Voor de rechtbank in Arnhem diende maandag een rechstzaak over deze vraag. De
zaak was aangespannen door een inwoner van Arnhem en vakbond Abvakabo FNV.
De man had een bijstandsuitkering en werd door de gemeente gedwongen te
werken. Hij moest gaan schoffelen.

De man zag hier het nut niet van in en vroeg daarom herhaaldelijk wat het nut
was van zijn geschoffel. Hij werd vervolgens naar huis gestuurd en als
gevolg hiervan werd hij gekort op zijn uitkering.

In de zaak die maandag diende, eiste de man met terugwerkende kracht de
korting op zijn uitkering ongedaan te maken. De FNV greep de zaak aan om het
te werk stellen van uitkeringsgerechtigden aan de kaak te stellen. Gemeenten
doen dit over het algemeen onder de noemer ‘Work first’.

De man om wie het gaat, heeft inmiddels weer een baan gevonden. De zaak is dus
een principekwestie.

Volgens de vakbond kan het verplicht aan het werk zetten van
uitkeringsgerechtigden niet door de beugel. Het zou in strijd zijn met
internationale verdragen. Op grond van het Europees verdrag voor de rechten
van de mens bestaat immers het recht op vrije arbeidskeuze.

De gemeente zei tijdens de zitting de man aan het werkt gezet te hebben
om zo snel mogelijk een adequaat beeld te krijgen van zijn
werknemersvaardigheden en potenties. "Het gaat hierbij onder andere om
het vermogen samen te werken, op tijd te komen en het voldoen aan bepaalde
representatie eisen," zo zei de gemeente.

Volgens de gemeente Arnhem is er niet echt sprake van dwang omdat iemand ook
kan weigeren, maar de vakbond noemt dit een miskenning van de realiteit.
Iemand die weigert, wordt namelijk gekort op zijn uitkering, waardoor hij
onder het sociaal minimum zakt.

De vakbond zei tijdens de rechtszaak in principe niks tegen verplichte
reïntegratie te hebben, maar dat dit dan wel werkelijk moet bijdragen aan
het weer aan het werk komen van de uitkeringsgerechtigde. Omdat iedere
uitkeringsgerechtigde anders is, moet het hier om maatwerk gaan.

Van maatwerk was in dit geval geen sprake, aldus Abvakabo FNV. Een
uitkeringsgerechtigde krijgt in Arnhem de keuze tussen schoffelen en tubes
lijm inpakken. "Een standaadpakket waarin op geen enkele wijze rekening
wordt gehouden met de specifieke kwaliteiten van de uitkeringsgerechtigden,"
zo zei de advocaat van de vakbond.

De gemeente Arnhem bracht hier echter tegenin dat de man waar het om ging al
zes jaar werkloos was. "Het is dan niet meer aan de orde om eisen te
stellen aan het niveau waarop het werk wordt verricht."

Abvakabo FNV bracht verder ter berde dat als er gewerkt wordt, hier wel
minimaal het minimuloon tegenover moet staan. Op dit punt ging de gemeente
in zijn pleitnota niet in.

De uitspraak is in principe over zes weken.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl