Hij bouwde eigenhandig één van de grootste verhuisbedrijven op van Europa. Maar Klaus Zapf maakte ook naam als de Robin Hood van Berlijn. Deze week overleed hij op 62-jarige leeftijd.

Baard, buik en bril. Met die drie dingen was hij rijkelijk bedeeld. Klaus Zapf verzamelde als miljonair nog altijd ’s nachts statiegeldflessen in het park, was de schrik van vele bedrijven om zijn optredens op aandeelhoudersvergaderingen, zo meldt Duitslandnieuws.nl

Heel Berlijn kende hem en zijn levensloop: van linksradicale verhuizer tot multimiljonair. Klaus Zapf zag er uit als een zwerver, verzamelde nog statiegeldflessen toen hij rijk was en was de schrik van vele grote Duitse beursgenoteerde bedrijven. Woensdag stierf hij op 62-jarige leeftijd aan een hartinfarct.

Buitenbeentje: verhuizer zonder rijbewijs

Excentriek was hij, maar onderschatten moest je hem nooit. Klaus Zapf was briljant op zijn eigen manier. In de jaren ’70 kwam hij met nagenoeg niets aan in Berlijn om zo de dienstplicht te ontlopen. Twee plastic tassen had hij bij zich, meer niet. Zijn garderobe bestond uit twee, drie onderbroeken en zelfgebreide sokken.

Velen van de dienstweigeraars kraakten met regelmaat nieuwe leegstaande huizen. Zapf – bevriend met studentenleider en activist Rudi Dutschke – zag kansen. Hij brak zijn rechtenstudie af om met zijn krakkemikkige Ford-bus hen van dienst te zijn. Dankzij de krakers kon hij zijn bedrijfje beginnen.

Zapf stond bekend als goedkoop. Hij kon in een paar seconden door de woning lopen en schudde dan een prijs uit zijn mouw die iedereen verrassend laag vond. Maar rekenen kon hij en zijn bedrijfje groeide zo tot één van de meest winstgevende Duitse verhuisbedrijven.

Wie Zapf in de arm nam, kreeg geen dommekrachten over de vloer, maar gelijkdenkenden uit het academische milieu of wereldreizigers. Bij het schaften werd onder het genot van een jointje het ‘kapitalistische systeem’ tot de bodem toe afgekraakt. Iedereen die een beetje links was wilde verhuisd worden door Zapf.

De dienstweigeraar polariseerde graag. Hij was verhuizer, maar hij heeft zijn hele leven geen rijbewijs gehad. Hij sympathiseerde met communistische idealen en was multimiljonair.

Bonn maakte hem rijk

Zapf was bepaald niet dom. Het einde van de DDR deed hem ideologisch weliswaar pijn, maar hij was er als de kippen bij om direct een vestiging in regeringsstad Bonn te openen. Toen de regering van de voormalige West-Duitse hoofdstad naar Berlijn verhuisde, wist hij twee derde van de opdrachten binnen te slepen. De ‘Schweinestaat‘ legde hem geen windeieren.

Rijk geworden trok hij zich terug uit de verhuiswereld en zocht een andere bezigheid. Hij richtte het bedrijf ‘Pomosjnik Rabotajet GmbH‘ op, in het Nederlands: ‘de helper werkt’. Hij kocht daarmee aandelen op om daarmee bestuursvoorzitters het leven zuur te maken.

Hij diende systematisch bezwaar in tegen alle besluiten die bedrijven wilden nemen. Daarmee kon hij grote concerns lamleggen, want zolang het bezwaar diende kon het bedrijf niet verder. De linkse verhuizer werd beroepsklager en kreeg de geuzennaam ‘Schrecken der Konzerne‘.

Het kunstje herhaalde hij bij concerns als Altana, Senator, Axel Springer, Karmann en talrijke andere bedrijven. Hij noemde het een ‘entertainmentcircus’ en probeerde de economische elite zo hun grenzen te tonen. Steevast noemende hij de managers in interviews ‘wachstumsgläubige Vollidioten‘.

Robin Hood van Berlijn

Hij speelde graag de Robin Hood. Als kleine tegen de groten. Op momenten dat hij de microfoon kreeg en de bestuursvoorzitter aan het zweten kreeg, dan was hij in zijn element. “Bezwaren indienen en aandeelhoudersvergaderingen, dat is mijn Bundesliga”, zei hij ooit in een interview. Hij koos zijn woorden niet omzichtig. “Dit hele gedoe geht mir gewaltig auf den Sack (irriteert me mateloos)“, beet hij ooit publiekelijk een topman toe.

Miljonair met idealen

Volgens Zapf vergeten veel miljonairs hun idealen zodra het ze voor de wind gaat. Dat zou hem niet mogen gebeuren. De luis in de pels pleitte voor een topbelasting van 70%. Naar eigen zeggen kon hij rondkomen van 300 euro per maand. Hij woonde in een eenvoudige conciërgewoning. ”Je bent rijk als je meer hebt dan je nodig hebt”, zei hij tegen Berliner Zeitung.

Moreel mislukt

Als hij ‘s nachts niet slapen kon, speurde hij de Berlijnse straten af naar statiegeldflessen. “Als ik ga wandelen, heb ik iets nodig wat me motiveert. Daarom verzamel ik flessen.”

Süddeutsche Zeitung vroeg hem niet zo lang geleden wat de jonge Zapf – die met de ’68-beweging sympathiseerde - destijds over de huidige Zapf zou zeggen. “Compleet mislukt”, antwoordde Zapf. “Moreel en idealistisch totaal tegen de muur gelopen.”

Lees ook op Duitslandnieuws.nl

Berlijn is arm, sexy en bejaard

Duitse burgemeesters grensstreek massaal tegen tolplannen

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl