De acute crisis is voorbij, maar Nederland staat voor belangrijke economische keuzes de komende decennia. Vinden we economische groei belangrijk en willen we daarvoor meer werken en meer investeren? Econoom Frank Kalshoven schreef er een boek over.

‘Groeiland’. Dat is het land waarin Frank Kalshoven, directeur bij adviesbureau De Argumentenfabriek en columnist bij De Volkskrant, wil leven. Over het waarom van die keuze schreef hij een boek met de gelijknamige titel.

Wat economische groei betekent

Kalshoven legt eerst stapsgewijs uit wat economische groei eigenlijk is en aan welke knoppen je kunt draaien om groei te bevorderen. Belangrijke kanttekening die hij maakt is dat groei, ofwel een toename van het nationaal inkomen, niets zegt over de inhoud daarvan.

Groei betekent simpelweg dat het totale budget van spullen en diensten die we jaarlijks produceren, vertaald in inkomens van werknemers, winst van ondernemers, belastinginkomsten voor de staat en inkomsten uit kapitaal, toeneemt.

Of dit gebeurt met meer vervuilende fabrieken, of juist met extra windmolens en zonnepanelen, geestdodend werk aan de lopende band of een explosie van hippe startup-bedrijfjes: dat hangt helemaal af van de invulling van de groei. Die vraag laat Kalshoven open. De keuze voor meer groei, is wat hem betreft een keuze voor ‘meer budget’, wat in principe de mogelijkheid biedt om toekomstige generaties nog rijker te maken.

Groei is een keuze

De onderstaande infographic (klik voor uitvergroting) vat de keuzes voor Nederland samen. Groei kan namelijk grofweg op twee manieren worden bereikt: door meer uren (betaald) te werken en/of door meer te investeren in fysiek en menselijk kapitaal.

groeiland

Voor beide groeimotoren (gewerkte uren en arbeidsproductiviteit) geldt dat ze een momenteel stagnerende trend vertonen. Als we niets doen, dan wordt Nederland de komende decennia vanzelf 'Krimpland', betoogt Kalshoven.

Maar het kan ook anders. Stel we kiezen structureel - dus even verder kijkend dan de huidige economische dip met zijn hoge werkloosheid - voor meer uren werken. Bijvoorbeeld door later met pensioen te gaan, mensen die niet werken naar de arbeidsmarkt te trekken en werknemers met kleine baantjes iets meer uren te laten maken.

En stel: we investeren daarnaast in een beter geschoolde bevolking en hoogwaardige technologie, waardoor de arbeidsproductiviteit stijgt. Dan komen we 'Groeiland' terecht.

Vervolgens resteren nog twee alternatieven: wel investeren in meer uren werken, maar niet in de kwaliteit van de beroepsbevolking en technologie. Dat levert 'Werkland' op. Omgekeerd kunnen we ook minder uren werken, maar wel investeren in opleiding en technologie. Dan kom je in 'Innovatieland.'

Wat lijkt je aantrekkelijk? Doe mee aan de poll.

Oops! We could not locate your form.

 Lees ook

Pensioenfondsen steken miljarden in Nederland: helpt dat ook?

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl