Wereldwijd zijn bedrijven verwikkeld in een race om een vaccin tegen het coronavirus te vinden.
Zodra een vaccin medische goedkeuring krijgt, kan het nog geruime tijd duren voordat het breed beschikbaar is.
Het belangrijkste obstakel: de schaarse voorraden van glazen ampullen en gespecialiseerde fabrieken die vaccins kunnen afvullen.
Wereldwijd werken meer dan 100 teams bij bedrijven en wetenschappelijke instituten aan mogelijke vaccins tegen het coronavirus. In enkele gevallen zijn bedrijven al begonnen met klinische tests bij mensen.
Zodra er een vaccin is dat daadwerkelijk goedkeuring krijgt van medische toezichthouders – in het meest optimistische scenario zou dat in september dit jaar zijn – volgt een nieuwe uitdaging.
Makers van vaccins moeten ervoor zorgen dat er genoeg capaciteit beschikbaar is om ampullen met doses van een vaccin af te vullen.
Als het lang duurt om vaccins in grote hoeveelheden te produceren, betekent dit ook dat de bescherming tegen het coronavirus nog geruime tijd op zich laat wachten.
Ampullen voor vaccins worden gemaakt door gespecialiseerde leveranciers zoals ThermoFisher Scientific en Schott. De flesjes verschillen in grootte en bevatten meestal tussen de 2 milliliter en 100 milliliter vloeistof.
Het proces waarbij vaccins per dosis in ampullen worden afgevuld, vergt grote zorgvuldigheid en is omgeven met zeer strenge kwaliteitseisen rond hygiëne en veiligheid.
Een productie van ruim 7 miljard doses draaien, als iedereen in de wereld gevaccineerd moet worden, is geen simpele opgave.
Eind april gaf hoogleraar John Bell van de medische faculteit van Oxford University al aan dat er wereldwijd waarschijnlijk nog zo’n 200 miljoen ampullen beschikbaar zijn, omdat er al volop wordt ingekocht door partijen die anticiperen op de komst van een vaccin tegen het coronavirus.
Bell werkt met een team in Oxford aan een kandidaat-vaccin waarmee klinische tests worden gedaan.
In Nederland werkt farmabedrijf Janssen uit Leiden aan een vaccin. Janssen is onderdeel van de grote Amerikaanse farmaceut Johnson & Johnson. Tegenover Business Insider gaf Janssen aan voorbereidingen te treffen om meer dan een miljard doses van een corona-vaccin te kunnen leveren.
Volgens The New York Times kijkt Janssen naar de mogelijkheid om vijf doses in een ampul te krijgen om te besparen op het aantal benodigde ampullen.
Johnson & Johnson wil niet zeggen hoeveel ampullen het bedrijf heeft kunnen bemachtigen. Maar volgens James Robinson van CEPI, een internationale organisatie die onderzoek naar vaccins financiert, heeft Janssen in april 250 miljoen ampullen besteld, zei hij tegen de nieuwssite FiveThirtyEight.
“Het is goed mogelijk dat er verder vrijwel niets meer beschikbaar is op de markt”, aldus Robinson.
Tekort aan ampullen kan de distribtie van een coronavaccin vertragen
Het is niet bekend hoe groot de huidige voorraad van ampullen in de wereld precies is. Dit komt doordat producenten van glazen ampullen niet verplicht zijn om bij medische autoriteiten te rapporteren hoeveel ampullen ze beschikbaar hebben.
Britse experts van het UK Vaccine Network hebben gewaarschuwd dat het afvullen van ampullen problematisch kan worden, mede omdat het vinden van een gecertificeerde fabriek én het reserveren van productieslots steeds lastiger wordt.
Glazen ampullen maken duurt lang
De glazen ampullen die worden gebruikt voor het opslaan en transporteren van vaccins kunnen niet heel snel in gigantische hoeveelheden worden geproduceerd.
“Het productieproces neemt maanden in beslag. Momenteel is er alleen een voorraad voor huidige behandelingen. Er is geen reservevoorraad opgebouwd”, gaf expert Mark Koska onlangs aan. “Als je nu aan China zou vragen om een miljard glazen ampullen te leveren voor Europa, duurt het maanden voordat die geleverd kunnen worden. Dit is de zwakste schakel in de hele productieketen.”
Producenten van ampullen moeten dus drastisch opschalen om de vraag aan te kunnen. Een extra onzekere factor hierbij is dat nog niet duidelijk is of mensen genoeg zullen hebben aan één keer vaccineren of dat ze vaker gevaccineerd moeten worden tegen het coronavirus.
