Met de traditionele foto op het bordes achter Paleis Noordeinde is de beëdiging van het nieuwe kabinet maandag aan het eind van de ochtend afgesloten. Premier Mark Rutte en zijn nieuwe bewindslieden hebben het paleis verlaten, en houden later op de dag hun eerste ministerraad.

Het proces liep, onder meer door corona, anders dan in eerdere jaren. Eerste vicepremier en minister van Financiën Sigrid Kaag ontbrak op de foto, omdat zij in isolatie zit vanwege een coronabesmetting. Tweede vicepremier Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) stond in plaats van Kaag aan de linkerkant van koning Willem-Alexander. De ministers hielden onderling ook 1,5 meter afstand.

Tijdens de bordesscène waren sirenes, fluitjes en toeterende auto’s te horen. Dit lawaaiprotest was eerder aangekondigd op sociale media. Rondom het paleis was veel politie aanwezig.

Het vierde kabinet van premier Mark Rutte heeft voor het eerst in de parlementaire geschiedenis precies evenveel vrouwelijke als mannelijke bewindslieden. In zijn tweede en derde kabinetten waren de man-vrouwverhouding bij aantreden al meer in balans dan daarvoor gebruikelijk. Maar nog steeds was ruwweg 60 procent man en 40 procent vrouw.

De gemiddelde bewindspersoon in het nieuwe kabinet van Rutte is 50 jaar oud. De nieuwe CU-staatssecretaris Maarten van Ooijen (Jeugd en Preventie) is met zijn 31 jaar een van de jongste ooit.

Het nieuwe kabinet van premier Mark Rutte bestaat net als zijn vorige uit VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Maar deze ministersploeg heeft volgens de premier "nieuw elan" ten opzichte van Rutte III.

Het kabinet kent veel gezichten van buiten politiek Den Haag, zoals Robbert Dijkgraaf (D66, Onderwijs, Cultuur en Wetenscha), Ernst Kuipers (D66, Volksgezondheid), Conny Helder (VVD, Langdurige Zorg) en Henk Staghouwer (CU, Landbouw). Oudgedienden die terugkeren, krijgen een andere post. Zo gaat voormalig minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag naar Financiën, coronaminister Hugo de Jonge gaat Volkshuisvesting doen en Wopke Hoekstra (Financiën) wordt minister van Buitenlandse Zaken.

Overdracht op ministeries

In de middag vindt op de verschillende ministeries de overdracht plaats tussen de oude en nieuwe bewindslieden. Daarna komt de ministersploeg bij elkaar voor hun eerste echte ministerraad. Afgelopen zaterdag hadden ze ook al overleg, maar toen waren zij nog niet beëdigd en officieel dus nog geen minister.

De komst van Rutte IV leek eerder vorig jaar nog allerminst zeker, vanwege het grote onderlinge wantrouwen aan het Binnenhof. Tijdens een debat op 1 april, onder meer over de "functie elders" voor het CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt leek het gedaan met het politieke leven van Rutte.

Ook Kaag en Hoekstra steunden met vrijwel de hele Kamer een motie van afkeuring. Kort daarna zei CU-leider Gert-Jan Segers niet meer in een kabinet met Rutte te gaan. Na maanden impasse, waarin meerdere partijen elkaar onderling uitsloten, zei Kaag bereid te zijn weer te gaan regeren met VVD, CDA en CU.

Tweede kabinet dat door koning Willem-Alexander wordt beëdigd

Koning Willem-Alexander heeft maandagmorgen zijn tweede kabinet beëdigde, sinds hij in 2013 koning werd.  In de Balzaal van het Paleis legden eerst de ministers, en daarna de staatssecretarissen de eed of belofte af.

Van de bewindslieden legden er tien de eed af (zo waarlijk helpe mij God almachtig), onder wie alle ministers en staatssecretarissen van CDA en ChristenUnie. Veertien van hen kozen voor de belofte, staatssecretaris Aukje de Vries (Toeslagen en Douane) sprak die uit in het Fries.

Minister van Financiën en vicepremier namens D66 Sigrid Kaag legde de eed af via een videoverbinding. Zij zit noodgedwongen thuis omdat zij afgelopen weekeinde positief is getest op het coronavirus.

De traditie om een foto te maken van het nieuwe kabinet ontstond in de jaren zeventig. Het eerste kabinet-Biesheuvel was in 1971 de eerste ministersploeg. Zij lieten zich fotograferen met toenmalig koningin Juliana op de trappen van Paleis Huis ten Bosch. De volgende kabinetten ontving ze op het bordes van Paleis Soestdijk.

Koningin Beatrix zette de traditie na haar inhuldiging voort. Bijna alle dertien kabinetten in haar regeerperiode poseerden op de trappen van Paleis Huis ten Bosch. Een keer, bij het aantreden van het kabinet-Van Agt II moest er vanwege slecht weer binnen een foto worden gemaakt. Van het rompkabinet Balkenende III werd in 2006 geen officiële foto gemaakt omdat er toen te weinig nieuwe gezichten waren.

Rutte III was het eerste kabinet dat door koning Willem-Alexander werd ontvangen. De bordesscène vond in oktober 2017 op Paleis Noordeinde plaats omdat Huis ten Bosch op dat moment gerenoveerd werd.

LEES OOK: Dit moet je weten over de ministers en staatssecretarissen in het kabinet Rutte IV