Wegens de kredietcrisis moesten in tal van landen banken met staatssteun
worden gered. In sommige gevallen, zoals bij Fortis/ABN Amro, zijn banken
zelfs genationaliseerd. De Commissie wil ministers van financiën de ruimte
geven om eerder bij een bank in te grijpen dan nu vaak is gebeurd.
Bank bijtijds saneren
"De vraag is hoe overheden een bank bijtijds kunnen saneren", zegt
een bron. "De Commissie wil dat lidstaten snel maatregelen kunnen
nemen, desnoods buiten de aandeelhouders om." Dit voorstel bevat
zogeheten crisismanagementinstrumenten. Het is het sluitstuk van een serie
plannen om het toezicht op financiële instellingen te versterken.
Om lidstaten meer macht te geven wil de Commissie wetgeving rondom
vennootschapsrecht en faillissementsrecht aanpassen. Dit voorstel van de
Commissie is een poging deze nieuwe mogelijkheden op de EU-agenda te zetten.
Pas in een later stadium zal Brussel met concrete plannen voor nieuwe
richtlijnen komen.
Bank overnemen
Brussel speelt hiermee in op een wens die in verschillende Europese landen
leeft. In de Verenigde Staten heeft de overheid al de mogelijkheid in te
grijpen bij een bank. Zo kan een toezichthouder in een weekend een bank
overnemen, die deels liquideren en op maandagochtend een afgeslankte,
gezondere bank weer teruggeven aan de aandeelhouders.
Recent heeft de Amerikaanse president Barack Obama voorgesteld deze
mogelijkheden nog verder uit te breiden, zodat niet alleen grote banken maar
ook andere financiële instellingen eronder vallen.
Nationalisatie Fortis België en Nederland
Minister Wouter Bos van Financiën heeft eerder al aangekondigd dat hij
vergelijkbare mogelijkheden onderzoekt. Hij opperde dat aandeelhouders van
banken in het uiterste geval onteigend moeten kunnen worden. Nu heeft de
nationalisatie van Fortis in België en Nederland tot rechtszaken van
aandeelhouders geleid.
Voor de zomer liet Bos de Kamer weten dat hij een versterking wil van de
crisisinstrumenten. Daarbij verwees hij expliciet naar de mogelijkheden die
er in de VS zijn.
Converteerbare lening
Ook zou hij een bank willen dwingen tot het aangaan van een converteerbare
lening. Als de buffers van de bank onder een bepaald niveau zakken, kan de
toezichthouder de bank dan dwingen die lening om te zetten in aandelen,
waardoor het eigen vermogen weer toeneemt. Bos benadrukt in dit
visiedocument dat hierover internationale afspraken nodig zijn.
Duitsland nam begin dit jaar een onteigeningswet aan om Hypo Real Estate te
kunnen redden. Het Verenigd Koninkrijk nam begin vorig jaar een noodwet aan
om Northern Rock te kunnen nationaliseren. In beide gevallen ging het om een
binnenlandse aangelegenheid. De Commissie beschouwt de gang van zaken rond
Northern Rock als een belangrijke les en zal die ervaringen verwerken in
haar plan.
Zie ook fd.nl
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl