De Belgische groente- en fruithandelaar Greenyard Foods steekt de Nederlandse marktleider The Greenery naar de kroon. Het directe lijntjes met supermarktketen Albert Heijn is de sleutel achter het succes.

In Nederland zet Greenyard naar eigen zeggen inmiddels evenveel om als concurrent The Greenery: zo’n 1,1 miljard euro, aldus topman Hein Deprez van Greenyard dinsdag tegenover Het Financieele Dagblad.

Maar beide bedrijven bewegen zich in tegengestelde richting: waar de Belgen gestaag groeien, is bij The Greenery in anderhalf jaar een kwart van de banen verdwenen.

Greenyard Foods is een bedrijf dat in juni van dit jaar is ontstaan uit de fusie van Greenyard, een verwerker van diepvriesgroenten, en Univeg, een verkoper van verse groenten en fruit. Een derde kleinere partij is Peatinvest, een producent van teeltgrond. Door de samensmelting is het grootste handelsbedrijf van Europa ontstaan, met een jaaromzet van bijna 4 miljard euro.

Samenwerking met Albert Heijn

Het geheim achter de opmars van Greenyard in Nederland zit ‘m in de nauwe samenwerking met Albert Heijn. Het groente en fruit van de aangesloten telers belandt via Greenyard in de schappen van de grootste supermarktketen van Nederland.

Grote voordeel voor de kwekers is de directe lijn met de consument; ze produceren wat de klant vraagt. Daardoor wordt er minder groente en fruit verspild. De marges zijn weliswaar krap, maar de afname is gegarandeerd. Albert Heijn werkt op zijn beurt graag samen met vaste, betrouwbare telers, omdat de kwaliteit van de producten dan gewaarborgd is.

The Greenery kwakkelt

The Greenery hanteert een horizontaal model: telers zijn verenigd in een coöperatie die hun spullen tegen zo hoog mogelijke afzetprijzen proberen te slijten aan winkeliers. Met andere woorden, ze gaan de confrontatie aan met de retailers.

The Greenery ontstond eind jaren negentig uit een fusie van negen coöperatieve groenteveilingen, met als doel om de afzetprijzen -- en dus de inkomsten voor telers -- te stabiliseren. Aanvankelijk waren zo'n 10.000 telers aangesloten bij de tussenhandelaar, maar dat aantal is gedaald tot 700. De prijzen bleven fluctueren, waardoor een groot aantal kwekers besloot om hun heil in nieuwe verenigingen te zoeken.

Het rommelde tevens in de bestuurstop en de financiële resultaten vielen tegen, mede door de Russische boycot van groente en fruit waar The Greenery in handelt. ABN Amro en Rabobank schoten de telersorganisatie te hulp met een noodkrediet van 45 miljoen euro en dwongen af dat er ingrijpend werd gesaneerd.

Coöperatie verouderd

Volgens topman Hein Deprez van het Belgische Greenyard is het model van zijn Nederlandse concurrent achterhaald, zegt hij in een interview met het Financieele Dagblad. "The Greenery probeerde de horizontale keten te versterken en het volume te concentreren. Maar dat werkt niet", aldus de Belgische ondernemer, die ooit als kleine champignonkweker begon. "De coöperatieve gedachte is misschien nobel, maar de uitwerking is niet meer van deze tijd."

Kwekers moeten wel de handen ineenslaan, omdat consumenten steeds minder groente en fruit kopen. De telers moeten daarbij opboksen tegen voedingsbedrijven die met sterke merken de consument verleiden en bovendien met de gezondheidsclaims van de groente- en fruitsector aan de haal gaan. Denk aan drankjes als Yakult, of de vruchtensappen van Healthy People, Innocent en CoolBest.

Om de slag met voedingsbedrijven te winnen en de versnipperde telerssector te versterken, denkt Deprez dat het noodzakelijk is om meer samen te werken met supermarkten. "Zij zijn onze natuurlijk bondgenoot."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl