De Jager wil de wet zo veranderen dat een president van de Nederlandsche Bank
(DNB) maximaal twee termijnen van zeven jaar mag volmaken, zo gaf hij
maandagavond 16 augustus aan.
De maatregel maakt deel uit van een hervormingspakket voor de bancaire
toezichthouder, dat voortvloeit uit het vernietigende rapport van de
commissie Scheltema over de rol van DNB bij de opkomst en ondergang van Dirk
Scheringa’s DSB Bank.
Falen DNB
Kern van de kritiek van Scheltema luidde dat DNB de kredietverlener uit
Wognum in 2005 geen bankvergunning had mogen geven, en dat een cultuuromslag
nodig is waarbij de toezichthouder zich harder durft op te stellen. In De
Tweede Kamer klonken in juni al geluiden dat dit niet zonder gevolgen kon
blijven voor de belangrijkste spelers, waaronder DNB-president Wellink.
Onafhankelijke centrale bank
Maar minister De Jager zat wel met een dilemma. Als toezichthouder op het
bankwezen heeft DNB gefaald, maar daarnaast is de instelling waar Wellink
over gaat ook monetaire autoriteit. Voor die laatste rol is juist
afgesproken dat politici afstand houden van de onafhankelijke centrale bank.
Dat is ook de reden dat de president van De Nederlandsche Bank wordt benoemd
door de minister van Financiën en dat de Tweede Kamer formeel niets over
Wellink te zeggen heeft.
Tussenweg
Met het maximeren van de ambtstermijn van de DNB-president tot twee
termijnen, hoopt De Jager een tussenweg te vinden. Wellink wordt niet
formeel ontslagen, want dat zou te veel rieken naar aantasting van de
onafhankelijkheid van de centrale bank. Tegelijk betekent de nieuwe regel
dat Wellink, die net tegen het einde van zijn tweede termijn zit, in 2011
automatisch moet opstappen.
Buitenspel bij ECB
Vanuit binnenlands perspectief mag de oplossing van De Jager vernuftig zijn,
en wellicht ook elegant. In Europees kader is het een bittere pil. In
november 2011 treedt ECB-president Jean-Claude Trichet af. Wellink gold de
laatste maanden als een steeds serieuzere kandidaat voor diens opvolging.
Dit voorjaar gooide de Duitse centralebankpresident Axel Weber nog hoge ogen.
Maar diens openlijke kritiek op het besluit van afgelopen mei om Griekenland
te steunen met het opkopen van staatsobligaties door de Europese Centrale
Bank, heeft Webers aanzien bij zijn directe collega's geen goed gedaan.
Gelet op de grote financiële problemen waarmee de Zuid-Europese eurolanden
kampen, ligt het ook niet voor de hand dat een Zuid-Europeaan Trichet
volgend jaar opvolgt.
Wellink, die tevens voorzitter is van het Baselse comité dat zich buigt over
de internationale hervorming van het bankwezen, is zodoende steeds
duidelijker in beeld gekomen als compromiskandidaat.
Het openlijk blokkeren van de herbenoeming van Wellink bij DNB schaadt diens
reputatie. Dikke kans dat Nederland zich eigenhandig buitenspel heeft gezet
in het gevecht om de belangrijkste monetaire baan in Europa.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl