De ministers hebben afgesproken dat elk land minimaal een jaar lang minstens
50.000 euro spaargeld garandeert en dat landen die dat willen ook 100.000
euro mogen waarborgen. Nederlanders zijn per direct tot 100.000 euro
verzekerd van hun spaargeld. Eerder was dat nog 38.000 euro.
Doordat klanten onzeker zijn of hun spaargeld nog wel veilig is, halen
veel mensen hun geld weg bij verschillende banken. Verder duwt een onderling
wantrouwen tussen banken de tarieven die financiële instellingen elkaar
rekenen voor kortetermijnleningen fors omhoog. Sommige banken weigeren
elkaar zelfs geld te lenen. Hierdoor raken deze banken, waaronder Fortis, in
geldnood.
De afgelopen dagen troefden de EU-landen elkaar af door ieder voor zich de
spaargarantie te verhogen om klanten ervan te weerhouden hun geld over te
zetten naar in hun ogen veiligere banken. Deze ‘race naar de top’ leidde tot
ongelijke concurrentie tussen banken uit verschillende landen.
De IJslandse regering, die niet lid is van de EU, gaf maandagavond ook
een garantie af, op de totale banktegoeden. De IJslandse Landsbanki, in
Nederland bekend van internetspaarbank IceSave, werd onder curatele gesteld
en ook andere banken moesten een deel van de controle afstaan aan de
overheid.
Het financiële systeem van IJsland is in versneld tempo in een crisis geraakt.
De regering van het noordelijke land was bang dat zonder overheidsoptreden
het land failliet zou gaan. De IJslandse banksector draagt voor 34 procent
bij aan het bruto binnenlands product van het land.
Het idee van premier Jan Peter Balkenende om maximaal 3 procent van hun
bruto binnenlands product in banken te steken zodra die failliet dreigen te
gaan, haalde het dinsdag niet tijdens het EU-overleg. Wel spraken de
ministers af dat regeringen bij een reddingsoperatie "in een positie moeten
zijn om het management te vervangen'' en dat "het management geen onterechte
beloningen zou moeten ontvangen''.
De onrust in de financiële sector heeft zijn weerslag op de effectenbeurzen.
Dinsdag gaven de Europese beurzen een nerveuze indruk na het slagveld van
maandag. Toen maakte de AEX-index in Amsterdam de grootste smak sinds
oktober 1987 met een min van 9,1 procent.
Dinsdag sloot de beurs 1 procent lager op 309,44 punten. De Britse en
Franse hoofdgraadmeters gingen respectievelijk 0,2 en 0,6 procent omhoog. De
Duitse beurs ging 1,1 procent achteruit. Volgens handelaar Rik Zwaneveld van
AFS Brokers doet de beurshandel denken aan "een mengeling van een casino en
een kermisattractie.''
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl