De Verenigde Staten en Europese Unie draaien al maanden om elkaar heen bij de discussie over een nieuw handelsverdrag. De onderhandelingen zijn nog niet eens formeel begonnen, maar de verwachtingen liggen mijlenver uit elkaar.
De handelsrelatie tussen de Europese Unie en VS is al jaren de belangrijkste ter wereld, aangezien de twee blokken ook de twee grootste economieën op aarde zijn.
Brussel en Washington willen al geruime tijd hun relatie stroomlijnen. Ook nu lijken er weer voorbereidingen gaande om nieuwe onderhandelingen te starten, maar het lijkt erop dat een handelsverdrag niet makkelijk valt af te sluiten, nadat de twee partijen een voorlopige overeenkomst sloten over importtarieven in juli 2018.
“Succesvolle onderhandelingen zijn alles behalve zeker”, zegt Europa-expert Rachel Ellehuus van denktank Center for Strategic and International Studies. “De VS en EU hebben verschillende prioriteiten.”
Zo wil de VS af van het grote handelstekort dat het land heeft met de Europese Unie. Amerika importeert meer vanuit Europa dan andersom. President Donald Trump trekt regelmatig van leer tegen het handelstekort dat zijn land met China heeft en is geïrriteerd dat ook Europa meer exporteert naar de VS dan omgekeerd. Daarnaast wil Washington toegang krijgen tot de Europese voedselmarkt.
Brusselse functionarissen zijn daar echter tegen, zeker na het maatschappelijke verzet in Europa tegen het TTIP-verdrag. De protesten in Europa tegen het gesneuvelde Amerikaans-Europese handelsverdrag stoelden vooral op angst voor minder strikte gezondsheidseisen voor Amerikaanse voedingswaren.
"We zijn heel duidelijk geweest dat we landbouw niet zullen bespreken", zei eurocommissaris voor Handel Cecilia Malmström afgelopen maand.
Op hun beurt willen de EU-onderhandelaars lagere importtarieven op industriële producten, waaronder auto's. Dat is een lastige kwestie, gelet op de nadruk die president Trump legt op Amerikaanse productie en het feit dat hij vorig jaar nog dreigde met een importtarief van 25 procent op Europese auto's.
Elkaar aan het lijntje houden
De EU wil allereerst voorkomen dat de VS een handelsoorlog ontketent en al helemaal dat het (Duitse) auto's extra gaat belasten. Het idee is dus om vooral in gesprek te blijven met de Amerikanen. Daar ligt de crux in het hele verhaal, zeggen meerdere kenners tegen Politico.
Washington staat op zijn beurt niet onwelwillend tegenover voortkabbelende gesprekken met de EU, omdat topfiguren in de regering van Trump geen trek hebben in een handelsoorlog op twee fronten. Zij willen zich liever concentreren op China en met de EU samenwerken tegen de grote Aziatische concurrent.
"Het is de EU er vooral om te doen om het proces te rekken, zodat een verdere escalatie niet meer mogelijk is en ze kunnen wachten op Trumps opvolger", aldus Sam Lowe een onderzoeker bij het Center for European Reform in Londen.
Wat betreft de importtarieven op auto's wordt het de komende maanden spannend. Rond half februari krijgt president Trump hierover een advies. Vervolgens moet hij voor half mei beslissen of hogere importtarieven op Europese auto's er werkelijk komen.
"Als de president dat doorzet, zal het de relatie veel schade doen", zegt William Reinsch die op het ministerie van Handel werkte tijdens het presidentschap van Bill Clinton. "De Europeanen lopen dan waarschijnlijk weg van de onderhandelingstafel."
