China laat doorschemeren dat het bereid is om in de handelsoorlog met de Verenigde Staten een gevaarlijke troefkaart in te zetten: zeldzame aardmetalen die belangrijk zijn voor de technologiesector.

Als China zou stoppen met het exporteren van deze metalen naar de VS, kan dat enorme gevolgen hebben voor de defensie- en maakindustrie.

De Chinese president Xi Jinping bracht vorige week een bezoek aan een fabriek die zeldzame elementen verwerkt, wat de geruchtenmachine op gang bracht.

De VS is volgens persbureau Bloomberg afhankelijk van China voor 80 procent van de benodigde zeldzame elementen. De metalen zitten onder andere in batterijen, smartphones, elektrische auto’s en gevechtsvliegtuigen.

Hoewel de benodigde hoeveelheden zeer klein zijn, vervullen zeldzame aardmetalen bij technologische producten een rol die nauwelijks door andere materialen overgenomen kan worden.

China levert 90 procent van de wereldvoorraad van deze materialen.

xi jinping rare earth factory visit

De Chinese president Xi en topeconoom Liu He (tweede van rechts) bezoeken de JL MAG Rare-Earth in de stad Ganzhou (zo'n 400 kilometer ten noorden van Guangzhou). Foto: Xinhua/Xie Huanchi via Getty

Functionarissen in Beijing voedden deze week de speculatie door zeldzame materialen meerdere keren te noemen in een serie artikelen en commentaren in staatsmedia. Dit gebeurde onder meer in een stuk van de staatskrant People's Daily over de Nationale Ontwikkelings- en Hervormingscommissie. Dit orgaan overziet het economisch beleid van China.

Trump Xi dinner

Chinese en Amerikaanse onderhandelaars onder leiding van Xi en Trump, in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Foto: Reuters/Kevin Lamarque

Dit was niet de enige toespeling in Chinese staatsmedia. Hoofdredacteur Hu Xijin van de nauw met de Chinese overheid verbonden Global Times deed op Twitter een duit in het zakje: "Op basis van wat ik weet, overweegt China serieus een beperking van de export van zeldzame metalen naar de VS. China kan ook andere maatregelen nemen."

The Global Times stelde afgelopen week dat Xi's bezoek aan de fabriek "in brede kring wordt gezien als een manier om druk uit te oefenen op de VS in de handelsoorlog".

rare earth

Zeldzame aardmaterialen, met de klok mee vanaf midden-boven: praseodymium, cerium, lanthanum, neodymium, samarium en gadolinium. Foto: U.S. Department of Agriculture / Peggy Greb

Wereldwijd gingen aandelenmarkten de afgelopen weken achteruit vanwege de vrees voor verdere escalatie van de handelsoorlog.

Zo'n vaart zal het echter niet lopen, denkt directeur Ryan Castilloux van adviesbureau Adamas Intelligence. Hij twitterde woensdag dat "de kans dat China overgaat tot exportbeperking van zeldzame metalen nog steeds klein is, aangezien dat snel zou uitlopen op oog om oog, tand om tand."

Belangrijker wellicht is dat China de materialen eerder tevergeefs poogde in te zetten in een geschil, zo schrijft The Financial Times. Meer dan een decennium geleden stelde het land namelijk quota in voor de export. Daar moest Beijing in 2015 van terugkomen toen het een rechtszaak verloor bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

Een acuter probleem voor China is dat de eigen elektronica-industrie óók afhankelijk is van buitenlandse producten. Zonder Europese, Japanse, Amerikaanse en andere toeleveranciers kunnen Chinese gebruikers van de zeldzame materialen eveneens in de problemen komen.

China loopt dus het risico dat het beperken van de export van zeldzame metalen naar de VS zich ook weer tegen het land keert.