Ook van plan om ooit een boek te schrijven? Voor het geld hoef je het niet te
doen. Een gemiddeld schrijver verdient bitter weinig. Hier een aantal tips
om het slimmer aan te pakken en binnen te lopen.

Een schrijver verdient over het algemeen niet bijster veel met het schrijven
van boeken. De tarieven zijn vastgesteld in standaardcontracten, die zijn
overeengekomen tussen de Vereniging voor Letteren (VVL) en de Groep Algemene
Uitgevers (GAU).

Hoeveel een schrijver krijgt, is afhankelijk van de hoeveelheid boeken
die hij verkoopt. Over de eerste vierduizend verkochte exemplaren krijgt een
schrijver tien procent van de opbrengst, de verkoopprijs min de btw. Van
exemplaar 4001 tot tien duizend krijgt de schrijver 12,5 procent, 10.001 tot
100 duizend is 15 procent en voor meer dan honderdduizend verkochte
exemplaren staat een percentage van 17,5 procent.

Boekverkopen kunnen worden gestimuleerd door media-aandacht. Hoeveel tijd en
geld een uitgeverij aan een boek besteedt, bepaalt de uitgeverij zelf op
basis van hun eigen inschattingen. Hier hoeft een auteur niets aan te
betalen.

Een boek met een uitgekiende marketingstrategie is ‘Komt een vrouw bij
de dokter’ van Kluun. Dit was het op-een-na-best verkochte boek van 2006.
Schrijver Kluun, zelf uit de reclamewereld afkomstig, had een duidelijk
beeld hoe zijn boek het beste in de markt gezet moest worden en heeft dit
bij uitgeverij Podium bedongen.

Zijn strategie was succesvol. 'Komt een vrouw bij de dokter' ging 476.726 maal
over de toonbank. Met een verkoopprijs van 12,50 euro en een btw-tarief van
6 procent komt dat op een jaaropbrengst van bijna 950 duizend euro.

Maar deze aantallen zijn slechts voor weinigen weggelegd. Volgens Rene
Appel, zelf schrijver en voorzitter van de VVL, verkoopt een gemiddeld
literair werk rond de vierduizend exemplaren. Bij een prijs van twintig euro
per boek is de totale opbrengst rond de achtduizend euro.

Dit is voor twee jaar werk aan de lage kant. Daarom zijn er voor schrijvers
manieren om die karige gage aan te vullen. Ten eerste kan een schrijver een
beurs aanvragen bij het fonds voor de letteren. Deze beurs wordt aangevraagd
per boek waar de schrijver aan bezig is. Voorwaarde is dat de schrijver al
een literair werk heeft uitgebracht bij een professionele uitgeverij.

Vorig jaar keerde het fonds aan auteurs 2.268 duizend euro uit. De gemiddelde
hoogte van een werkbeurs ligt rond de twintigduizend euro, maar de hoogst
mogelijke beurs bedraagt 68 duizend euro. Daarvoor dient wel een plan te
worden ingediend bij het fonds. Het fonds bepaalt vervolgens of en hoeveel
de schrijver krijgt.

Hoewel de contracten over aantallen standaard zijn, is er wel ruimte om te
onderhandelen, de zogenaamde nevenrechten. Voorbeelden hiervan zijn de
filmrechten en de vertaling. Voor de filmrechten zijn de percentages
standaard 60 procent van het bedrag voor de auteur, veertig voor de
uitgever. De VVL schat dat gemiddeld voor de rechten 50 duizend euro betaald
wordt. Succesvolle schrijvers kunnen deze percentages aanpassen.

Ook wanneer het boek in het buitenland wordt uitgegeven verdient de
schrijver weer meer. Buitenlandse uitgevers geven vaak een voorschot. Dit
wordt terugverdiend met de verkopen. Gemiddeld krijgen schrijvers tien
procent van de opbrengst van een in het buitenland verkocht boek.

Een schrijver kan ook bedenken dat hij hier geen zin in heeft en een boek in
eigen beheer uitbrengen. Het grote succesverhaal is natuurlijk Sonja Bakker.
Die haar 'Bereik je ideale gewicht' zelf uitgaf. Via een distributiedeal met
de Noord-Hollandse supermarktketen Deen wist zij haar boek onder de aandacht
te brengen. Na het regionale succes volgde, mede na tv-optredens, het
landelijke. In 2006 verkocht zij in totaal 671.890 exemplaren van het boek.
Ze probeert nu de Duitse markt te veroveren.

Bij een uitgave in eigen beheer is het meestal wel mogelijk om een ISBN nummer
te krijgen. Hierdoor is het mogelijk om in boekhandels besteld te worden.

Om op deze manier succesvol te zijn, is een distributienetwerk noodzakelijk.
De meeste boekhandels verkopen alleen boeken van gevestigde uitgeverijen.
Daarom is het succes van Sonja Bakker niet voor iedereen weggelegd.

Tenslotte zijn er nog de prijzen. In Nederland zijn de meest lucratieve
prijzen om te winnen de Ako literatuurprijs, de Libris- of de PC Hooftprijs.
Aan de eerste twee is een prijs verbonden van 50 duizend euro, de Libris
levert zestigduizend op. Maar waarom niet meteen meedoen voor de hoofdprijs?
De winnaar van de Nobelprijs voor de literatuur strijkt 1,1 miljoen dollar
op.

Toch is het in de wereld van de literaire prijzen niet alles goud wat er
blinkt. De winnaar van de meest prestigieuze literaire prijs van Frankrijk,
de Goncourt, gaat naar huis met een bedrag van tien euro. Daar gaat het om
de eer. Wel moet gezegd worden dat het winnen van een Goncourt garant staat
voor een verkoop die in de honderdduizend loopt. Dat is dan wel weer de
moeite waard.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl