Pornosterren schrokken zich rot toen ze zichzelf terugzagen op het
superscherpe beeld van HD-televisie. Plotseling was elk adertje, putje en
zweetdruppeltje te zien. Voor een industrie waar de verhaallijn
ondergeschikt is aan het visuele spektakel, was dat geen goed nieuws.

Ferry Kesselaar, hoofd technologie bij de NOS, kan erom lachen. Van de
zomer zond de omroep veel sportuitzendingen zelf ook in HD uit. Met
vergelijkbare struikelblokken.

“Een stofje op de tafel is te zien”, zegt Kesselaar. “Net als een kapot
lampje. Vroeger was het beeld niet scherp genoeg om dat in beeld te brengen.
In HD was dat allemaal opeens heel duidelijk.”

De compromisloze scherpte van het beeld kwam voor de NOS niet als verrassing.
“We hadden al van de problemen in de porno-industrie gehoord”, grinnikt hij.
En de staatsomroep had al sinds 16 september 2007 een nieuwe studio, Studio
7, waar uitzendingen in HD konden worden opgenomen. “Voordat we deze zomer
begonnen met uitzenden, hadden we al flink wat ervaring. Programma’s werden
vanaf dat moment altijd in HD opgenomen en vervolgens in normale definitie
uitgezonden.”

Voor de tv-makers zelf was het wel even wennen. Maar, zegt regisseur
bij NOS Studio Sport Astrid Wisman, “uiteindelijk was het minder lastig dan
gedacht.” Vooral bij de schmink waren ze heel nieuwsgierig, herinnert ze
zich. Die moesten op een compleet andere manier gaan werken.

“Eerder zaten presentatoren heel dik in de make-up. Dat voorkwam dat ze
begonnen te glimmen. Maar in HD zien ze er dan heel opgemaakt uit. Nu moet
een dun laagje poeder volstaan.”

“We hebben straks wat meer tijd nodig”, verwacht Britt Sleebos,
visagist bij grote televisieprogramma's zoals Popstars en Holland's got
Talent. “Hiervoor kon 'even vlug' op tv nog wel volstaan. Maar als alles
haarscherp in beeld wordt gebracht, kan dat echt niet meer.”

Sleebos denkt dat opmaken voor televisie vergelijkbaar wordt met voor film en
fotoshoots. Daar werken visagisten al heel precies. “Als alles zo goed te
zien is, ga ik ook op die manier werken op televisie. Want als de make-up er
niet uitziet, wordt ik daarop afgerekend. Daar pas ik voor.”

Ook cameramensen moesten wennen, vertelt Kesselaar. De marges in
scherpte-diepte zijn kleiner waardoor beeld eerder onscherp uitvalt. En snel
heen en weer zwenken met de camera moesten de mannen ook vermijden. “Daar
word je als kijker behoorlijk draaierig van.”

Maar uiteindelijk was het binnen een maand business as usual, aldus Wisman.
Presentatoren bleken er ook verrassend weinig problemen mee te hebben dat ze
met veel meer detail in beeld kwamen. Wisman, lachend: “Bij Studio Sport
zijn we kennelijk niet zo ijdel. Maar ik kan me wel voorstellen dat het
verouderingsproces een stuk moeilijker kan worden weggewerkt.”

Wisman en haar collega’s zijn toch vooral enthousiast over HD-televisie. “Voor
tv-makers is dat scherpe beeld natuurlijk een fantastisch resultaat. Je
productie ziet er echt goed uit. Wat dat vervolgens kost, gaat mij niet aan.”

Het woord is gevallen. Kosten. Verreweg het grootste obstakel van
grootschalige introductie van uitzendingen in HD. “Het decor moet beter
worden onderhouden. Schoonmaak nauwkeuriger. Lampjes moeten onmiddellijk
worden vervangen. Dat kost allemaal geld”, vertelt Kesselaar. “In de studio
opnemen kost alleen al aan hardware 15 tot 20 procent meer.”

Buitenopnames zijn nog duurder. Daar stijgen de kosten met 30 tot 35 procent.
En de verbindingskosten stijgen zelfs met een factor twee tot vier.

“Daar tegenover staan voor de omroepen nul verdiensten. Mensen
betalen ons niet extra voor de uitzendingen, hoe mooi ze er ook uitzien.”
Daardoor is het op dit moment nog veel te duur. “De enige partijen die
daadwerkelijk verdienen aan HD-televisie zijn de makers van de televisies en
de kabelnetten”, zegt Kesselaar zuur. De Samsungs, Sony's, UPC’s en Ziggo’s
van deze wereld.

Vandaar dat commerciële zenders als RTL en SBS weinig haast hebben met de
overgang naar HD. Voor de omroepen is overstappen onderdeel van een
vervangingsinvestering. Pas als een oude studio is afgeschreven wordt een
nieuwe HD-studio neergezet. SBS zit middenin die vervanging. Bij RTL is het
pas over twee jaar zover.

Maar ondertussen ontstaat de vreemde situatie dat kijkers met Blu-Ray
superscherpe films kunnen zien en vervolgens weer moeten overschakelen naar
het standaardbeeld van de omroepen. “Geen goede zaak”, vindt Kesselaar, die
de politiek daarom oproept de omroepen en de gehele facilitaire branche te
steunen bij de overstap. Maar Den Haag geeft vooralsnog geen sjoege.

Daarmee is het afwachten tot de prijs van HD-tv-apparatuur zakt tot het niveau
van standaard televisie. Een proces dat naar verwachting nog een kleine twee
jaar gaat duren.

En wanneer breekt HD massaal door? “Als er voldoende uitzendingen zijn. En dat
moment verwacht ik pas over twee tot dire jaar”, aldus Kesselaar. We lopen
daarmee achter op landen als de Verenigde Staten en Engeland. Aan de ander
kant, zegt het hoofd techniek, “Wat is nu twee jaar?”

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl