Zalm deed zijn uitspraken voor de commissie-De Wit, die de oorzaken van de
kredietcrisis in Nederland onderzoekt.
In de eerste week van de verhoren hadden de meeste gedaagden veel kritiek op
de rol van De Nederlandsche Bank (DNB). Maar Zalm was mild over DNB. Volgens
hem werd het Nederlandse toezicht internationaal zelfs geroemd. De
voormalige Amerikaanse minister van Financiën Hank Paulson zou zelfs met
enige jaloezie gekeken hebben naar het Nederlandse systeem van toezicht,
verhaalde Zalm.
Rare dingen
Achteraf gezien vindt hij wel dat toezichthouders het beloningsbeleid meer
hadden moeten betrekken bij hun beoordeling over het risicomodel van een
bank. Zalm gaf toe dat hij daar ook meer aandacht aan had moeten besteden.
Hij juicht de aandacht voor bonussen van nu juist toe. "Want er zijn
toch wel rare dingen gebeurd, vind ik achteraf."
Zalm zei verder dat De Nederlandsche Bank nog niet de wettelijke mogelijkheden
heeft om bonussen aan te pakken. Wél kan DNB officieus aangeven het ergens
niet mee eens te zijn. Een bank kan dat negeren als het dat wil – er is
immers geen wettelijke grondslag – maar in de regel wordt een aanwijzing van
DNB door een bank overgenomen.
Zelf kreeg Zalm, als bestuursvoorzitter van ABN Amro, recentelijk wel een
brief van DNB over het beloningsbeleid bij de bank, zei hij.
De voormalige minister zei het goed te vinden dat bonussen niet alleen maar
worden gebonden aan de winsten op de korte termijn, maar dat ook meer
gekeken wordt naar het functioneren van de desbetreffende persoon en de
klanttevredenheid.
Deelt klap uit aan Rabobank
Zalm betichtte tijdens het verhoor Rabobank van het wegkapen van goed
personeel bij ABN Amro. Daarmee deelde hij een sneer uit naar de financiële
topman van Rabobank Bert Bruggink, die eerder deze week klaagde dat andere
banken met toptalent aan de haal gaan omdat die hogere bonussen betalen.
Dat is eerder andersom, gaf Zalm aan. "Wij hebben één Rabobank-man erbij
gekregen, voormalig staatssecretaris Joop Wijn. En die vond het gewoon leuk
om weer bij ABN Amro terug te komen. Maar verder is het andersom: Rabobank
heeft onlangs twee van onze tophandelaren weggekocht."
Op de vraag of ABN Amro een beter beloningsbeleid heeft dan Rabobank, gaf Zalm
nog een trap na: Rabo is altijd al uiterst geheimzinnig geweest over de
beloningen en salarissen, dus een vergelijking maken is welhaast onmogelijk. "Ik
heb geen idee hoe het zit met de beloningen bij Rabobank. Daar zeggen zij
nooit iets over."
Geheimhoudingsplicht
Zalm vindt niet dat de geheimhoudingsplicht van toezichthouders moet worden
opgeheven. Als ze iets onoorbaars constateren bij een bank, dan mogen ze
niet zeggen om welke bank het ging. Enkele getuigen voor de commissie
pleitten deze week juist voor het opheffen van die geheimhouding, maar daar
is Zalm fel op tegen.
"Als de toezichthouder publiekelijk gaat zeggen dat er iets mis is bij
bank X of Y, dan gaat die bank gelijk failliet." Dat geldt ook voor de
zaak Icesave, stelt Zalm. In een nieuwe, vergelijkbare zaak zou De
Nederlandsche Bank de naam van de desbetreffende bank gewoon weer geheim
moeten houden.
Nieuwe crisis nodig
Als minister van Financiën heeft hij zich naar eigen zeggen bij zijn Europese
collega's ingezet voor beter Europees toezicht op banken, maar daarvoor
kreeg hij nooit de handen op elkaar. De Europese afspraken die onlangs zijn
gemaakt over het toezicht vindt hij een "politiek compromis",
bedoeld om de Britten erbij te betrekken.
Hij heeft niet de illusie dat het toezicht zal verbeteren. De wil is er niet
omdat de urgentie ontbreekt. "Ik vrees dat er eerst wéér een nieuwe
crisis zal moeten komen", zei Zalm.
'Denk zelf na'
Zalm noemde in zijn laatste woorden voor de commissie de kredietcrisis een
'professionalscrisis'. "Deze crisis was toch wel het demasqué van de
financiële professionals. Mijn advies aan klanten van die professionals is
daarom: denk zelf na, ga niet altijd uit van wat de professionals zeggen."
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl