In hoeverre speelt discriminatie op grond van afkomst een rol bij loonverschillen en beslissingen om werknemers al dan niet in dienst te nemen? En wat is daarvan de achterliggende oorzaak? Onderzoekers deden een test met een virtueel voetbalteam.
In studies naar kansen op de arbeidsmarkt komt regelmatig naar voren dat een buitenlandse naam op je cv of andere signalen over een allochtone afkomst een drempel vormen op de arbeidsmarkt. Maar daarmee is niet meteen helder wat de oorzaak is van arbeidsdiscriminatie.
Discriminatie op de werkvloer
Economen onderscheiden grofweg twee achterliggende redenen: aan de ene kant kan sprake zijn van discriminatie op basis van ‘smaak’, waarbij werkgevers een psychische afkeer hebben voor samenwerken van individuen van de gediscrimineerde groep.
Anderzijds is er de mogelijkheid van ‘statistische discriminatie’: werkgevers zien de gediscrimineerde groep als gemiddeld minder productief. Bij gebrek aan informatie over individuele productiviteit nemen ze het zekere voor het onzekere via een restrictief aannamebeleid of een lagere beloning.
In de praktijk blijkt het lastig te testen welke vorm van discriminatie een rol speelt, maar in een recente studie hebben economen Alex Bryson en Arnaud Chevalier geprobeerd dit uit te zoeken. Ze doen hiervan verslag op de economensite Vox.
Markt voor profvoetballers
De economen gebruikten een spel waarbij deelnemers in een virtuele Britse Premier League een team van 15 voetballers konden samenstellen en punten verdienden op basis van prestaties, waarbij spelers beschikbaar waren op een virtuele arbeidsmarkt.
Het spel was zo opgezet dat er optimale informatie was over productiviteit van individuele spelers. Hierdoor was het mogelijk om na te gaan of 'smaak' op basis van foto's en namen een verstorend effect had op het selectieproces.
De uitkomst van het onderzoek toonde dat discriminatie op basis van ras in deze spelsituatie geen rol speelde. De meest productieve spelers waren het meest in trek, ongeacht hun huidskleur.
De auteurs zien de uitkomst van hun studie als een bevestiging dat discriminatie op basis van 'smaak' veel minder een probleem is, dan discriminatie op basis van de vermeende productiviteit van een sociale groep. Juist omdat in sport individuele productiviteit zo goed meetbaar is, speelt discriminatie daar een kleinere rol.
Lees ook
Tevreden werknemers goed voor bedrijf, zolang je ze makkelijk kunt ontslaan
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl