Etiquette, dat is toch iets heel ouderwets?
"Bij etiquette denken mensen vaak aan de regels zoals die aan het Franse
en Engelse hof gebruikelijk waren. Hoe houd je je glas vast, dat soort
dingen. Dat soort etiquette is de laatste jaren minder belangrijk geworden,
de vormelijke etiquette worden minder formeel. Maar wat ik onder etiquette
versta zijn omgangsvormen, in de brede zin van het woord. Alles wat je kan
doen om je gedrag of uiterlijk aan te passen aan de situatie of je
gesprekspartner."
En daar zijn Nederlanders slecht in?
"We hebben zeshonderd Nederlandse managers gevraagd wat zij vonden van
etiquette. Zij plaatsten zichzelf net boven de Russen en ver achter de
Japanners en Engelsen. Een van de fouten die veel gemaakt wordt, is dat
Nederlanders vaak half luisteren of een betoog te snel interpreteren."
Wat kunnen we daaraan doen?
"Onder etiquette valt ook dat je anderen wilt plezieren. Jezelf soms even
opzij zetten voor het grotere belang, zorgen dat het klikt. Fouten zijn niet
onvergeeflijk, maar zetten je wel op achterstand. Serveer je bijvoorbeeld
buitenlandse gasten een broodjeslunch, dan heb je daar de komende paar
bijeenkomsten nog last van, omdat je moet compenseren. Als het al tot een
tweede bijeenkomst komt. Dat soort dingen zijn te voorkomen door je in te
leven in je partner."
Hoe kan je je inleven in de ander zonder daarbij je eigen identiteit te
verliezen?
"Dat kan lastig zijn. Neem bijvoorbeeld China. Het is daar gemeengoed dat
je een grote goede man bent als je je zakenpartner eruit drinkt. En daardoor
ben je ook geschikt om zaken mee te doen. Dat is een spel. Ze vinden het
geweldig als je eraan meedoet. Het is de kunst om je grenzen te bewaken,
zonder onbeschoft te worden. Daar is het erg onbeleefd om ronduit 'nee' te
zeggen. Daarom is het zaak om het goede moment te zoeken om af te haken."
En als je echt van mening verschilt?
"Zonder strijd gaat niets glimmen. Maar ook ruzie en beledigingen gaan
volgens de etiquette. Speel het nooit op de persoon, maar houd het bij de
feiten. Het persoonlijk maken van een belediging heeft geen enkel nut."
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl