Méér investeren in mensen en machines. Dat is broodnodig om de Nederlandse economie vaart te geven in de komende decennia. De afgelopen jaren is de zogenoemde investeringsquote juist fors gedaald. Of valt het toch wel mee?
Om meteen met de deur in huis te vallen: economen gruwen van deze grafiek. Let vooral op de donkergroene balkjes van Nederland.
(klik voor vergroting)
Te zien is hier dat het niveau van de kapitaalinvesteringen afgezet tegen de omvang van de Nederlandse economie in 1995 op pakweg 21 procent lag en in 2008 nog iets hoger. Door de grote crisis is het investeringsniveau echter ingezakt tot minder dan 18 procent van het nationaal inkomen.
Waarom is dit zorgelijk? Econoom Frank Kalshoven schreef hier in 2014 een inzichtelijk boekje over, getiteld Groeiland. Zie hier voor de uitgebreide bespreking op Z24.
Nederland kampt volgens Kalshoven met het probleem dat de economische groei structureel onder druk staat doordat zowel de toename van het aantal gewerkte uren als de arbeidsproductiviteit stagneren.
Om de arbeidsproductiviteit aan te zwengelen is het belangrijk te investeren in een beter geschoolde bevolking en hoogwaardige technologie. En daar past geen dalende investeringsquote bij.
Zwakke investeringen in Nederland?
ABN Amro-econoom Nico Klene gaat in een deze week verschenen rapport in op deze discussie. Klene beaamt het belang van investeringen voor de toekomstige economische groei. Maar hij plaatst twee kanttekeningen bij het historische beeld van de investeringsquote. Dat wordt minder ongunstig als je kijkt naar de 'reële ontwikkeling', dus gecorrigeerd voor prijsontwikkelingen, en naar de ontwikkeling van de woninginvesteringen.
De grote klap die de woningmarkt kreeg door de financiële crisis van 2008 heeft de investeringsquote voor woningen fors doen dalen.
(klik voor vergroting)
Laat je de investeringen in woningen buiten beschouwing en corrigeer je voor prijsontwikkelingen, dan ziet het plaatje er als volgt uit.
(klik voor vergroting)
In 2015 was de investeringsquote exclusief woningen weer iets hoger dan het gemiddeld tussen 1995 en 2007.
Door ook te corrigeren voor prijsontwikkelingen ontstaat volgens Klene een nog iets gunstiger beeld, omdat vooral prijzen van computers in de afgelopen jaren fors zijn gedaald in Nederland. De lagere inkoopprijzen voor ICT-spullen hebben een drukkend effect op de niet voor prijsontwikkelingen gecorrigeerde investeringsquote.
Blijft staan dat de Nederlandse economie waarschijnlijk nog enkele hersteljaren nodig heeft om het eerste plaatje uit dit artikel in positieve zin te kantelen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl