Het Amerikaanse familiebedrijf Mars, van chocolade tot kattenvoer, is het
enige grote commerciële bedrijf dat twee Nederlandse Kamerleden en een
Nederlandse Europarlementariër op de loonlijst heeft staan. Anouchka van
Miltenburg (VVD), Pauline Smeets (PvdA) en Ria Oomen (CDA) ontvangen per
jaar euro 5.750 voor drie vergaderingen met de raad van advies van Mars
Nederland in Veghel.

Dit blijkt uit de meest recente lijst van nevenfuncties van Tweede Kamerleden
en de opgave van Ria Oomen in Brussel. Smeets zegt overigens dat de
vergoeding recent is verlaagd naar ongeveer euro 4.000, maar dat ze dit nog
moet aanpassen.

Joop Atsma
Van de 150 Kamerleden melden er slechts 35 geen nevenfuncties te hebben.
De lijst wordt aangevoerd door CDA’er Joop Atsma, die er 38 bijbanen op na
lijkt te houden, maar het merendeel strekt niet verder dan het verlenen van
zijn goede naam aan sport- en muziekactiviteiten. Een enkeling geeft
lidmaatschap van het wetenschappelijk bureau of de jongerenorganisatie van
de eigen partij op als nevenfunctie. Dion Graus van de PVV heeft de meest
originele: hij is, onbezoldigd, ‘dierenambassadeur’.

Mars Nederland weigert ieder commentaar op zijn unieke directe binding met de
politiek. Ook bij Mars Brussel, Mars Engeland en Mars International lopen de
verzoeken vast. Volgens Van Miltenburg volgt het bedrijf dit actieve beleid
al decennia, naast de – meer Nederlandse – indirecte weg van lobbyen via
werkgeverskoepels of bureaus voor public affairs. De drie politieke partijen
geven het stokje om de ongeveer zes jaar intern over. In de raad wordt
informatie uitgewisseld over onderwerpen die Den Haag, Brussel of Mars
belangrijk vinden, zoals nu pensioenfondsen.

Heel ver verwijderd
VVD-Kamerlid Van Miltenburg: ‘In de Kamer ben ik woordvoerder voor langdurige
zorg. Dat is wel heel ver verwijderd van onderwerpen als obesitas. Daarom
kan ik dit doen. Ik kom niet uit het bedrijfsleven en ga er in de Kamer niet
over. Op deze manier maak ik wel kennis met deze belangrijke kant van de
samenleving.’

Kennelijk heeft de VVD geen trauma opgelopen van Frits Bolkestein, die op
briefpapier van farmabedrijf MSD, waar hij commissaris was, een politiek
medisch verzoek deed aan toenmalig minister Borst van Volksgezondheid, met
de aanhef 'Lieve Els'.

Nog nooit moeilijk gevoel
Pauline Smeets van de PvdA vindt het nuttig te zien hoe Haagse maatregelen
uitpakken bij bedrijven. Ze deelt de visie van Van Miltenburg en heeft 'nog
nooit een moeilijk gevoel' bij haar adviseurschap gehad. Het zou zeker
anders liggen 'als ik woordvoerder 'gezonde voeding' zou zijn in de Kamer'.

Voor SP'er Harry van Bommel, lid van de Vrienden van Limburgse Jagers, gaat
deze directe betrokkenheid met het bedrijfsleven te ver, al zou het
onbezoldigd zijn. 'Vroeg of laat krijg je belangenverstrengeling. Als
Kamerlid stem je overal over en je bemoeit je met alle discussies. In België
zijn bijvoorbeeld alle snoepautomaten uit scholen gehaald.' De Limburgse
Jagers schieten overigens niet op wild, maar de naam staat voor het 42ste
pantserinfanteriebataljon, waar Van Bommel met veel genoegen zijn militaire
dienst heeft vervuld.

Niet dwingend genoeg
Voor het gros van de nevenfuncties wordt geen geld ontvangen, of een kleine
vergoeding per vergadering. Zorg, cultuur en sport blijken zeer goed
geïnfiltreerd te zijn in het Haagse. Enkele Kamerleden staan op gezette
tijden voor de klas, zoals Mark Rutte. Kamerleden worden geacht nieuwe
functies binnen een week te melden, met bezoldiging. Dit staat in een enkele
jaren oud reglement van orde. Dat laatste is voor een enkeling toch te veel
gevraagd en blijkbaar is het reglement niet dwingend genoeg om volledige
openheid over de financiële vergoeding te eisen.

Kamerleden mogen tot ongeveer euro 12.000 bijverdienen. Alles daarboven wordt
gekort op de 'schadeloosstelling', zoals het salaris van Kamerleden heet.
Opvallend is dat veel van de bijverdienende Kamerleden net onder of op (Ton
Elias, VVD) die grens blijven steken. Alleen Johan Remkes van de VVD vindt
zijn contact met de samenleving zo belangrijk dat hij de grensoverschrijding
van euro 10.000 voor lief neemt.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl