaar werd er 17,5 miljoen euro verstrekt via MKB beurs. Dat is een daling van 21 procent, maar volgens Kleverlaan was dat een tijdelijke dip. “Gedurende een groot deel van 2018 mocht de grootste aanbieder van deze financieringen niet handelen, vanwege een nieuwe vergunningaanvraag bij de AFM.” Die achterstand is inmiddels ingelopen en volgens Kleverlaan zit deze financieringsvorm weer flink in de lift.

6. Kredietunie

Een kredietunie is een coöperatieve kredietvereniging zonder winstoogmerk, waarin ondernemers zich per regio of per branche organiseren om elkaar geld te lenen. Dit fenomeen is vrij bekend in Noord-Amerika en Groot-Brittannië, maar staat in Nederland nog redelijk in de kinderschoenen. Vorig jaar werd er in totaal 5,84 miljoen euro vertrekt door kredietunies: 13 procent meer dan in 2017.

Volgens Kleverlaan is deze financieringsvorm vooral geschikt voor ondernemers in een specifieke sector, zoals de binnenvaart, die willen worden gefinancierd door collega-ondernemers, die de sector goed begrijpen. De andere ondernemers fungeren hierbij als coach. Het gaat dus om meer dan alleen financiering.

Dit is het tweede artikel in de serie Ondernemen met Flow. Deze serie wordt mogelijk gemaakt door online bedrijfsfinancier Spotcap. Spotcap is een direct lender en kan je helpen bij kortetermijninvesteringen. Denk aan het opvangen van seizoensfluctuaties, investeren in extra personeel of apparatuur, maar ook de inkoop van een voorraad of het openen van een extra vestiging. Meer weten? Kijk op Spotcap.nl.