Aandeleninkoop kan minder slecht zijn dan de alternatieven, stelt Errol Keyner.

Ergert u zich ook aan hijgerige aandeelhouders die alleen maar uit zijn op korte termijn eigen gewin? Ik erger me aan u.

De regels van het spel zijn namelijk simpel. Een beursgenoteerd bedrijf onderneemt met andermans geld, dat van aandeelhouders en andere financiers. Aandeelhouders verwachten rendement in de vorm van dividend en/of koersappreciatie, ter compensatie voor het verstrekken van risicodragend kapitaal. Banken en obligatiehouders verwachten rente en terugbetaling van de schuld.

Aandeelhouders als zondebok

Toch kijken steeds meer burgers neer op aandeelhouders. Zij zouden medeschuldig zijn aan de schuldencrisis, omvallende banken en exorbitante bonussen aan topbestuurders. De jachtige korte-termijnobsessie van deze beleggers zou ondernemingen zelfs tot boekhoudkundige

trucs verleiden, om zo op papier mooie resultaten te kunnen tonen.

Merkwaardig, want niet aandeelhouders maar bestuurders van ondernemingen zijn verantwoordelijk voor het gevoerde beleid. En als het mis gaat, bloeden aandeelhouders.

Bestuurders zullen geen moeite hebben aandeelhouders van een goed beleid te overtuigen, maar een belabberd verhaal en dito track record zal niet inspireren tot geduld. Geen enkele belegger wil bedrogen worden met gemanipuleerde cijfers. Van begrip voor escalerende bestuurdersbeloningen die uit de pas lopen met resultaten, of gouden vertrekpremies is al helemaal geen sprake.

Aandeleninkoop taboe

Dat winstbeluste aandeelhouders een verfoeilijk deel van het menselijke soort vormen, is een breed gedragen mening door politici uit vrijwel het gehele politieke spectrum. Het gaat verder dan volk en volksvertegenwoordigers. Zo pleiten hoogleraren Arnoud Boot en Kees Cools dinsdag in het Financieele Dagblad dat bedrijven moeten stoppen met inkopen van eigen aandelen. Het zou geen waarde creëren en slechts gericht zijn op de korte termijn.

Voorbeelden te over waar – achteraf – de onderneming (maar ook aandeelhouders zelf) ongelukkig zijn met aandeleninkoop. Natuurlijk betreuren we dat KPN aandelen tegen een veelvoud van de huidige beurskoers had ingekocht. Aandeelhouders betreuren echter vooral dat KPN heeft nagelaten een kansrijk beleid uit te stippelen en uit te voeren.

Ongetwijfeld klinkt investeren voor lange-termijngroei beter dan aandeleninkoop, maar niet ieder bedrijf zit in een groeimarkt. Aandeleninkoop mag dan (soms) verkeerd uitpakken, het plegen van overnames is helemaal een pokerspel, zeker als dit op vreemd terrein plaatsvindt. Ik vrees dat de lijst van bedrijven die zich hebben verslikt in overnames langer is dan die waarbij aandeleninkoop funest bleek.

Zijn er dan echt geen alternatieven wanneer er geen groeipad is, overnames te riskant en aandeleninkoop ongewenst zijn? Jawel, de onderneming kan ook gul dividend uitkeren.

Die route nam bijvoorbeeld brekebeen PostNL. O ja, en KPN.

Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel. De auteur heeft geen positie in PostNL of KPN.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl