ANALYSE – Wat Ronald Plasterk betreft kan de PvdA zich voegen bij GroenLinks – een ballonnetje dat maandagochtend alweer werd doorgeprikt door PvdA-leider Lodewijk Asscher.
Volgens Plasterk is het hoog tijd voor een hergroepering op links.
Geen gekke gedachte. Al sinds de Paarse kabinetten is het de vraag waar de Partij van de Arbeid nu eigenlijk voor staat. Een stabiele coalitiepartner voor de VVD, kun je misschien concluderen.
Samenwerking met links is belangrijk, maar de PvdA zal de PvdA-kiezers vanuit eigen kracht vertegenwoordigen
— Lodewijk Asscher (@LodewijkA) 20 maart 2017
Is de achterban van de PvdA überhaupt nog wel de arbeider? De zorgen van de traditionele doelgroep van de PvdA – het niet kunnen meeprofiteren van globalisering, de integratie en arbeidsmigratie vanuit Centraal- en Oost-Europa, worden tegenwoordig het hardst verwoord door rechts (PVV, CDA, VVD).
Kosmopolitisch links
Politicoloog Sarah de Lange verwoordde het zondag zo bij Buitenhof:
“De veel grotere verschuivingen vinden op ‘links’ plaats. Maar dan niet in de klassieke zin, binnen linkse sociaal-economische partijen, maar naar meer progressieve partijen die strijden voor een diverse en open samenleving.”
Volgens De Lange zijn er inderdaad verschuivingen te zien in het aantal zetels van de verschillende partijen, maar is de kiezer eigenlijk vrij stabiel; de rechtse kiezer stemt nationalistisch, de ‘nieuw-linkse’ kiezer stemt kosmopolitisch en progressief.
Juist op deze punten weet de Partij van de Arbeid zich amper te profileren. Zoals Plasterk schrijft; de sociaal-democratische kiezer kan zich ook prima vinden in de agenda's van GroenLinks en delen van de plannen van D66.
Maar waar GroenLinks en D66 onderwerpen als onderwijs, het klimaat en zaken als de Wietwet hebben geclaimd, probeerde Lodewijk Asscher het programma van de PvdA tijdens de verkiezingen juist aan te scherpen op integratie en arbeidsmigratie - punten die de linkse kiezer helemaal niet zoveel interesseren anno 2017.
Twee opties
De komende maanden zal de Partij van de Arbeid flink naar zichzelf kijken, en zich afvragen waar de partij voor moet staan. De partij heeft dan twee opties; ga vol voor die arbeider die men zegt te vertegenwoordigen, en concurreer met de rechtse partijen (waar we er al genoeg van hebben) op het gebied van integratie en immigratie.
De andere optie is het omarmen van de groenere, kosmopolitische agenda van de linkse kiezer van de 21ste eeuw. In dat geval zou het verschil met GroenLinks zó klein zijn, dat een fusie de enige realistische optie is.
