Eind 2016 sloot Colombia een vredesakkoord met de FARC, een linkse rebellengroep en belangrijke drugsbende.

Maar het implementeren van het akkoord is moeilijk en de productie van coca is alleen maar toegenomen.

Na een laagste punt in 2012 is de productie van coca – het hoofdbestanddeel van cocaïne – tussen 2013 en 2016 met 134% gestegen.

Hoewel de FARC heeft afgesproken uit de drugshandel te stappen, zijn dissidente leden toch doorgegaan en proberen zich snel vermenigvuldigende criminele bendes ook hun deel van de taart toe te eigenen. Ook andere factoren, zoals het gebrek aan economische alternatieve voor coca-boeren, dragen bij aan de blijvende populariteit van het gewas.

De regering van Trump oefent druk uit op de Colombiaanse president Juan Manuel Santos om de groei de kop in te drukken. Santos weigert tot dusver een hardere aanpak en experts zijn bang dat door te veel aandacht voor cocaïne andere potentiële bedreigingen in het land vergeten worden.

De foto's hieronder, begin 2016 gemaakt door Rodrigo Abd van Associated Press (AP), laten zien hoe cocabladeren tot een pasta worden gemaakt en daarna tot cocaïne. De foto's tonen daarmee de bescheiden herkomst van de meest lucratieve illegale drug ter wereld.


Cocaplanten groeien maar twee maanden per jaar in de groene buitengebieden van Colombia. Hieronder is een cocaveld van Edgars vader Gonzalo in het berggebied Antioquia klaar voor de oogst.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

 


Ondanks het decadente imago van cocaïne is het productieproces relatief simpel en smerig. Boeren plukken de bladeren met de hand en maken er via een aantal stappen pasta van die kan worden verkocht aan drugshandelaren.

Foto: Landarbeiders nemen een pauze voor een ontbijt na het plukken van cocabladern. Rodrigo Abd / AP Photo

Het gebied waar de boerderij van Edgar ligt werd gecontroleerd door de FARC voordat de rebellengroep de wapens inleverde. Op een gegeven moment beheerste de FARC 70 procent van alle cocaproductie in Colombia.

 


De hele familie van Gonzalo leeft van de productie van coca en voelt zich bedreigd door een mogelijk verbod. "We zullen met iedereen die onze planten aanraakt het gevecht aangaan", zegt leider Fernando Zapata van het dorp. "Ze willen de inkomstenbron van onze families en de hele regio afpakken."

Foto: Gaasverbandje om de handen van een cocaplukker in Antioquia om blaren te voorkomen. Rodrigo Abd / AP Photo

Voor de boeren waar AP mee heeft gepraat is cocaproductie niet zozeer een grote melkkoe, maar financieel noodzakelijk. Sommige Colombiaanse boeren handelen niet direct met drugshandelaren, maar ruilen hun cocapasta in lokale winkel voor basisbenodigdheden.

 


Edgar bewerkt de cocabladeren in zijn kleine productielab, terwijl twee plukkers naast hem genieten van hun ontbijt.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

De stroefdraaiende legale economie met weinig alternatieven heeft bijgedragen aan de toename van cocaproductie in Colombia. Het uitblijven van programma's van de Colombiaanse overheid voor een alternatief voor coca en andere ontwikkelingsprojecten heeft geleid tot protesten van de boeren.


Gonzalo strooit cement over de bewerkte cocabladeren om ze klaar te maken voor het maken van pasta. Cement wordt gebruikt als bindmiddel.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Voor boeren in de afgelegen gebieden in Colombia zijn de kosten van legale gewassen zoals fruit vaak hoger dan wat ze ervoor krijgen op de markt. "Maar met coca komt de koper naar je huis", zegt mede-directeur Jeremy McDermott van Insight Crime tegen The Atlantic.

 


Een arbeider blaast benzine in de emmer die Edgar vasthoudt tijdens het maken van de cocapasta. De cocabladeren worden gemixt in grote vaten die benzine, ether en andere chemicaliën bevatten en het in een geel brouwsel omzetten.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

"De regering wil het enorme probleem dat we hebben niet oplossen", zei voorzitter Orlando Castilla van de Boerenvakbond in de regio Guaviare halverwege 2016 tegen Reuters. "We lijken rijk te zijn, met miljonairs op nationaal en internationaal niveau, maar we hebben niks om van te leven", zei hij.

 


Gonzalo doet de bewerkte cocabladeren met het cement en de benzine in een pers voor het maken van de cocapasta. De mix wordt in een pers gedaan, zodat het vloeibare deel van de cocapasta eruit gehaald kan worden.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Er is ongeveer een ton (1.000 kilo) aan cocabladeren nodig om een kilo pasta te maken. Die hoeveelheid bladeren kost een paar honderd dollar en de familie kan de pasta verkopen voor zo'n 900 dollar.

Die verkoop is de eerste in een lange reeks transacties. De prijzen nemen bij iedere stap in het proces toe, van een paar honderd dollar tot een paar duizend dollar. Op het moment dat het op straat wordt verkocht kan een kilo voor meer dan 100.000 dollar weggaan, afhankelijk van waar het wordt verkocht.


Valeria en haar man delen een bord eten tijdens de lunch vlakbij een teil waar het cocabladeren-extract wordt gemengd met cement en benzine. Het vrijkomen van schadelijke gassen is een gebruikelijk onderdeel van het productieproces.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

De toename van de productie heeft meerdere oorzaken. FARC-rebellen moedigden aan het gewas te verbouwen tijdens de vredesbesprekingen, omdat ze dat meer subsidies zouden krijgen ter compensatie als de deal eenmaal zou worden gesloten. Ook is de prijs van goud sterk gedaald, zodat mijnbouw minder aantrekkelijk is geworden.

 


Edgar mengt vloeibare cocapasta met een mondmasker, omdat het moeilijk ademen is met de schadelijke stoffen die vrijkomen uit de verschillende emmers.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Coca-extract wordt gemixt met benzine tijdens het productieproces. De benzine wordt gebruikt om alkaloïde uit het vloeibare mengsel te halen.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Tijdens de onderhandelingen weigerden sommige leden van de FARC deel te nemen aan het vredesproces. Nu wordt het aantal dissidente leden dat nog in de drugshandel en -productie actief is geschat op 500 voormalige leden die in zestien onafhankelijke groepen zijn georganiseerd.


Een vat met "nata", dat botermelk betekent. De mix van cocabladeren, bezine, ether en andere chemicaliën wordt uiteindelijk omgezet in cocapasta.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Verschillende criminele groepen in Colombia hebben ook geprobeerd in het gat te springen dat de ontwapende FARC achterliet. De toename van de cocaproductie hebben deze bendes een stuk rijker gemaakt.


Edgar houdt een mengstok vast met stukjes hardwordende cocapasta.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

 


Gonzalo schijnt een zaklamp op een lepel vloeibare pasta, terwijl hij het water aan het wegkoken is in zijn eigen keuken. Hij gebruikt een zaklamp omdat er geen elektriciteit is in het huis.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

 


Gonzalo kookt de pasta in zijn eigen keuken onder toeziend oog van zijn schoondochter Valeria. Deze laatste stap wordt "fritada" ofwel "opbakken" genoemd. De cocapasta wordt in water gedaan en opgewarmd tot het meeste water is verdampt.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Cocaïne wordt op veel verschillende manieren naar de VS gesmokkeld. Het kan via zee op kleine bootjes die 'pangas' worden genoemd, en met commerciële vissersboten die tot onderzeebootjes zijn omgebouwd. Smokkelaars maken ook gebruik van kleine vliegtuigjes om de drugs van Colombia naar Midden-Amerika te krijgen, waarvandaan het Mexico ingebracht wordt en uiteindelijk de VS.


Terwijl zijn kleindochter toekijkt giet Gonzalo de cocapasta af. Nu de gele pasta is gekookt en het water en de chemicaliën zijn verdampt, is het klaar om ingepakt en verkocht te worden.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

De Amerikaanse kustwacht heeft moeite de drugstransporten op zee te onderscheppen, zelfs als ze weten waar die zich bevinden.

"We hebben goede inlichtingen over tussen de 80- en 90 procent van a deze bewegingen", zei vice-admiraal Charles Ray in september tijdens een hoorzitting in de Amerikaanse Senaat."Maar ondanks de goede inlichtingen hebben we maar de capaciteit om achter 30 procent van de boten aan te gaan."


Gonzalo snijdt de pasta in stukken die klaar zijn voor de verkoop, terwijl zijn vrouw toekijkt. Gonzalo zegt zo'n 900 dollar per kilo te krijgen voor zijn cocapasta.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

De VS hebben druk uitgeoefend op Colombia over de toename van de cocaproductie. Het Witte Huis liet in september weten dat het "serieus overweegt Colombia te bestempelen als land dat aantoont niet aan de internationale verplichtingen over de bestrijding van drugshandel te voldoen".

De verklaring stuitte op veel kritiek en de Colombiaanse president Juan Manuel Santos antwoordde: "Niemand hoeft ons te bedreigen om deze uitdaging aan te gaan."


Cocapasta klaar voor de verkoop in de keuken van een huis in Antioquia. Later wordt van de pasta cocaïne gemaakt om uiteindelijk op straat in steden als New York en Amsterdam voor vele duizenden euro's verkocht te worden.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo

Edgar maakt een vat schoon met zijn vader Gonzalo naast hem.

Foto: Rodrigo Abd / AP Photo