ANALYSE – Mensen vinden het misschien een ongemakkelijke waarheid, maar we zullen minder vlees moeten eten. Anders eten we simpelweg de aarde kapot.

National Geographic heeft deze week voor iedereen op de wereld de documentaire Before the Flood gratis beschikbaar gemaakt. Leonardo DiCaprio is producer en presentator van de film die gaat over klimaatverandering.

De acteur en activist laat op indrukwekkende wijze zien wat menselijke consumptie en productie met de aarde doet. De film toont hoe wij de planeet opwarmen, uitputten, ontbossen, laten overstromen en onbewoonbaar maken voor het andere leven op aarde. En uiteindelijk dus ook voor onszelf.

De drie minuten waar het om draait

De belangrijkste boodschap zit in 3 minuten van de in totaal anderhalf uur durende docu. Na 50 minuten komt Gidon Eshel in beeld. Deze onderzoeker aan de Universiteit van Oxford meldt dat vleesconsumptie onder meer de grootste oorzaak van ontbossing is.

Dat is ook niet zo gek, als je beseft dat “47 procent van het land in de Verenigde Staten in gebruik is voor voedselproductie, waarvan 70 procent alleen al voor het voer van vleesdieren”, aldus Eshel. “Slechts een procent van al dat land wordt verbouwd voor de dingen die wij rechtstreeks eten, zoals fruit, groente en noten”.

Behalve dat vleesproductie wereldwijd ongeveer een derde van het aardoppervlak in beslag neemt, zorgt veeteelt ook voor ontzettend methaan uitstooot. Jazeker, via de boeren en scheten die deze dieren laten. En “1 molecuul methaan staat qua uitstoot gelijk aan meer dan 23 moleculen CO2”, aldus Eshel.

Dat waren DiCaprio’s drie minuten over vlees ongeveer wel.

De impact van vee

De schattingen over hoeveel veeteelt direct bijdraagt aan de opwarming van de aarde variëren. De VN onderzocht in 2006 en 2013 dat vleesconsumptie ongeveer 15 procent van alle broeikasgassen wereldwijd voor zijn rekening neemt.

Volgens een Amerikaanse denktank is dat veel te laag. De agrarische sector zou volgens twee adviseurs van de Wereldbank  52% van de totale uitstoot veroorzaken. Welke schatting ook klopt, het is hoe dan ook veel.

Om te bedenken hoe inefficiënt vlees eten eigenlijk is, kun je ook gezond verstand gebruiken. Een biologisch vleeskippetje heeft gemiddeld zo’n 75 dagen water, grond en voer nodig om te kunnen groeien. Dat intensieve groeiproces van een levend wezen eten we uiteindelijk in een kwartiertje weg bij een hip Amsterdams tentje als Kip van ’t Spit.

25 kilo voer in 1 kilo biefstuk

En dan is kip nog veruit het meest milieuvriendelijke vlees. Arnold van Huis, hoogleraar Entomologie aan de Wageningen Universiteit, berekende dat er eerst 25 kilo voer in een koe moet voordat er slechts 1 kilo aan biefstuk aan het einde van productielijn kan uitkomen. Vaak komt dat voer (soja) uit landen als Argentinië, wat dus vervracht (benzine) moet worden.

Iemand die een stukje biefstuk eet, verbruikt zo 25 keer meer land (en waarschijnlijk nóg veel meer grondstoffen) dan iemand die kiest voor een sojaburger. Dat is een immens verschil. Zeker als je beseft dat veel mensen op deze wereld elke dag vlees eten.

Een ‘Inconvenient Truth’-moment over vlees kwam voor veel mensen na de populaire Netflix-documentaire Cowspiracy, wat eigenlijk een grote verontrustende statistiekenparade is over de destructieve werking van vleesconsumptie.

Het komt er volgens deze docu letterlijk op neer dat vleesconsumptie de grootste oorzaak is van: opwarming van de aarde, droogtes, ontbossing, het uitroeien van diersoorten, afsterven van koraal en zelfs de hongersnood onder mensen. Dat is nogal wat.

Hel en hemel

In deze cijfers zit zowel de hel als de hemel. Hel, omdat dit de huidige feiten zijn en de vleesconsumptie naar verwachting alleen maar zal stijgen de komende decennia. Steeds meer mensen op de wereld kunnen een plakje vlees betalen.

Maar ook hemel, omdat het kennelijk makkelijk is om iets aan milieuvervuiling te doen, namelijk: eet minder vlees. “Een dag minder vlees eten zou al een zeer grote impact hebben”, aldus Gidon Eshel in de docu van DiCaprio.

Het probleem is dat niet iedereen weet wat het dagelijkse stukje vlees op zijn of haar bord aanricht. Slechts 6 procent van de Amerikaanse bevolking en 12 procent van de Nederlandse bevolking beseft dat minder vlees eten zo’n groot, positief effect heeft op het milieu.

Goed dus dat DiCaprio hier nogmaals de aandacht op richt. Al is het maar voor drie minuten.