- Investeringen in klimaattechnologie waren populair in 2022, het jaar waarin startups in algemene zin meer moeite hadden om groeifinanciering op te halen.
- Wat betreft investeringen in startups zal 2023 in het teken staan van bedrijven met oplossingen voor CO2-reductie.
- Experts zien vooral kansen voor duurzame startups uit de energiesector
- Lees ook: Energiecrisis leidt tot versnelling in hernieuwbare energie: de capaciteit gaat de komende vijf jaar bijna verdubbelen
Stijgende rentes die leningen duurder maken en een afkoeling van de economie hebben startups die groeigeld zoeken, hard geraakt in 2022.
Het tijdperk van goedkope financiering kwam ten einde doordat durfinvesteerders hun focus verlegden van risicovolle ondernemingen naar meer stabiele bedrijven. Voor de techbranche resulteerde dit in een mondiale ontslaggolf. Sectoren die tot voor kort nog tot de favorieten van geldschieters behoorden, zoals Web3 en fintech, krompen afgelopen jaar.
Maar er was één positieve uitzondering, namelijk die van climate tech, oftewel startups die zich bezig houden met ‘klimaattechnologie’. Bedrijven in deze branche richten zich op technieken rondom de energietransitie en de algehele strijd tegen klimaatverandering. De mondiale investeringen in zogenoemde climate tech-bedrijven namen in 2021 al fors toe, maar stegen afgelopen jaar door.
Voor Europese climate tech-bedrijven werd het jaar gekenmerkt door een overvloed aan kapitaal, veranderingen in de regelgeving en een toegenomen vraag naar energieoplossingen als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne.
"Het resultaat daarvan is dat bedrijven nu begrijpen dat de strategie rond een CO2-neutrale bedrijfsvoering een must have is bij het zakendoen", zegt mede-oprichter en CEO Mauro Cozzi van het in Londen gevestigde CO2-accountantskantoor Emitwise.
Investeringen in Europese startups met een maatschappelijke missie - die werken aan één van de zeventien VN-ontwikkelingsdoelen - liggen op koers om het niveau van 2021 te evenaren, ondanks de economische tegenwind. Dit type bedrijven haalde in 2021 in totaal 17,3 miljard dollar aan groeigeld op. Voor 2022 is de verwachting dat zij 17,5 miljard dollar op hebben gehaald, volgens het laatste State of European Tech-rapport van durfinvesteerder Atomico.
Er zijn tal van fondsen opgericht voor startups die de CO2-uitstoot beperken of terugdringen. Satgana, Climentum Capital en Contrarian Ventures zijn slechts enkele namen uit de investeringsfondsen voor deze branche.
Het geld blijft stromen in de wereld van de klimaattechnologie: CO2-filter-producent Climeworks haalde afgelopen april 650 miljoen dollar op, zonne-energieconcern Sunly scoorde in oktober 210 miljoen dollar en CO2-kredietbedrijf BeZero wist in november nog 50 miljoen dollar binnen te harken.
Was software altijd de branche waar investeerders hun geld in staken, Europese investeerders stellen momenteel juist vooral naar hardware te kijken. Bedrijven die aan CO2-boekhouding doen werden lange tijd gezien als veilige belegging voor SaaS-georiënteerde investeerders die groen wilden beleggen.
Toch vertoont juist díe branche vroege tekenen van consolidatie met ontslagen en overnames. Zo werd het in Berlijn gevestigde bedrijf Planetly overgenomen door de Amerikaanse branchegenoot OneTrust, om minder dan een jaar later te worden gesloten.
Hardware daarentegen wist te profiteren van Europa's volwassen geworden ecosysteem rondom schuldfinanciering. Grote infrastructurele, 'asset heavy' projecten, die niet altijd geschikt zijn voor volledige financiering met aandelen, kunnen op die manier gefinancierd worden.
"In climate (tech, red.) heb je veel fysieke dingen", zegt partner Arne Morteani van Kiko Ventures. Financiering met leningen is nuttig voor bijvoorbeeld de energiemarkten, waar bedrijven veel met hedging werken (het afdekken van financiële risico's) en er een flinke behoefte is aan werkkapitaal.
Specifieke investeringsfondsen lijken bedrijven in hardware-, biotech- of infrastructurele bedrijven te helpen groeien. Toch is er sprake van een financieringskloof voor bedrijven die willen opschalen, zegt Morteani.
Als een biobrandstofbedrijf bijvoorbeeld zijn eerste fabriek heeft geopend, heeft het nieuw groeikapitaal nodig voor het openen van een tweede fabriek. Ook al is er de wil bij investeerders om dit soort problemen aan te pakken, door de economische neergang is het financieel ingewikkelder geworden, geeft Morteani aan.
De goudkoorts zal gaan liggen
Klimaattechnologie mag in 2022 dan de positieve uitzondering zijn geweest in de investeringswereld, toch weet ook deze branche de economische tegenwind niet volledig te omzeilen. De toekomst van het Britse bedrijf Britishvolt werd onzeker, nadat het bedrijf naar verluidt problemen ondervond met het rondkrijgen van financiering. Het in Berlijn gevestigde vertical farming-bedrijf Infarm werd geplaagd door ontslagen. Het bedrijf was genoodzaakt meer dan de helft van het personeelsbestand te schrappen.
De goudkoorts zal dan ook gaan liggen, zeggen investeerders en ondernemers. "We zijn nog maar net begonnen met climate tech", zegt Cozzi van Emitwise. "Een van de realiteiten die je als relatief geïsoleerde sector hebt, is dat het wat langer duurt voordat rimpelingen [in de markt[ doordringen tot jouw sector." Ook Emitwise schroefde zijn personeelsbestand afgelopen jaar terug.
Veel climate tech-bedrijven wisten de afgelopen jaren hoge waarderingen de krijgen bij financieringsrondes, zegt directeur Magda Lukaszewicz van Balderton Capital. In de nieuwe economische realiteit zullen ze "veel moeten bereiken" om te verantwoorden dat ze additioneel kapitaal kunnen krijgen tegen een hogere waardering. Ook vindt Lukaszewicz dat startups hun strategie moeten heroverwegen rondom de bedrijfsdoelen, het aannemen van personeel en hoelang ze met groeikapitaal toe kunnen.
Energie- en infrastructurele bedrijven worden gezien als winnaars, terwijl pure softwarebedrijven juist consolidatie in hun branche kunnen verwachten, zeggen climate tech-investeerders en ondernemers uit de branche. Op het gebied van hardware zijn investeerders er nog altijd niet over uit. Sommigen zijn optimistisch, terwijl anderen verwachten dat kapitaalintensieve bedrijven problemen zullen ondervinden zodra de kosten van kapitaal toenemen. "Ik denk dat beide argumenten kloppen: het is moeilijk te voorspellen", zegt Lukaszewicz van Balderton Capital.
De impact van regelgeving
Investeringsfondsen zijn massaal op climate tech gesprongen nu het zo goed gaat met de sector. Ze beloven deze bedrijven financieel te ondersteunen. Wel was er enig rumoer toen de EU een classificatiesysteem introduceerde om organisaties te toetsen op de duurzaamheid van hun beleggingen. Dit systeem heet voluit de EU-Taxonomie voor duurzame activiteiten.
De meest impact gedreven investeringsfondsen mogen alleen bestaan uit duurzame beleggingen met specifieke doelen, zoals het verwijderen van een ton CO2 uit de atmosfeer. Zij zijn daardoor onderhevig aan de strengste rapportage-eisen. Een deel van deze fondsen is al gedegradeerd tot zogenoemde artikel 8-fondsen, die investeren in sociale en klimaatvriendelijke bedrijven, maar die iets minder strenge impactvereisten hebben. Vermogensbeheerders Amundi, BlackRock en Pimco hebben hierop een aantal beleggingsfondsen geherclassificeerd.
Ook in 2023 zal regelgeving een drijvende kracht worden, net als de energiecrisis. Dat blijkt ook uit de analyse van de Europese durfinvesteerder Atomico, waarin het investeringsfonds vaststelde dat bedrijven die het gebruik van hulpbronnen op de planeet aanpakken afgelopen jaar aan populariteit wonnen bij beleggers.
Investeerders zijn optimistisch gestemd over oplossingen voor energieopslag en de volgende generatie hernieuwbare energiebronnen. Zo ziet Lukaszewicz van investeringsmaatschappij Balderton Capitaol kansen voor 'energiedecentralisatie'. Ze ziet een toekomst voor zich waarin mensen hun eigen energie produceren en opslaan, om deze vervolgens terug te verkopen aan het net. Iets wat al op kleine schaal gebeurt in Nederland.
Zonne-energie, thuisaccu's en bijvoorbeeld warmtepompen zijn voorbeelden van interessante investeringcategorieën, zegt ze.
De behoefte aan duurzame oplossingen voor de klimaatcrisis is urgenter dan ooit, zegt partner Tom Wehmeier van Atomico. "Technologie kan en moet hier een rol spelen en Europa komt naar voren als een leider."