Facebook-CEO Mark Zuckerberg heeft donderdag in een toespraak op de Harvard-universiteit een pleidooi gehouden voor een economisch systeem waarin iedereen een standaard inkomen krijgt, zonder er iets voor te hoeven doen, zonder voorwaarden.

Het systeem, beter bekend als het universele basisinkomen, is een van de meest trendy economische theorieën van de afgelopen paar jaar. Er wordt her en der al geëxperimenteerd met het basisinkomen, onder meer in Kenia, Finland, Canada, San Francisco. In Nederland wordt er sinds dit jaar geëxperimenteerd met meer vrijheden en minder dwang voor bijstandsgerechtigden – iets dat door sommigen ook wordt vergeleken met het basisinkomen.

Voorstanders van het basisinkomen stellen dat veranderingen op de arbeidsmarkt – van menselijk handwerk naar kunstmatige intelligentie – gecombineerd met een steeds grotere inkomensongelijkheid vragen om een andere manier waarop geld wordt verdeeld.

“We zouden een samenleving moeten hebben waarin vooruitgang niet alleen wordt gemeten in economische maatstaven zoals BBP, maar ook door bijvoorbeeld te kijken hoeveel mensen een rol hebben die wij betekenisvol vinden”, aldus Zuckerberg. “We zouden ideeën zoals het universele basisinkomen moeten verkennen, om ervoor te zorgen dat iedereen de ruimte heeft om nieuwe dingen uit te proberen.”

Het statement was Zuckerbergs eerste openbare steunbetuiging aan het idee, waarmee hij overigens relatief laat komt vergeleken met de rest van Sillicon Valley. Tech-topmannen zoals Tesla-CEO Elon Musk, Y Combinator-voorzitter Sam Altman en Facebook-medeoprichter Chris Hughes – die het basisinkomenfonds Economic Security Project runt – hebben het concept al eerder omarmd.

Velen wijzen naar economische vooruitzichten die stellen dat robots veel van het menselijk handwerk zullen overnemen in de komende decennia. Volgens een onderzoek van Oxford University uit 2013, bijvoorbeeld, kan ongeveer de helft van het werk binnen 10 en 20 jaar door robots kan worden overgenomen. Een onderzoek uit 2015 van McKinsey ondersteunt die voorspelling, en suggereert zelfs dat nu al 45 procent van het werk kan worden overgenomen door technologie.

"Omdat onze technologie zich blijft ontwikkelen, hebben we een samenleving nodig die meer gericht is op voortdurend onderwijs gedurende ons leven", aldus Zuckerberg. "En ja, het is niet gratis om iedereen een beetje ruimte te geven om een doel na te streven. Mensen zoals ik zouden dat moeten betalen. En veel van jullie zullen het later ook heel goed doen. Jullie zouden dan hetzelfde als ik moeten doen."

Bekijk de hele toespraak van Zuckerberg, die begint op 1:38:12: