Topeconomen, bankpresidenten en politici breken zich het hoofd over hoe uit de
eurocrisis te geraken. De meest uiteenlopende ideeën worden geopperd. Iedere
suggestie stuit op onmogelijkheden.
Ondertussen tikt de klok door, verergert de crisis, raakt een mogelijke
oplossing steeds verder uit zicht en zijn nog drastischere maatregelen
nodig.
Misschien moeten we de problemen op een geheel andere wijze benaderen. In
plaats van te zoeken naar oplossingen vanuit de huidige situatie, kan het
helpen te beginnen vanuit een blanco velletje papier.
Wat is de gewenste situatie wanneer we opnieuw zouden beginnen met de euro?
Als je weet waar je heen wilt, is de zoektocht naar oplossingen
gemakkelijker en zinvoller.
Echte eurolanden
Laten we eerlijk zijn en alle politieke correctheden even terzijde schuiven.
De mentaliteit in de meeste zuidelijke landen in Europa is nu eenmaal anders
dan in het noorden. Anders, maar niet noodzakelijkerwijs slechter overigens.
In het zuiden zijn veel zaken juist veel beter. Vooral indien ze met
cultuur, ontspanning, klimaat en vertier te maken hebben.
Daarentegen is het meestal efficiënter zaken doen in het noorden. Feesten doe
je in het zuiden, werken in het noorden. U wenst enige nuancering?
Toegegeven, ook op het arbeidsethos in het noorden valt steeds meer af te
dingen.
Met dit in het achterhoofd kunnen we vanuit economisch perspectief snel de
echte eurolanden selecteren, waarbij sommigen momenteel geen euro hebben:
Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Luxemburg, Noorwegen, Finland, Zweden,
Denemarken en natuurlijk Nederland.
Of Groot-Brittannië tot deze selectie behoort, is irrelevant: ze willen toch
niet. Frankrijk en België zijn twijfelgevallen, maar mogen erbij komen op
voorwaarde van automatische sancties bij niet-naleving van afspraken.
Vanzelfsprekend mag (moet) de uitstekende eet- en drinkcultuur in stand
blijven. Na werktijd.
Applaus alom
Een bikkelharde munt is gegarandeerd, net als een ultralage rente. Rechts
gewauwel? In tegendeel, juist in deze echte eurogroep is de opgebouwde
sociale zekerheid in veilige(re) handen. De weg naar een politieke unie zal
veel minder hobbels vertonen dan momenteel binnen de EU, hoewel een nieuw
Germanië emotionele weerstand zal oproepen.
Betekent dit dat we allerlei barrières moeten oprichten voor de overige
landen, of oorlogsverklaringen moeten doen uitgaan? Natuurlijk niet.
Handelspacten zijn altijd mogelijk, ook zonder monetaire en politieke unie.
Bovendien is het leuk af en toe buiten de echte eurozone op vakantie te
gaan. Zeker wanneer de munten aldaar weer eens zijn gedevalueerd.
Historici zullen wijzen op de onderliggende drijfveren van politici van de
generatie Kohl, namelijk het vermijden van oorlog, met name tussen Duitsland
en Frankrijk. Ik betwijfel of de EU hiervoor de garantie biedt.
Integendeel, de wijze waarop een land als Griekenland – terecht – steeds meer
onder druk wordt gezet, vergroot niet meteen de sympathieën tussen landen.
Griekenland zal zich overigens niet kunnen houden aan alle afspraken, al
zouden ze het willen.
Moedige politici
Het vereist de knapste economen en moedigste politici om de soepelste route
te bepalen naar een nieuw EU. Ik ben econoom noch politicus (of ik knap dan
wel moedig ben, laat ik in het midden), maar ik ben ervan overtuigd dat het
plakken van monetaire pleisters door de Europese Centrale Bank essentieel
was om tijd te kopen. Tijd die nodig is om structurele oplossingen te
ontwikkelen en implementeren.
Helaas benutten politici die tijd onvoldoende, waardoor pijnlijke - maar
noodzakelijke - economische en baanbrekende politieke beslissingen steeds
verder worden uitgesteld.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op
persoonlijke titel.
Meer analyses van Errol Keyner
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl