Een wetenschappelijke studie toont aan dat werken op onregelmatige uren funest is voor je brein.

Als je tien jaar lang nachtdiensten hebt gedraaid, presteert je brein op hetzelfde niveau als iemand die zes jaar ouder is. Op onregelmatige uren werken kan ervoor zorgen dat de hersenen vroeg oud worden, en dat je verstandelijke vermogens afnemen.

Dat is de uitkomst van een wetenschappelijke studie door onderzoekers van de universiteiten van Swansea en Toulouse, meldt de BBC.

Kans op fouten neemt toe

De onderzoekers onderzochten 3000 proefpersonen. Dat je hersenprestaties minder worden naarmate je ouder wordt, is een natuurlijk proces. Maar werken op onregelmatige uren versnelt dat proces aanzienlijk. Dat geeft te denken: een aantal industriële rampen, zoals de kernramp van Tsjernobyl, vond plaats tijdens de nachtdienst.

Zijn nachtdiensten ronduit gevaarlijk? Philip Tucker, lid van het onderzoeksteam, vindt het aannemelijk dat mensen in de nachtdienst eerder fouten maken bij complexe taken, die concentratie en denkwerk vereisen. “Misschien maakt één op de honderd een fout met zeer grote consequenties, maar het is moeilijk te zeggen welk verschil dat in het dagelijks leven uitmaakt”, tekent Tucker aan.

Brein herstelt zich

Dat werken op onregelmatige uren slecht is voor de gezondheid was al langer bekend. Het lichaam is ingesteld op een ritme van activiteit overdag en rust 's nachts. Als dat patroon wordt doorbroken heeft dat vele schadelijke effecten, van borstkanker tot overgewicht. Een op de negen Europese vrouwen heeft gemiddeld kans om borstkanker te krijgen, maar bij vrouwen die over lange periodes 's nachts werken is dat twee op de negen.

Het goede nieuws: het brein herstelt zich van de schade opgelopen door nachtwerk. Zodra mensen ophielden met nachtdiensten zette herstel in, maar het kon wel vijf jaar duren voor de hersenen er weer bovenop waren. Voor het eerst toont een studie dit herstellend vermogen aan.

Noodzakelijk kwaad

De resultaten van het zijn onderzoek zijn vooral van belang voor de behandeling van dementie. Dementiepatiënten hebben vaak een verstoord slaappatroon. Verzorgingstehuizen doen er goed aan het dag- en nachtritme van patiënten zo goed mogelijk in stand te houden, vinden de onderzoekers, met behulp van verlichting en medicatie.

Volgens onderzoeker Tucker dienen nachtdiensten vermeden te worden, maar hij erkent dat ze een noodzakelijk kwaad zijn waar de maatschappij niet buiten kan. De risico's voor de werknemers zijn te beperken, bijvoorbeeld door de manier waarop werkschema's worden opgesteld. Medische controles zouden ook op cognitieve vaardigheden moeten testen, vindt hij.