De Nederlandse economie nam flink wat gas terug bij de start van 2014. Maar er zit veel ruis in de cijfers. Pas met het tweede kwartaal wordt duidelijk of Nederland het groeipad weer is ingeslagen.
Even pas op de plaats. Dat was de verwachting voor de Nederlandse economie voor de eerste drie maanden dit jaar. De min van 1,4 procent die er donderdag uitrolde, vergeleken met het slot van 2013, komt dan ook onverwacht hard aan.
Nederland valt hiermee flink uit de toon vergeleken met zowel Duitsland als Frankrijk, blijkt uit onderstaande grafiek.
De uitkomst voor Nederland valt ook tegen vergeleken met bijvoorbeeld de raming van het Centraal Planbureau van afgelopen maart, waarbij een heel klein minnetje stond ingetekend voor het eerste kwartaal van 2014.
(klik op onderstaande grafiek voor uitvergroting)
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn er echter duidelijke redenen aan te wijzen voor de dip. De extreem milde winter drukte de export van aardgas en ook Nederlandse consumenten verbruikten minder gas.
Krimp economie: laag gasverbruik, minder auto's verkocht
Daarnaast haalden veel Nederlanders de aankoop van nieuwe auto's in de laatste maanden van 2013 naar voren, omdat ze toen voor het laatst gebruik konden maken van zeer gunstige fiscale regels rondom de bijtelling voor schone auto's.
Het effect van de autoverkopen is het sterkst van kwartaal-op-kwartaal, maar ook vergeleken met het eerste kwartaal van 2013 lagen de autoverkopen in de eerste drie maanden van dit jaar nog zo'n 7 procent lager, blijkt uit cijfers van Bovag.
Onderliggende cijfers over het gasverbruik in de eerste drie maanden dit jaar zijn nog niet beschikbaar bij het CBS. Wel laten gegevens over het binnenlandse gasverbruik in januari en februari dit jaar een volumedaling van 22 procent zien, vergeleken met de eerste twee maanden van 2013.
Hoe groot is ruis in cijfers?
Vraag is dus hoe groot het effect was de milde winter en de lagere autoverkopen. De economie kromp bij de start van 2014 vergeleken met een jaar eerder wat minder sterk, te weten een half procent, dan vergeleken met de laatste maanden van 2013.
Het CBS wil zich desgevraagd echter niet wagen aan een schatting van de groei, als je bijvoorbeeld uitgaat van gelijke autoverkopen en gelijk gasverbruik vergeleken met een jaar eerder.
Ook het Centraal Planbureau, dat op kwartaalbasis slechts een minieme krimp verwachtte, houdt zich op de vlakte. De woordvoerder geeft aan dat er wel rekening is gehouden met een lager gasverbruik en lagere autoverkopen bij de prognose van maart, maar kan niet zeggen waarom de feitelijke krimp een stuk forser is.
Test in tweede kwartaal
Hamvraag is dus of de ruis uit de cijfers van het eerste kwartaal echt eenmalig is. Dat wordt duidelijk als het cijfer voor de economische groei in het tweede kwartaal beschikbaar komt, in augustus. Maar enig inzicht valt al wel te krijgen in juni, als het Centraal Planbureau met een aangepaste prognose komt voor de economische groei in 2014.
Officieel staat er nu een groei van 0,75 procent in de boeken voor 2014 bij het CPB. Begin mei tekende de Europese Commissie een iets hogere groei van 1,2 procent in voor Nederland, op basis van recentere gegevens.
Zolang Nederland voor dit jaar blijft koersen op een groei van pakweg 1 procent is er dus niet al te veel aan de hand. Afgaande op de uitlatingen van het CBS dat de krimp "grotendeels veroorzaakt is door een lager gasverbruik" en dat de economie "onderliggend" tekenen van herstel blijft tonen, zou dat ook zo moeten zijn.
Export en investeringen groeien
Positief voor de eerste maanden van dit jaar was in ieder geval dat de export en de bedrijfsinvesteringen groei vertoonden. Huishoudens daarentegen beperkten hun uitgaven met twee procent. Hoewel ook hier de lagere gasconsumptie een rol speelde, moet de krimp van de consumptieve bestedingen op z'n minst duidelijk afnemen om de economie een omslag te laten maken.
Maar goed, zoals ook dit keer blijkt uit het verschil tussen de feitelijke economische ontwikkeling en de prognoses van economen: voorspellen blijft lastig, zeker als het de toekomst betreft.
Lees ook
'Economie krimpt, maar onderliggend is er sprake van herstel'
Nederland kampioen economische krimp in Europa
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl