Het is bijna juli en daarmee staan de halfjaarcijfers van beursgenoteerde
bedrijven binnenkort op de agenda. Als voorproefje kregen beleggers binnen
vijf dagen drie markante winstwaarschuwingen voor de kiezen.
Afgelopen week trok
Philips overwachts aan de bel. De verrassing lag vooral bij de doorgaans
stabiele divisie Licht. Philips heeft volop geïnvesteerd in nieuwe, zuinige
led-technologie voor verlichting, maar voelt plotseling margedruk door de
opkomst van goedkope Aziatische alternatieven voor de Philipslamp.
Akzo en TomTom
Maandagochtend kwam verf- en chemieconcern AkzoNobel
met de mededeling dat grondstofprijzen – vooral die van verfcomponent
titaniumoxide – harder stijgen dan verwacht. Het bedrijf blijkt niet in
staat verfprijzen genoeg te verhogen om de extra kosten te compenseren.
Prompt kwam daar maandagavond TomTom
overheen. De maker van navigatiekastjes ziet de omzet bij de traditionele
losse kastjes zo snel dalen, dat de winst wordt aangetast. De groei bij
ingebouwde navigatiekastjes via deals met autoproducenten biedt onvoldoende
compensatie.
Consument wil niet
Voor elk van de drie bedrijven geldt dat er specifieke omstandigheden zijn
die meespelen. Voor Philips is dat goedkope concurrentie uit Azië, voor
TomTom het wegvallen van de (verzadigde) markt voor losse navigatiekastjes
en voor AkzoNobel de pijn van stijgende grondstofprijzen.
Maar daarmee is niet alles gezegd. Overkoepelende factor is dat consumenten in
de VS en Europa nog altijd op hun hoede zijn.
De hoge olieprijzen van de eerste maanden van dit jaar zorgen ervoor dat
consumenten meer betalen aan de pomp en tegen een hogere
energierekening aankijken. Daarbij komt dat huizenmarkten in de VS en
veel Europese landen nog altijd zwak zijn, wat indirect ook een negatieve
invloed heeft op de koopbereidheid.
Tegen die achtergrond is het niet verwonderlijk dat AkzoNobel moeite heeft
prijsverhogingen van verf door te drukken, dat consumenten en bedrijven niet
automatisch voor superieure led-technologie van Philips gaan, en dat ze
liever gratis navigatiesoftware op hun smartphone uitproberen, dan dat ze de
traditionele kastjes van TomTom kopen.
Actie bij olieprijs
Vraag is uiteraard in hoeverre dit het voorteken is van een bredere
economische teruggang.
Gunstig is dat Amerikaanse en Europese beleidsmakers actief ingrijpen om
olieprijzen in toom te houden. Tussen januari en begin april steeg de prijs
van Noordzee-olie met 37 procent, mede door de politieke crisis in het
Midden-Oosten en de uitval van Libische productie. Daarna zakt de prijs iets
terug.
Afgelopen vrijdag besloten westerse
landen, onder aanvoering van de VS, niettemin om een deel van de
strategische olievoorraden op de markt te brengen. Ruwe olieprijzen kregen
zodoende een extra zetje omlaag. Noordzee-olie
is vanaf het piekniveau van 126 dollar per vat in april inmiddels zo'n 16
procent gedaald.
Lagere energieprijzen ondersteunen de koopkracht van westerse consumenten, die
wat ze besparen op tankkosten en uitgaven aan gas en elektra, aan andere
zaken kunnen uitgeven. Al duurt het doorgaans enkele maanden voor dit effect
zichtbaar wordt.
Wankele banken
Er is echter een tweede risico dat geneutraliseerd moet worden. De crisis
rond de Griekse staatsschuld begint door te sijpelen naar Europese banken,
die op kapitaalmarkten de kosten
voor kortlopende leningen zien oplopen. Als die trend niet wordt
gestuit, kunnen er gemakkelijk nieuwe problemen ontstaan bij de
kredietverlening aan bedrijven en consumenten.
Bij de komende golf van halfjaarcijfers gaat het dus niet alleen om
maakbedrijven zoals Akzo, Philips en TomTom. Ook de banken verdienen extra
aandacht.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl