Nederland krijgt te maken met een bijzondere fiscale regeling: wie zonnepanelen heeft en stroom tegen een vergoeding levert, is in principe ondernemer voor de btw. Hoe dat in de praktijk moet werken, is nog onduidelijk.

Zijn particulieren die stroom opwekken met zonnepanelen en een vergoeding krijgen als ze die terug leveren aan het net, nu wel of geen ‘ondernemer’ met btw-plicht? Afgelopen donderdag hakte staatssecretaris van Financiën Frans Weekers de knoop door: ja, luidt het antwoord.

Aanleiding voor deze kwestie was een uitspraak van het Europese Hof in Luxemburg over een Oostenrijker met zonnepanelen. Daarbij bepaalde het Hof dat bij het zelf opwekken en doorverkopen van zonnestroom sprake is van ondernemerschap. Weekers stelde deze week in een brief dat hij juridisch geen mogelijkheid ziet om voor particulieren met zonnepanelen ‘het ondernemerschap te ontkennen’, als wordt voldaan aan bepaalde voorwaarden.

Om wie gaat het dan? “In algemene zin is sprake van btw-plicht als de particuliere eigenaar van zonnepanelen de opgewekte elektriciteit geheel of gedeeltelijk duurzaam en tegen vergoeding levert aan zijn energieleverancier”, zo luidt de nieuwe regel.

Navraag bij het ministerie van Financiën leert dat het daarbij niet uitmaakt of je netto leverancier van stroomt bent. “Of iemand minder stroom opwekt en levert dan hij afneemt, is niet van invloed”, aldus de woordvoerder. Dus ook iemand die bijvoorbeeld 2.500 Kwh per jaar stroom afneemt bij zijn energiebedrijf en zelf 1.000 Kwh per jaar met zonnepanelen opwekt en teruglevert tegen een vergoeding, is in principe ‘btw-ondernemer’.

Dit roept wel een hoop vragen op.

Zelf geproduceerde stroom vaak niet meetbaar

Een praktische kwestie die hierbij speelt, is dat het gros van de particulieren geen 'slimme meter' heeft die zelf opgewekte stroom en de geleverde stroom van het energiebedrijf apart meet.

Wie namelijk een eenrichtings- of terugloopmeter heeft, weet in principe alleen wat het gesaldeerde verbruik is en niet exact hoeveel hij of zij voor teruglevering heeft geproduceerd. Energieleveranciers hanteren voor particulieren die minder stroom aanleveren dan ze afnemen van de leverancier, doorgaans ook een salderingsregeling. Als je bijvoorbeeld 3.500 Kwh stroom per jaar afneemt en 1.000 Kwh naar het net stuurt met je zonnepanelen, rekent het energiebedrijf af over 2.500 Kwh per jaar.

De impliciete 'vergoeding' voor de zelf opgewekte stroom is dan gelijk aan te prijs die je betaalt aan de energieleverancier. Dit is immers wat je bespaart op inkoop van stroom bij de energieleverancier. Het gaat hier om een prijs die bestaat uit een 'kale'stroomprijs van pakweg 8 eurocent, plus het tarief van de energiebelasting en de btw. Bij elkaar komt dit vaak neer op ongeveer 21 cent per Kwh, afhankelijk van de leverancier.

Ben je btw-ondernemer dan moet de facturering van afgenomen en zelf geleverde stroom echter worden losgekoppeld. Want je moet kunnen bewijzen hoeveel stroom je hebt teruggeleverd om daarover een 'kale' stroomprijs plus de btw in rekening kunnen brengen. "Bij de meeste eigenaren van zonnepanelen is dit vanwege de meter niet goed meetbaar", laat de woordvoerder van Nuon weten.

Btw-ondernemer: fiscaal interessant?

Naast het praktische probleem - een 'slimme' stroommeter is nodig om geleverde en afgenomen stroom apart te meten - is er ook de vraag of het überhaupt wel interessant is om btw-ondernemer te zijn, als eigenaar van zonnepanelen.

Het belangrijkste voordeel van de btw-ondernemer is dat deze de betaalde btw over de aanschaf van de zonnepanelen en omvormers fiscaal mag aftrekken. Dat kan om honderden euro's gaan. Maar vervolgens is de vraag hoe het sommetje uitpakt, als je de prijs voor de stroom van de eigen panelen wegstreept tegen de prijs van de stroom die het energiebedrijf levert.

Eigenaren van zonnepanelen die minder produceren dan ze afnemen krijgen in de huidige opzet, via de saldering, indirect een relatief hoge vergoeding van ongeveer 21 cent per Kwh: het bedrag dat ze besparen bij de energieleverancier. Als btw-ondernemer pakt dit mogelijk ongunstiger uit, als je alleen de  'kale' stroomprijs plus btw in rekening zou kunnen brengen, waarbij je de btw met de fiscus moet verrekenen.

Ontheffing btw-plicht aanvragen?

Wie verwacht minder dan 1.345 euro btw per jaar te ontvangen met zelf opgewekte stroom, kan wel om een ontheffing van de btw-plicht vragen. De eventuele aftrek voor de betaalde btw op de aanschaf van zonnepanelen vervalt dan ook, bevestigt de woordvoerder van het ministerie van Financiën.

Onzeker is echter of particulieren met zonnepanelen die bijvoorbeeld geen 'slimme meter' hebben of willen, ook en masse zo'n ontheffing moeten gaan aanvragen.

Staatssecretaris Weekers geeft in zijn brief over het btw-ondernemerschap toe, dat het lastig is in te schatten hoe dit in de praktijk gaat uitpakken. "Gelet op de onzekerheid over het aantal btw-plichtige zonnepaneleneigenaren en het aantal dat een beroep zal doen op de administratieve ontheffing, is het voor mij niet mogelijk de effecten voor de uitvoeringskosten bij de Belastingdienst en de administratieve lasten voor bedrijven exact te becijferen."

Ook energiebedrijven moeten zich nog bezinnen op de gevolgen van de nieuwe fiscale situatie voor vergoedingsregelingen die ze nu hanteren. "We weten het niet precies", laat de woordvoerder van Nuon weten.

Koppen bij elkaar

Het ministerie van Financiën en de energiesector gaan de binnenkort in ieder geval om de tafel. "Met de energieleveranciers zal nog overleg gevoerd worden over de praktische gevolgen van de btw-plicht voor de exploitatie tegen vergoeding van zonnepanelen", aldus de staatssecretaris in zijn brief.

Ook de fiscus belooft helderheid, meldt de Belastingdienst op zijn site: "Binnenkort worden antwoorden op veelgestelde vragen gepubliceerd."

Lees ook

Subsidie zonnepanelen is op na 90 duizend aanvragen

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl