Westerse landen die sancties tegen Russische olie hebben ingesteld, hebben toch voor zo’n 42 miljard euro aan Russische olieproducten geïmporteerd via landen die veel meer olie zijn gaan kopen van Moskou. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerd onderzoek van het Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA).

China, India, Turkije, de Verenigde Arabische Emiraten en Singapore zijn het afgelopen jaar veel meer Russische olie gaan importeren. Tegelijk zijn ze meer geraffineerde producten gaan exporteren naar de Europese Unie, Australië en een aantal G7-landen, schrijven de onderzoekers CREA. Ze noemen het een “enorme maas in de wet”, die de impact van de sancties tegen Rusland ondermijnt.

In december verbood de Europese Unie de invoer van Russische ruwe olie per schip en sloot het zich aan bij de G7 door een prijsplafond van 60 dollar per vat in te stellen. CREA ontdekte dat de import van geraffineerde olieproducten uit de vijf genoemde landen met meer dan 10 miljoen ton is gestegen sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne.

“We noemen deze vijf landen de ‘wasmachine-landen. Ze zijn meer Russische olie gaan kopen. Die wordt vervolgens ‘witgewassen’ tot producten voor landen die sancties hebben ingesteld tegen Rusland”, staat in het onderzoek.

De grafieken van het CREA laten zien dat de EU de grootste importeur is van geraffineerde Russische olieproducten, gevolgd door Australië. De belangrijkste producten waren diesel (29 procent) en vliegtuigbrandstof (23 procent).

Uit het onderzoek blijkt ook dat 56 procent van de Russische ruwe olie die naar 'wasmachinelanden' ging tussen december 2022 en februari 2023, wordt vervoerd met schepen die in eigendom zijn van of verzekerd zijn door 'prijsplafondlanden'. Voor de export van olieproducten van de wasmachinelanden gaat dat zelfs om 74 procent.

In de praktijk komt het erop neer dat de landen die hebben afgesproken sancties op te leggen aan Rusland, de grootste importeurs zijn geworden van Russische olie, stelt CREA.

"Dit is momenteel een legale manier om olieproducten te exporteren naar landen die sancties hebben opgelegd aan Rusland, aangezien de herkomst van de producten verandert", schrijven de onderzoekers. "Met dit proces wordt de oorlogskas van Poetin gespekt."

Uit gegevens van onderzoeksbureau Kpler blijkt dat Rusland nu meer olie exporteert dan vóór de invasie van Oekraïne. De meeste export gaat nu niet meer naar Europa, maar naar Azië.

Maar de verkoopprijzen zijn wel een stuk lager en de energie-inkomsten van Rusland zijn volgens de International Energy Agency dan ook fors gedaald.

LEES OOK: De Russische economie verkeert in zwaar weer: een nieuwe golf van EU-sancties moet de oorlogsmachine verder lamleggen