Gaat het nu wel of niet beter met de Nederlandse economie? De kwartaalresultaten die ABN Amro vrijdag bekend maakte, zeggen ook iets over twee belangrijke problemen van onze economie: consumenten zuchten onder hypotheekschulden en mkb-bedrijven hebben het zwaar.
Nederland leek donderdag even het zieligste jongetje van de eurozone. De economie kromp in het eerste kwartaal van dit jaar met 1,4 procent ten opzichte van de laatste drie maanden van 2013, zo meldde Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag. Ten opzichte van een jaar eerder zakte de economie met een half procent terug.
Geen prettig nieuws, maar er zat veel ruis in de cijfers. De zachte winter zorgde voor een lagere binnenlandse gasconsumptie en Nederland exporteerde ook minder gas.
Bovendien zakten de autoverkopen de eerste drie maanden van dit jaar in, omdat leaserijders en ondernemers in de laatste maanden van vorig jaar massaal auto’s hadden gekocht. Dat deden ze om nog te kunnen profiteren van fiscaal gunstige regels voor schonere auto’s die inmiddels zijn afgeschaft.
Zie ook het artikel: Krimp bij start 2014: waarom we (nog) niet moeten schrikken.
Onderliggend gaat het met de economie wel degelijk de goede kant op, denkt het CBS. De bedrijfsinvesteringen stijgen en de export gaat redelijk.
Burger met schulden, mkb op zwart zaad
Maar om de weg naar groei terug te vinden, moeten uiteindelijk twee groepen aanhaken in Nederland: consumenten en het midden- en kleinbedrijf (mkb).
Consumenten zijn per saldo nog altijd koopschuw. Dat heeft veel te maken met de jarenlange prijsdalingen op de huizenmarkt, waardoor schuldafbouw voor veel huiseigenaren prioriteit krijgt.
Daarnaast hebben vooral veel kleine en middelgrote bedrijven het financieel nog altijd zwaar: de crisis heeft financiële buffers aangetast.
ABN Amro: ontwikkeling rotte leningen
De kwartaalresultaten die grootbank ABN Amro vrijdag publiceerde, geven op detailniveau wel een aardig inkijkje in de schuldproblemen van consumenten en bedrijven. Interessant is vooral de ontwikkeling van betalingsproblemen.
Onderstaande tabel uit het eerstekwartaalrapport van ABN Amro (klik voor uitvergroting) laat in één plaatje zien hoe het gesteld is met de betalingscapaciteit.
Uit de tabel valt af te lezen dat ABN Amro eind maart een bruto bedrag van 170 miljard euro had uitstaan aan consumentenleningen; hypotheken waren daarbij goed voor 154 miljard euro.
Daarnaast vermeldt de bank bedragen waarop afgeschreven moet worden in verband met wanbetalingen, de zogenoemde 'impaired exposures'.
Rotte hypotheekleningen en bedrijfskredieten
Neem je de rotte hypotheekleningen als percentage van de totale hypotheekportefeuille, dan is dat cijfer in het eerste kwartaal van dit jaar stabiel gebleven op 1,1 procent, vergeleken met het eerste kwartaal van 2013. Dit bij een stabiele omvang van de hypotheekportefeuille.
Een blik op de reguliere bedrijfsleningen ('commercial loans' in de tabel), laat een minieme stijging zien van het percentage rotte leningen in het eerste kwartaal van dit jaar: 6,1 procent, tegen 6 procent in het eerste kwartaal van 2013.
Nederland op nul
Per saldo is dus sprake van een vlakke ontwikkeling: het wordt niet erger met de probleemleningen, maar van een duidelijke afname is ook geen sprake. Of anders gezegd: de last van problematische leningen voor huiseigenaren en bedrijven blijft hoog.
Voor de economie in brede zin impliceert dit een aanhoudende tweedeling: tegenover bedrijven die profiteren van de export en relatief gezonde ondernemingen die hun investeringen opvoeren, staan ook nog veel ondernemingen die het financieel zwaar hebben en huiseigenaren die worstelen met hun hypotheeklasten.
Kortom, de economie staat min of meer in de nulstand.
Lees ook
Winst ABN Amro stijgt door hogere marge op hypotheken
Krimp bij start 2014: waarom we (nog) niet hoeven te schrikken
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl