• Arbeidsmigranten vullen arbeidstekorten aan, maar vergroten schaarste op andere terreinen.
  • De effecten zijn ongelijk verdeeld: werkgevers en consumenten profiteren, maar druk op woningmarkt stijgt.
  • De economische bijdrage hangt sterk af van opleiding, verblijfsduur en integratie.

Het Centraal Planbureau (CPB) publiceerde 2025 een uitgebreide analyse over de economische gevolgen van arbeidsmigratie. De kernboodschap is genuanceerd: arbeidsmigratie biedt economische voordelen, maar gaat gepaard met risico’s en verdringingseffecten op andere terreinen.

Werk is de voornaamste reden waarom migranten naar Nederland komen. Hierdoor kunnen zij personeelstekorten tijdelijk verlichten, vooral in sectoren als landbouw, bouw en logistiek. Tegelijkertijd ontstaat er extra druk op de woningmarkt, infrastructuur en publieke voorzieningen.

Ongelijke verdeling van voor- en nadelen

Arbeidsmigratie levert niet iedereen evenveel op. Werkgevers profiteren van lagere loonkosten en kunnen productieprocessen voortzetten. Consumenten krijgen toegang tot betaalbare producten en diensten.

Daartegenover staan groepen die last ondervinden van deze ontwikkelingen. Starters en andere woningzoekenden worden geconfronteerd met toenemende krapte op de woningmarkt. Ingezetenen in wijken met veel arbeidsmigranten ervaren soms overlast of spanningen.

Ook migranten zelf zijn kwetsbaar. Vooral laagbetaalde arbeidsmigranten hebben vaker flexibele contracten, wonen in matige omstandigheden en zijn gevoelig voor uitbuiting.

Verblijfsduur en integratie bepalen economische impact

De bijdrage van arbeidsmigranten aan het bruto binnenlands product (bbp) per persoon is vooral positief als zij hoogopgeleid zijn, langdurig in Nederland verblijven, en werk doen dat aanvullend is aan dat van ingezetenen.

Tijdelijke arbeidsmigranten hebben minder toegang tot voorzieningen, maar ook minder prikkels om te investeren in taal, scholing of netwerkvorming. Permanente migranten leveren meer fiscale opbrengsten, maar vragen ook meer van de zorg, het onderwijs en de woningmarkt.

De structurele effecten op productiviteit en innovatie hangen samen met de mate waarin migranten complementair zijn aan het bestaande arbeidsaanbod.

Woningmarkt extra onder druk

Arbeidsmigranten dragen via hun werk bij aan de bouwsector, maar hun woonvraag is groter dan hun bijdrage aan het woningaanbod. Door de lage aanbodelasticiteit stijgen prijzen snel bij extra vraag.

Vooral lager betaalde migranten belanden in sobere huisvesting of zelfs op vakantieparken. Huisvesting is soms onterecht gekoppeld aan arbeidscontracten, wat de juridische positie van deze migranten verder ondermijnt.

Tegelijk leidt toewijzing van woningen aan migranten geregeld tot maatschappelijke onvrede onder inwoners die zelf al lang wachten op een huis.