- De start van 2022 zit vol stotterende, boetedoenende mannen. Ook al is de een zich er bewuster van dan de ander.
- Mannen die het voordeel hebben van klassieke privileges – of vinkjes zo je wilt – hebben daar steeds minder aan als overlevingsstrategie.
- Wie succesvol wil zijn, kan zich beter richten op andere waarden zoals transparantie en empathie, zo betoogt strategisch adviseur Diederik Heinink.
OPINIE – John de Mol tegenover Tim Hofman bij BOOS, Edwin van der Sar tegenover Hans Kraaij jr bij ESPN en afgelopen zondag Joris Luyendijk tegenover Twan Huys bij Buitenhof. Het publieke helingsproces van een zevenvinkjesman op nationale tv.
De start van 2022 zit vol stotterende, boetedoenende mannen. Ook al is de een zich er bewuster van dan de ander.
Verschillende thema’s, maar met vele overeenkomsten. Mannen (en soms ook vrouwen) die worstelen. Waar kijken we naar? Zonder het te plat te willen slaan, is er volgens mij een duidelijke rode draad.
In een tijd waarin mensen (burgers, werknemers en consumenten) sneller en meer zelfbewust van zich laten horen, worden leiders steeds meer getoetst op transparantie, emotionele vaardigheden en empathie. De tegenhangers daarvan – een gesloten houding, grote ego’s en gebrek aan empathie – kunnen op veel minder waardering rekenen.
Die leiders kunnen CEO’s of politici zijn, maar ook publieke figuren. En eigenlijk wij allemaal.
Internet en social media verhogen het tempo van verandering en de een past zich sneller aan dan de ander. Verander je niet zelf, dan word je wel gedwongen mee te gaan.
Zeven vinkjes zijn vooral een ballast
En zo kom ik terug bij de zeven vinkjes van Luyendijk. Als je al in dat concept gelooft (dat laat ik nu even buiten beschouwing) en ernaar leeft (bewust of niet), dan waren die vinkjes lange tijd wellicht een privilege. Maar in het huidige tijdperk zijn ze snel een ballast aan het worden om mee te veranderen.
Met vinkjes als wit, man en hoogopgeleid kwam je vroeger relatief makkelijk verder zonder al te veel empathie, openheid en andere waarden te omarmen, die inmiddels steeds belangrijker worden.
Maar dat verandert. En ineens ontbreken er dan cruciale vinkjes. Die van écht in staat zijn je in te leven, openheid, bespreekbaar maken van issues, gelijkwaardig kunnen denken, uit je ivoren toren stappen. Mensen zullen je er steeds vaker op aanspreken en je er aan houden. En maar goed ook.
Als je ze nu niet ontwikkelt, zet je jezelf langzaam maar zeker buitenspel. Zie daar de overeenkomsten tussen de drie genoemde heren. Misschien niet het hebben van alle zeven vinkjes, maar wel het ontbreken van (een aantal van) die andere vinkjes.
Als je het zo bekijkt, zijn de optredens bij Buitenhof, voor de camera van ESPN of bij BOOS volkomen begrijpelijk.
Hoogste tijd dus om de definitie van privilege te herzien. Of het woord helemaal te dumpen. Want het zal als overlevingsstrategie steeds minder relevant zijn.
En dan is er nog iets anders. Privilege werd tot nu geassocieerd met presteren: carrière maken bij een corporate, veel geld verdienen. Maar in deze tijd verschuift de focus steeds meer naar persoonlijke ontwikkeling. Dat is voor iedereen en heeft niets met privilege te maken.
In ondernemersland is doorgedrongen dat bedrijven met een diverse samenstelling beter presteren
En dan zijn we weer terug bij het eerdere punt: het ontwikkelen van empathie, openheid en gelijkwaardigheid. Maar ook out-of-the-box denken, je talent en passie vervullen en inzetten, anderen verder helpen. Die kwaliteiten worden steeds meer gewaardeerd.
Dat kan trouwens nog prima met een prachtige carrière en veel geld gepaard gaan, als je dat graag wilt, maar dat is dan een gevolg en geen doel.
In ondernemersland, misschien buiten het gezichtsveld van Luyendijk, is het overigens steeds meer gangbaar dat oprichters een diverse achtergrond hebben en ook succesvol zijn. Sterker nog, organisaties die diversiteit hoog in het vaandel hebben, presteren vaak beter.
Luyendijk vecht zich uit zijn kooi. Van der Sar en De Mol moeten misschien nog ontdekken dat ze erin zitten.
Ik wens iedereen vooral minder vinkjes van het ene toe en meer vinkjes van de andere. Het is voor de meesten een kwestie van tijd.
Diederik Heinink is oprichter van East en adviseert bedrijven en leiders over hun positionering en bedrijfsstrategie. De afgelopen jaren was hij veel actief in de finance en techsector. Hij werkte onder andere voor ING, Randstad en veel internationale scale-ups en mid-corporates.
