Marcus Börner groeide op in de Duitse deelstaat Hessen: als tiener wist hij al dat hij zelfstandig ondernemer wilde worden. In tegenstelling tot vele anderen voelde hij er weinig voor om eerst maar de middelbare school af te maken en daarna verder te kijken.
Op zijn achttiende, nog voor zijn eindexamen, richte Börner met een vriend zijn eerste bedrijf op: Rebuy, een in- en verkoopplatform voor tweedehandsspullen. Vanuit de kelder van zijn ouders verkocht en verstuurde hij gebruikte computerspellen.
Dat was in 2006. Nadat de gebruikelijke opstartproblemen waren verholpen, ging het steeds beter met Rebuy. Vorig jaar draaide het bedrijf een omzet van meer dan 100 miljoen euro. Maar Börner zelf had zich inmiddels al teruggetrokken van de operationele zaken.
9 maanden, 16 landen, 1 doel: geluk
Börner had al besloten op om wereldtournee te gaan – op zoek naar geluk. Negen maanden lang sprak hij met bijzonder gelukkige mensen in zestien landen om hen te vragen naar hun levensfilosofie.
Hijzelf had in een eerdere fase van zijn leven met geestelijke gezondheidsproblemen gekampt. “Ik had als tiener een depressie in medische zin”, zegt hij in een interview met Business Insider. “Je kunt jezelf daar niet tegen verdedigen, ook niet door ‘gewoon’ je instelling te veranderen.” Börners depressie begon tijdens zijn eindexamenperiode, rond dezelfde tijd dat hij Rebuy oprichtte dus.
Erop terugkijkend noemt hij de periode "een heel belangrijke, leerzame ervaring". Börner besloot in die periode namelijk om uit te zoeken wat hij kan doen om gevoelens van depressie in toom te houden. Sindsdien is hij gefascineerd door de vraag hoe je écht gelukkig kunt worden.
Börner en zijn vriend Oliver Oster zijn inmiddels teruggekeerd van hun wereldreis en hebben betalingsplatform OptioPay opgericht. Ook heeft Börner zijn ingrediënten voor een gelukkig leven opgeschreven. Hij ging daarbij bijzonder systematisch te werk, geïnspireerd door de managementtheorie van schrijver en hoogleraar Peter Drucker.
Zijn boek Managing Happiness is echter niet bedoeld als therapeutisch handboek. "Ik heb mijn eigen ervaringen en resultaten samengesteld uit mijn uitgebreide onderzoek en geloof dat velen hiervan kunnen profiteren", zegt hij er wel over.
Geluk ziet er voor iedereen anders uit
Börner: "In mijn interviews heb ik vastgesteld dat elke persoon een andere definitie van persoonlijk geluk heeft. Maakt sport je gelukkig, of geld, succes, liefde of routine? Ik kreeg de meest verschillende antwoorden. Verschillende culturen en religies hebben verschillende opvattingen."
Maar Börner wilde iets universeels vinden, iets dat iedereen ten goede zou komen, ongeacht geloof of waarden. Hij ontwikkelde een formule: Geluk = Realiteit ≥ Verwachting. Oftewel: geluk komt voort uit de verhouding tussen je verwachtingen en de realiteit.
Veel mensen hebben volgens Börner geen idee hoe hun eigen levensverwachting eruitziet. Ze hebben er nooit over nagedacht.
Börner formuleerde vervolgens drie stappen die je naar persoonlijk geluk brengen:
1. De verwachting
Zijn 'Managing Happiness Process' laat je bij de eerste stap nadrukkelijk nadenken over de verwachtingen die je van het leven hebt. Börner stelt voor om elke dag op te schrijven in welke situaties je gelukkig of ongelukkig was, en om deze 'geluksgegevens' op gezette tijden te analyseren.
Voor belangrijke onderdelen van je leven kun je dan soort 'geluksrekening' openen, waar je op stort in de vorm van positieve ervaringen en waar je van opneemt via negatieve ervaringen. Het saldo en het overzicht moet dan duidelijk maken op welke punten je verbeteringen moet doorvoeren. Er wordt gewerkt aan een app die het beheren van deze rekeningen gemakkelijk moet maken.
2. De strategie
De tweede stap van het 'Managing Happiness Process' is de ontwikkeling van een strategie om de nodige verbeteringen te realiseren. In elke situatie zijn er drie opties om uit te kiezen: je kunt de realiteit, de verwachting of de omstandigheden veranderen.
"Ik illustreer dit met het voorbeeld van een relatie", zegt Börner. "Als ik niet tevreden ben, kan ik proberen mijn partner en daarmee mijn realiteit te veranderen. Als ik bijvoorbeeld verwacht dat ik 's ochtends een schone douche aantref, kan ik zeggen: 'Hé, haal je haar uit de douche.' Dus besteed je je energie aan het veranderen van de ander. Er zijn mensen met een aanleg om voor deze strategie te kiezen. Dat kan werken, maar je hebt het niet in eigen handen."
Wat je wel in de hand hebt, is je eigen houding. "Als ik denk: de douche is morgen vies, en dat is oké, dan kan ik mijn verwachtingen in overeenstemming brengen met de realiteit", zegt de auteur. Deze benadering volgt de boeddhistische filosofie om jezelf de schuld te geven van alle leed. Die benadering zijn westerlingen natuurlijk niet gewend.
Als de pogingen om je partner te veranderen en je eigen verwachting te veranderen allebei mislukken, dan is er nog één laatste optie: de omstandigheden veranderen, in dit geval dus je relatie.
3. De implementatie
Natuurlijk is geen van de drie varianten bijzonder gemakkelijk in de praktijk te brengen. Daarom biedt Börner in de derde stap vele technieken waarmee je jouw gedachten kunt controleren, angst kunt verminderen of je eigen moed kunt vergroten.
"Ik geloof dat veel mensen dit intuïtief al op een of andere manier gebruiken. Mijn missie was om een structuur aan te dragen die je kunt onthouden en bewust kunt gebruiken. Ik hoop een kleine bijdrage te leveren zodat iedereen iets gelukkiger kan worden", aldus Marcus Börner.
Dit artikel verscheen eerder op Business Insider Deutschland.
