Hoop doet leven, totdat de wanhoop zijn intrede doet. Griekenland is die fase
allang gepasseerd en gelooft ook zelf niet meer in een herstel. Europa moet
zijn verlies nemen.
De aangedragen oplossingen waren nauwelijks geloofwaardig. Aanvankelijk zou
Griekse schuld met 21 procent worden afgewaardeerd, maar dit werd al snel
verhoogd naar 50 procent. Griekenland hoefde dan slechts de helft van de
staatsleningen terug te betalen (of een veel lagere rente betalen over een
langere periode) aan private schuldeisers.
Middels zachte dwang zouden deze beleggers hier “vrijwillig” mee akkoord gaan.
Griekse staatsleningen in handen van overheden en centrale banken zouden
daarentegen volledig worden terugbetaald.
Vooral dankzij de korting van 50 procent zou de Griekse staatsschuld dalen van
160 naar 120 procent van het bruto nationaal product. Inmiddels is er paniek
in de tent, want door uitblijvende Griekse hervormingen zou de staatschuld
slechts tot 130 procent zakken.
Rekenmeesters zagen 120 procent als het kantelpunt, waarop Griekenland nog een
kans had zich zelfstandig uit de problemen te worstelen.
Grieks worstelen
Het is een achterhoedegevecht, want het is niet van belang of de staatsschuld
wordt beperkt tot 120 in plaats van 130 procent. Griekenland is terminaal
ziek en heeft de kennis noch de energie om te worstelen. Het land heeft een
structureel begrotingstekort, dus komt het geld tekort, ook al zou ze geen
rente hoeven te betalen. Fundamenteel kan Griekenland niet uit de problemen
groeien, want de economie is gewoonweg niet concurrerend.
Kent u een internationaal toonaangevend Grieks bedrijf? Griekenland heeft geen
Nederlandse ASML of Duitse Siemens. Behalve de zon, nootjes en wat ruïnes
heeft Griekenland helemaal niets te bieden. Economie uit het jaar nul, of
eerder.
Neem verlies
Er is vele malen bezworen dat een Griekse exit uit de euro ondenkbaar is. Nu
lijkt het eerder onvermijdbaar, waarbij de grote vraag is of dit nog enkele
jaren kan worden uitgesteld. In tegenstelling tot de officiële woordvoering
van centrale bankiers en politici, geloven steeds minder economen dat
Griekenland te redden is. De uitdaging is van de Grieken af te komen zonder
al te veel kleerscheuren.
Iedere serieuze bank, overheid of onderneming die direct met Griekenland van
doen heeft, zal inmiddels plannen klaar hebben ter voorbereiding van een
Grieks vertrek uit de euro. Centrale banken zullen zich daarbij richten tot
het beperken van de schade binnen de overige EU-landen.
Een Grieks vertrek is een zeer riskante opgave, maar laten we snel op een
gecontroleerde wijze door de zure appel bijten. En ons richten op de
toekomst, zonder Grieken.
Medelijden
Moeten we geen medelijden hebben met de Grieken? Wat mij betreft zeker niet
met de staat, die statistieken heeft vervalst teneinde toe te kunnen treden
tot de euro. Ook niet met de bestuurlijke bovenlaag, die decennialang heeft
nagelaten het land op de rit te krijgen. Of met veel handige ondernemers en
beschermde beroepsgroepen, die ondanks matige producten en diensten veel
geld onttrokken uit een door zwart en grijs geld gedomineerd economisch
systeem.
Compassie is er wel voor de weerloze slachtoffers aan de onderkant van de
Griekse samenleving. Het meeste medelijden verdienen echter de Europese
burgers, die financieel moeten bloeden voor het Griekse debacle.
Impact beleggers
Gezien de onzekerheden en risico’s die gepaard gaan met een Grieks vertrek,
blijft het adagium voor beleggers om voorzichtig te zijn en een spaarsaldo
als reserve aan te houden. Banken en onroerend goed zijn het meest kwetsbaar
als belegging.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op
persoonlijke titel.
Lees ook:
Meer analyses van Errol Keyner
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl