Nu Russen van Moskou tot Sint Petersburg tot Vladivostok de straat op gaan om massaal te protesteren tegen corruptie, is organisator en oppositieleider Aleksej Navalny een van de belangrijkste doelwitten van de Russische overheid in de strijd tegen dissidentie.
Dit is wat je moet weten over de Poetin-criticus die tijdens de demonstraties van afgelopen vrijdag werd gearresteerd.
Wie is Aleksej Navalny?
De 40-jarige Navalny is advocaat en de leider van de Vooruitgangspartij. Zijn vader komt uit Oekraïne, zijn broer zit momenteel een gevangenisstraf uit voor verduistering. Navalny woont in Moskou met zijn vrouw Yulia, hun tienerdochter Daria en hun zoontje Zakhar.
Navalny komt voor het eerst in de schijnwerpers te staan in 2007, wanneer hij een LiveJournal-pagina opent waarop hij details naar buiten brengt over de corruptie van hooggeplaatste Kremlin-ambtenaren. Door aandelen te kopen in de grootste olie- en gasbedrijven van Rusland krijgt Navalny toegang tot vertrouwelijke overheidsdocumenten, die hij vervolgens publiceert op zijn site om corruptie en misbruik van staatsfondsen aan te tonen.
De daaropvolgende jaren publiceert Navalny regelmatig vertrouwelijke documenten op zijn site over twijfelachtige deals die door leden van de Russische overheid worden gemaakt. Daardoor krijgt hij een aardige politieke achterban, zowel op sociale media als daarbuiten.
In 2011 richt Navalny zijn anti-corruptiestichting op en helpt hij bij de organisatie van een aantal protesten tegen verkiezingsfraude in de verkiezingen van 2011, waarna de partij van de toenmalige president Medvedev en Vladimir Poetin veruit de grootste partij in het Russische parlement wordt. De protestacties leiden tot behoorlijk wat media-aandacht vanuit het Westen en uiteindelijk ook tot de arrestatie van Navalny in 2011.
Na een verblijf van vijftien dagen in de gevangenis gaat Navalny door met het bijeenbrengen van demonstranten. Navalny wordt sindsdien geprezen als onder meer "de laatste verzetsheld van Rusland" en "de grootste angst van Vladimir Poetin".
Na meerdere arrestaties in 2011 en 2012 probeert Navalny burgemeester van Moskou te worden, met behulp van behoorlijke campagnefondsen die hij ontvangt van zijn medestanders. Uiteindelijk verliest hij van een handlanger van Poetin met een nauwe (en onverwachte) marge.
Tijdens de campagne wordt Navalny veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar, voor verduistering. Een dag later wordt hij vrijgelaten, nadat hij hoger beroep aantekent.
In december 2016 maakt hij bekend dat hij mee zal doen aan de Russische presidentsverkiezingen van 2018.
Na meerdere pogingen om hem te veroordelen voor verduistering en meer dan een jaar huisarrest, begint Navalny wederom mensen bijeen te roepen voor een aantal anti-corruptieprotesten tegen premier Dmitri Medvedev.
Waarom protesteren de Russen?
Navalny verzet zich het grootste deel van zijn publieke leven al tegen corruptie in de Russische overheid. De laatste protestacties maken onderdeel uit van Navalny's "Hij is niet je Dimon"-campagne (Dimon is een Russisch verkleinwoord voor Dmitry). De campagne beschuldigt Medvedev ervan om zichzelf te verrijken door middel van een netwerk aan liefdadigheidsfondsen.
In een video die inmiddels meer dan 13 miljoen keer is bekeken, beschuldigt Navalny Medvedev er van land, huizen en jachten te hebben die zijn betaald met twijfelachtige politieke deals en staatsleningen.
Op 26 maart kwamen bijna 30.000 mensen bijeen voor een aantal illegale protestacties door het hele land. Alleen al in Moskou werden er meer dan 500 mensen gearresteerd, waaronder Navalny zelf.
"Er zal een tijd komen waarin ook zij worden berecht (maar dan eerlijk), tweette Navalny vanuit de rechtbank na de protestactie.
Всем привет из Тверского суда. Настанет время, когда и мы будем их судить (только уже честно) pic.twitter.com/zs6ueJMM8o
— Alexey Navalny (@navalny) March 27, 2017
Waarom is zijn arrestatie van belang?
Navalny is een van de weinige politieke leiders in Rusland die er in slaagt grote groepen mensen te mobiliseren om zich uit te spreken tegen het Kremlin.
Eerder bedacht Navalny al de populaire uitspraak "partij van schurken en dieven" om de Russische regeringspartij aan te duiden.
Nu de grootste golf aan anti-overheidsprotesten het hele land doet opschudden, voorspellen veel analisten dat de anti-corruptiestrijd pas het begin is van grote politieke onrust in Rusland.
