De Chinese export is in maart opnieuw gedaald, maar de cijfers kunnen vertekend zijn. Eén ding lijkt wel duidelijk: vooral kleinere, particuliere bedrijven in China hebben het zwaar.
China geen exportkampioen meer? Voor de tweede maand op rij nam de export dit jaar af in maart, zo blijkt uit donderdag gepubliceerde data.
De Chinese export daalde in maart met 6,6 procent af ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder. Omdat de import nog harder daalde, met 11,3 procent, noteerde het land voor maart nog wel een overschot op de handelsbalans.
Door persbureau Reuters gepeilde economen hadden vooraf gerekend op een groei van de Chinese export met vier procent. Maar de data zijn wellicht minder dramatisch, dan ze op het eerste gezicht lijken.
Mist rond Chinese handelscijfers
Econoom Zhou Hao van de bank ANZ wees er in een reactie tegenover Reuters op dat de exportcijfers van afgelopen jaar waarschijnlijk kunstmatig zijn opgeblazen door valse facturen. Dat doet de val van de export in maart dit jaar ernstiger lijken, dan werkelijk het geval is.
Voor het eerste kwartaal van dit jaar komt de daling van de export in China neer op 3,4 procent, tegen een groei van de import met 1,6 procent. Per saldo is nog wel sprake van een handelsoverschot van 16,7 miljard dollar, maar dat is bijna 60 procent lager dan in het eerste kwartaal van 2013.
Kredietverlening China hapert
Hamvraag is wat de handelscijfers zeggen over de bredere trends in de Chinese economie. De regering in Beijing mikt officieel op een groei van 7,5 procent dit jaar, maar onduidelijk is of dat echt haalbaar is.
Meest verontrustend is volgens econoom Shuang Ding van Citigroup in Hongkong dat zwakke importcijfers erop wijzen, dat Chinese bedrijven in het binnenland meer moeite hebben om leningen aan te trekken voor handelsfinanciering. Vooral het private Midden- en Kleinbedrijf heeft het zwaar, omdat grote staatsbedrijven traditioneel makkelijker toegang hebben tot kredietverlening via staatsbanken.
China teert al jaren op een systeem waarbij exportgroei, mogelijk gemaakt door lage lonen, is gecombineerd met forse binnenlandse investeringen. Het door de overheid gecontroleerde bankensysteem voorziet aan de overheid gelieerde bedrijven van goedkope kredieten, waarmee de reusachtige expansie van de bouw en infrastructuur wordt gevoed.
Dit alles leverde krachtige groeicijfers op, maar twee groepen zijn daarbij het kind van de rekening geworden: Chinese consumenten en kleine en middelgrote bedrijven uit de private sector.
Chinezen met lage en middeninkomens zetten relatief veel geld opzij als spaarbuffer. Dat doen ze vanwege het ontbreken van goede sociale voorzieningen. Door de manipulatie van rentetarieven ten gunste van de kredietverleningen aan grote staatsbedrijven, is de rente op spaargeld echter laag.
Dit alles zorgt voor een relatief achterblijvende binnenlandse consumptie. Consumenten moeten namelijk meer geld naar hun spaarrekening overmaken, omdat ze zo weinig rente krijgen.
Kleinere private Chinese bedrijven worden in hun groei ook geremd door beperkte toegang tot de officiële bancaire kredietverlening. Zij zijn sterk afhankelijk van informele kanalen zoals financiering via familie en vrienden.
Aanpassing rentebeleid en kredietgroei?
Een manier om echt te hervormen zou een aanpassing van het binnenlandse rentebeleid zijn. waarbij banken niet meer extreem goedkoop lenen aan staatsbedrijven zonder duidelijke controle op het rendementsperspectief van bijvoorbeeld bouwprojecten, terwijl particuliere spaarders worden afgescheept met karige rentes.
De kredietverlening moet daarnaast een omslag maken, weg van de grote staatsbedrijven en meer gericht op het private midden- en kleinbedrijf. Maar het is de vraag het lukt om gevestigde belangen hierbij te passeren.
Afgelopen week kondigde de Chinese regering vooral traditionele maatregelen aan om de groeimotor aan te zwengelen: meer geld naar infrastructuur (spoorwegen) en de oprichting van een ontwikkelingsbank voor sociale woningbouw.
Lees ook
China pompt meer geld in spoorwegen
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl