“Leiderschap is een kunst, geen kunstje”, zegt Lidewey van der Sluis, hoogleraar strategisch talent management en organisatorisch leiderschap aan de Nyenrode Business Universiteit. Daarom is het belangrijk dat managers zich blijven verwonderen, ontwikkelen – én blijven leren. “Die laatste twee zijn overigens twee verschillende dingen.”

De hoogleraar legt uit: “Ontwikkeling is van binnen naar buiten: je haalt eruit wat er al in zit. Leren is omgekeerd: je brengt iets in jezelf wat er nog niet in zit. Een goede leider doet allebei.” Dat is essentieel voor het eigen functioneren en voor het functioneren in een organisatie. “Alles is altijd in beweging. En omdat mensen en organisaties daar onderdeel van zijn, moeten ook zij in beweging blijven. Ook de managers.”

Volgens Van der Sluis zijn er 5 redenen waarom het belangrijk is dat leidinggevenden constant vernieuwen.

1. Voor de continuïteit van de organisatie

In een wereld die sneller verandert dan ooit, is stilstand voor leiders geen optie. Een organisatie is namelijk geen machine die vanzelf blijft draaien. “Een organisatie heet zo omdat daar het woord ‘organisme’ in zit,” zegt ze. “En het leven van dat systeem komt voort uit mensen. Want in mensen zit leven. In dingen zoals machines en gebouwen niet.”

Om te kunnen blijven bestaan, moet een organisatie dus voortdurend in beweging zijn. En dat begint bij mensen, zegt ze. “Leiding geven betekent daarom ook dat er leven in de brouwerij komt, de boel aanzetten en energie opwekken. Dat is echt mijn overtuiging.”

Leidinggevenden die open staan voor leren en ontwikkelen, dragen volgens haar actief bij aan die levendigheid. Ze zorgen ervoor dat een organisatie niet vast roest, maar zich blijft vernieuwen – gedreven van binnenuit en geïnspireerd van buitenaf.

2. Voor innovatie en wendbaarheid

Wat vandaag vanzelfsprekend lijkt, kan morgen achterhaald zijn. Juist daarom is het voor leiders belangrijk om niet alleen te willen presteren in het heden, maar ook om te durven investeren in de toekomst, meent Van der Sluis. Dat is niet makkelijk. “Want dan moet je schakelen tussen het hier en nu en het daar en dan. Zonder zekerheden. Dat vraagt om loslaten van wat je weet en het omarmen van wat je wilt.”

Lidewey van der Sluis, hoogleraar strategisch talent management en organisatorisch leiderschap aan de Nyenrode Business Universiteit.

Ze noemt Spotify en Hyundai als voorbeelden van organisaties die anders durven te denken. Hyundai is een lerende organisatie. Zij durven als een van de eersten voorbij vertrouwde traditionele kaders zoals een brandstofmotor te denken. De hele organisatie is ingericht om constant te vernieuwen. Dat innovatieve denken zit ook in het DNA van een organisatie als Spotify. “Zulke organisaties zetten een hele industrie in beweging. Dat getuigt van leiderschap van de bovenste plank.”

3. Omdat je een voorbeeldfunctie hebt

Leiders die constant vernieuwen, leren voortdurend en moedigen ook anderen aan om dat te doen. Dat gaat eigenlijk vanzelf. Van der Sluis: “Leidinggevenden zijn rolmodellen. Ze worden nagedaan. Als zij blijven leren, dan gaan collega’s ook leren.” Andersom geldt ook: stilstand aan de top werkt door in de rest van de organisatie.

4. Omdat goed leiderschap nooit af is

Een goede leider worden is geen kwestie van een stappenplan volgen. Volgens Van der Sluis vraagt leiderschap om voortdurend schakelen tussen verschillende vormen van aandacht en gedrag. In haar boek De Make Mindset beschrijft ze vier dimensies: inwaarts leiderschap draait om zelfinzicht – waarom geef ik leiding en wat kan beter? Zijwaarts leiderschap gaat over verbinding maken met collega’s en weten wie wat wanneer nodig heeft. Opwaarts leiderschap betekent samen werken aan het gezamenlijke doel van de organisatie. En voorwaarts leiderschap vraagt om wakker blijven, alert zijn en blijven vernieuwen.

“Het is een hele kunst om het allemaal goed te doen,” zegt Van der Sluis. “Leiderschap is als kleding: elke dag en elke gelegenheid vraagt om soms dezelfde en soms een andere outfit. Het is persoonlijk, contextueel en adaptief.”

5. Om nieuw talent aan te trekken

Wil je in je organisatie nieuw talent aantrekken dat ook wil blijven leren en constant wil vernieuwen? Dan zul je dat zelf ook moeten doen. Volgens Van der Sluis trekken organisaties mensen aan die bij hen passen. Een leider die investeert in de eigen groei en die van anderen, laat zien dat leren de norm is. Dat werkt normerend.

Een lerende houding werkt dus twee kanten op: het verbetert niet alleen de kwaliteit van je huidige team, maar helpt ook lerende mensen aan te trekken. “In deze tijd met veel ontwikkelingen rondom de mogelijkheden met AI, is dat extra waardevol”. zegt Van der Sluis.

Nyenrode Business Universiteit: anders leren kijken

Wie zichzelf als leider wil blijven ontwikkelen, heeft niet alleen kennis en vaardigheden nodig, maar vooral een open mindset. “Leren op universitair niveau gaat niet alleen over dingen anders doen, het gaat over dingen anders zíen.”

Precies dat staat centraal in de leiderschapsprogramma’s van Nyenrode Business Universiteit. Deelnemers zijn veelal ervaren professionals, managers en bestuurders die hun leiderschap willen verdiepen in een wereld vol verandering. “Wij zijn er niet om te vertellen wat je moet doen,” zegt Van der Sluis, “maar om je anders te leren denken, zodat je een verantwoorde én relevante bijdrage kunt leveren aan het reilen en zeilen in je teams en werkkringen.”

Of je nu voor een complexe transitie staat, zoekt naar nieuwe manieren van waarde creëren of simpelweg beter wilt worden in wat je al doet – bij Nyenrode Business Universiteit leer je denken én handelen als een verantwoordelijke leider waar onze maatschappij bij gebaat is. Vandaag en morgen.