De vastgoedsector kijkt met groeiende belangstelling naar de potentie die blockchain biedt. Er zijn het laatste jaar verschillende succesvolle pilots uitgevoerd. We zien nieuwe applicaties, werkende voorbeelden, bedrijfsmodellen en vooral ook veel enthousiasme om met blockchain aan de slag te gaan in de vastgoedsector. Toch is blockchain niet de heilige graal, vindt Jan-Willem Santing, manager Real Estate & Partnerships bij Deloitte. “Hoewel er wel degelijk mooie kansen zijn.”
Blockchain en vastgoed
De vastgoedmarkt floreert en je kunt duidelijk een doorbraak zien van innovaties die ontwerpen, bouwen, gebruiken, (ver)huren, (ver)kopen en beheer van gebouwen optimaliseren en vergemakkelijken. Bij de meeste vastgoedbedrijven staat blockchain op de agenda. “Maar blockchain is niet de magische oplossing voor ieder probleem.”
Blockchainverwachtingen moeten realistisch worden
Dankzij innovatieve technologieën zoals blockchain, de opkomst van gebruiksvriendelijke instrumenten om het gebruik van grote hoeveelheden data in de vastgoedsector toegankelijk te maken, is data gedreven vastgoedbeheer in een stroomversnelling terecht gekomen en zal dit naar verwachting de komende jaren een groeimarkt blijven. “Daarbij zijn er twee zaken die we niet moeten onderschatten”, stelt Santing.
“Ten eerste is dat, ondanks de groei aan instrumenten er door de gebrekkige kwaliteit van de data bij veel vastgoedbedrijven nog veel moet gebeuren om de data geschikt te maken voor deze instrumenten. Tot op de dag van vandaag wordt vastgoeddata ongestructureerd verzameld en verspreid opgeslagen in diverse systemen waardoor uitwisselbaarheid tussen systemen en hergebruik tijdrovend en kostbaar is.”
Een tweede is het feit dat veel partijen deze inhaalslag binnen hun eigen organisatie maken terwijl samenwerking binnen de sector veel efficiënter zou zijn. “Basisinformatie kan daarmee uniform voor de markt als geheel beschikbaar komen waardoor iedereen kan meeprofiteren. Het halen van inzichten, uitvoeren van analyses en het daaraan koppelen van vertrouwelijke informatie kan elke organisatie bovenop die basisinformatie vervolgens zelf doen in zijn eigen organisatie”, zegt Santing.
Zijn collega Gijsbert Duijzer, senior manager Blockchain in Real Estate & Finance, vult aan: “Transparantie is al jaren een lastig issue in de sector. Het is echter onvermijdelijk dat organisaties op een bepaald moment gegevens op een andere manier moeten gaan delen met andere spelers in de keten om in dit digitale tijdperk bestaansrecht te behouden. Organisaties die hun waardevolle data niet willen delen op een veilige en betrouwbare wijze, zullen hiervan negatieve economische consequenties ondervinden.”
Fragmentatie en silo’s
De belangrijkste speerpunten voor 2018 en de jaren daarna zijn privacy, eigenaarschap van data, de uitwisseling van gegevens op basis van internationale standaarden, en verbeteringen in datakwaliteit. Verschillende internationale inspanningen zijn noodzakelijk om de potentie van blockchain in de vastgoedsector succesvol te kunnen benutten.
Duijzer: “Uit verschillende onderzoeken blijkt dat hoewel er diverse succesvolle voorbeelden van publieke en private initiatieven zijn, er nog steeds te veel in silo’s wordt gewerkt. Een manier die kenmerkend is voor de branche en die ook doorwerkt in de wijze waarop de sector met data omgaat.”
Veelbelovende voorbeelden
Blockchain is nog niet volwassen, zeker nog niet in de vastgoedindustrie. Het zorgt er in dit stadium voor dat digitalisering en samenwerking tussen partijen een hernieuwde dimensie krijgt. De beperkte schaalbaarheid, het gebrek aan standaarden en eenvoudige manieren om data uit te wisselen zijn uitdagingen die moeten worden overwonnen om grootschalig gebruik van blockchain mogelijk te maken. Ondanks deze beperkingen, is er toch al een aantal veelbelovende voorbeelden te zien van blockchain in de vastgoedsector.
Zo kan vastgoed al digitaal worden afgerekend in Bitcoin, kunnen huurders in Bitcoin betalen, wisselen panden digitaal van eigenaar en worden huurcontracten via blockchain afgesloten en beheerd. “Natuurlijk zijn niet al deze voorbeelden even volwassen, maar dat is logisch met zo’n nieuwe trend. Het vergt tijd, moeite, vele voorbeelden, creatieve geesten en vooral doorzettingsvermogen om deze technologie de komende jaren op een volwaardige manier in te zetten”, zegt Santing.
Federatief vastgoeddatanetwerk (FRED)
Duijzer en Santing zien een federatief vastgoeddatanetwerk voor zich: FRED, naar de Engelse term voor het netwerk, Federated Real Estate Data network. “FRED is een federatief, gedistribueerd netwerk om vastgoedinformatie uit te wisselen tussen administratieve systemen”, legt Duijzer uit. Uiteindelijk moet dat zelfs zonder menselijke tussenkomst gebeuren.
De betrouwbaarheid wordt gegarandeerd door een blockchain die valideert of de verstrekte informatie klopt. De meeste blockchains werken als een grootboek waarin transacties worden bijgeschreven. De manier waarop dat gebeurt, zorgt ervoor dat de technologie kan beoordelen of een transactie geldig is of niet. FRED zorgt voor een extra laag bovenop de blockchain waarmee iedere transactie van extra gegevens kan worden voorzien zodat andere FRED-systemen automatisch de semantiek achter de transactie kunnen beoordelen.
“Hierdoor kunnen we vertrouwen op de voordelen van blockchain: de transparantie, onveranderlijkheid, het gemak van overdracht en het onvermogen om zaken te kunnen vervalsen. En dat biedt een eenvoudige manier om veilig digitale gegeven te kunnen delen”, zegt Santing.
Mogelijkheden en kansen
FRED zou het delen van informatie tussen organisaties niet alleen eenvoudig maken, maar ook betrouwbaar en veilig. “Blockchain is op zichzelf vrijwel nooit de oplossing, maar een bouwsteen in het grotere geheel”, zegt Duijzer. “Door gebruik te maken van verschillende technologische mogelijkheden, kunnen we informatie veilig uitwisselen zonder dat daar nog een mens aan te pas komt.”
De Deloitte-professionals geloven in de kracht van blockchain voor de vastgoedsector en de uniformiteit, efficiëntie en transparantie die het kan bieden. “Er liggen interessante mogelijkheden en kansen in het verschiet”, zegt Santing. “Er zijn altijd mensen die beweren dat blockchain een hype is en het de verwachtingen niet kan waarmaken, maar dat pessimisme is vaak te wijten aan onrealistische korte termijnverwachtingen van onwetende of slecht geïnformeerde mensen.”
Santing en Duijzer drukken de vastgoedsector op het hart om nieuwsgierig te blijven, mogelijkheden te blijven onderzoeken en vooral te onthouden dat ook Rome niet in één dag werd gebouwd.
Voor digitale transformatie is lef nodig. Vaste patronen moeten worden doorbroken. Welke rol spelen exponentiële technologieën als blockchain en artificial intelligence hierbij? En wat is het verschil tussen digitaal doen en digitaal zijn, als bedrijf? Lees meer artikelen in het dossier Digitale Transformatie van Deloitte.